یکی از موارد مهم در زمان خرید و جابهجایی کالاهای مختلف، بیمه حمل کالا است. این بیمه به شما کمک میکند تا در صورت بروز حادثه برای بارها بتوانید تا حد امکان خسارت وارد شده به بار را جبران کنید. بیمه کالا هزینهای است که از صاحب کالا یا فروشنده کالا دریافت و به موجب آن شرکت بیمه گر متعهد میشود تا کالاها را بدون مشکل به مقصد ارسال کند و اگر در حین باربری کالاها مشکلی برای بارها ایجاد شد، خسارت ایجاد شده را جبران نماید. بیمه حمل کالا معمولا توسط خریدار براساس نوع کالا تهیه میشود. بیمه حمل کالا در سالهای اخیر تغییرات زیادی داشته و در هر حال حاضر براساس قوانین بینالمللی به صورتی وضع شده است تا تمامی کالاها را براساس سقفهای مختلف پوشش بیمهای؛ تحت پوشش آسیبهای مختلف قرار دهد. بیمه حمل کالا در حال حاضر برای اغلب کالاها یا از طرف گیرنده و یا از طرف فرستنده تهیه میشود. اگر به تازگی فعالیت خود را در حوزه تجارت داخلی و یا بینالمللی شروع کردهاید و اطلاعات کاملی در حوزه بیمه حمل کالا ندارید پیشنهاد میکنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
بیمه حمل کالا چیست؟
بیمه حمل کالا (Cargo Insurance) یک نوع بیمه است که جبران خسارتها و ضررهای ناشی از آسیب یا از دست رفتن کالاها در طول حمل و نقل آنها فراهم میکند. این نوع بیمه معمولاً توسط صاحبان کالا، تجار و شرکتهای حمل و نقل دریایی، هوایی، زمینی و راهآهن خریداری میشود.
با بیمه حمل کالا، در صورت وقوع حوادثی مانند سرقت، آسیبهای ناشی از تصادف، حریق، غرق شدن کشتی، سانحه هوایی و غیره، خسارتهای مالی که به کالاها وارد میشود، تا حد مشخصی توسط بیمهگر تحمل میشود. این بیمه معمولاً شامل هزینههای تعمیر، بازسازی یا جبران ارزش کالاها میشود.
بیمه حمل کالا میتواند تحت انواع پوششها و شرایط صادر شود. برخی از پوششهای معمول شامل بیمه حمل کالای درونشهری، بیمه حمل کالای بینالمللی، بیمه حمل کالای دریایی، بیمه حمل کالای هوایی و بیمه حمل کالای زمینی است.
در تجارت بینالمللی و حمل و نقل کالاها، بیمه حمل کالا اهمیت زیادی دارد، زیرا مسئولیت و خطرات حمل و نقل بر عهده صاحب کالا است و با بیمه حمل کالا، ریسکهای مالی در صورت وقوع حوادث ناخواسته به حداقل کاهش مییابد.
بیمه حمل و نقل کالا بیمهای است که براساس آن شرکت یا موسسه بیمهگر در مقابل حق بیمهای که از بیمهگزار دریافت میکند متعهد میشود در حین فرایند حمل و نقل کالا از نقطهای به نقطه دیگر اگر حادثهای ایجاد شد، زیان وارده شده را جبران کند. بیمه حمل و نقل به صورت کلی به دو شکل بیمه نامه ساده و قراردادی صادر میشود. سایر تقسیمبندیهای بیمههای حمل کالا به شرح زیر هستند که در ادامه مقاله آنها را بررسی خواهیم کرد.
براساس نحوه حمل و نقل کالا: براساس این روش بیمه حمل و نقل کالا به طرق زمینی، هوایی، دریایی و ترکیبی تقسیم میشود که در بیمه حمل و نقل به روش دریایی و حمل کالا بر روی شناورهای کوچک و حمل بر کشتیهای طبقهبندی شده از دیگر تقسیمات این نوع بیمه باربری کالا هستند که هر کدام نرخ و شرایط خود را دارند.
براساس محدوده جغرافیایی: بر این اساس بیمه حمل و نقل کالا به انواع مختلف بیمه نامه داخلی، وارداتی، صادراتی و ترانزیت تقسیمبندی میشود.
براساس پوششهای بیمهای: بیمه حمل و نقل کالا (وارداتی، صادراتی و ترانزیت) براساس پوششهای A, B,C و Total Loss و در بیمههای داخلی به پوشش خطرات محدود (حادثه و آتش سوزی) و پوشش خطرات تکمیلی تقسیمبندی میشوند. انتخاب بیمه نامه مناسب که پوشش کاملی را براساس کالاها ارائه دهد بر عهده صاحب کالا و دریافت کننده بیمه حمل کالا است.
بیمه حمل و نقل کالا داخلی
کالایی که توسط افراد حقیقی یا حقوقی در داخل کشور از شهری به شهر دیگر جابجا میشوند، زیر نام بیمههای داخلی تحت پوشش بیمه قرار میگیرند.
بیمه حمل و نقل کالا وارداتی
کالاهایی که براساس مصالح مملکتی و نیازهای اقتصادی کشور از خارج وارد کشور ایران میشوند، تحت عنوان بیمههای وارداتی تحت پوشش بیمه قرار میگیرند و مبدأ آن کشوری در خارج از ایران و مقصد آن شهر و یکی از بنادر ایران است.
بیمه حمل کالا، که به آن بیمه حملونقل یا بیمه باربری نیز گفته میشود، یک نوع بیمه است که از کالاها در برابر خطرات و حوادثی که ممکن است در طول حملونقل رخ دهد، محافظت میکند. این بیمه میتواند برای کالاهایی که از طریق دریا، هوا، جاده، یا راهآهن حمل میشوند، استفاده شود.
هدف از بیمه حمل کالا:
هدف از بیمه حمل کالا، جبران خسارتهای مالی ناشی از وقوع حوادث غیرمترقبه و پیشبینینشده است که ممکن است در طی فرآیند حملونقل کالا رخ دهد. این حوادث میتوانند شامل مواردی مانند تصادف، سرقت، آتشسوزی، غرق شدن کشتی، آسیبهای ناشی از آب، خراب شدن کالاها به دلیل شرایط نامساعد جوی، و یا هر گونه خطر دیگری که ممکن است به کالاها آسیب برساند، باشند.
انواع بیمه حمل کالا:
بیمه حمل کالا به انواع مختلفی تقسیم میشود که هر یک نوع خاصی از ریسکها را پوشش میدهد:
- بیمه باربری دریایی (Marine Insurance):
- این نوع بیمه کالاهایی را که از طریق دریا حمل میشوند، پوشش میدهد. از جمله خطرات پوشش داده شده میتوان به غرق شدن کشتی، برخورد کشتی با موانع، آتشسوزی، و دزدی دریایی اشاره کرد.
- بیمه حملونقل هوایی (Air Cargo Insurance):
- این بیمه کالاهایی را که از طریق حملونقل هوایی جابهجا میشوند، در برابر خطراتی مانند سقوط هواپیما، آتشسوزی، و خراب شدن کالاها در طول پرواز محافظت میکند.
- بیمه حملونقل زمینی (Land Cargo Insurance):
- این نوع بیمه شامل کالاهایی است که از طریق جاده یا راهآهن حمل میشوند. خطراتی مانند تصادف، سرقت، و آتشسوزی در این بیمهنامه پوشش داده میشوند.
- بیمه حملونقل مرکب (Multimodal Transport Insurance):
- این نوع بیمه برای کالاهایی که از چندین روش حملونقل (مثلاً ترکیبی از جاده، دریا، و هوا) استفاده میکنند، طراحی شده است و همه خطرات مرتبط با هر یک از این روشها را پوشش میدهد.
پوششهای بیمه حمل کالا:
پوششهای بیمه حمل کالا به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- پوشش تمام خطر (All Risks):
- این نوع پوشش، گستردهترین نوع بیمه است و تقریباً تمامی خطرات ممکن را پوشش میدهد، مگر خطراتی که به طور مشخص در بیمهنامه استثنا شدهاند. این نوع بیمه معمولاً شامل آسیبهای فیزیکی به کالاها در اثر حوادث مختلف میشود.
- پوشش خطرات خاص (Named Perils):
- این بیمه تنها خطرات مشخصی را که در بیمهنامه ذکر شدهاند، پوشش میدهد. اگر خطری که باعث آسیب به کالاها شده در لیست خطرات پوشش داده شده نباشد، بیمه خسارتی پرداخت نمیکند.
ملاحظات در انتخاب بیمه حمل کالا:
- ارزش کالا: ارزش واقعی کالاها باید بهدرستی در بیمهنامه قید شود تا در صورت وقوع خسارت، جبران مالی کافی صورت گیرد.
- مدت پوشش: بیمه حمل کالا میتواند برای یک حمل خاص یا برای تمام حملونقلهای یک دوره زمانی مشخص (معمولاً یک سال) منعقد شود.
- شرایط خاص: برخی از کالاها ممکن است نیاز به شرایط خاصی از بیمه داشته باشند، مثلاً کالاهای فاسدشدنی که نیاز به شرایط نگهداری ویژه دارند.
- استثنائات بیمه: همیشه باید به دقت بندهای استثنا را بررسی کنید تا از خطراتی که پوشش داده نمیشوند آگاه باشید.
مزایای بیمه حمل کالا:
- کاهش ریسک مالی: بیمه حمل کالا به صاحبان کالا این اطمینان را میدهد که در صورت وقوع حوادث، خسارتهای مالی جبران خواهد شد.
- حفظ سرمایه: با داشتن بیمه حمل، سرمایهای که در کالاها سرمایهگذاری شده، در برابر خطرات مختلف محافظت میشود.
- آرامش خاطر: شرکتها و بازرگانان با داشتن بیمه حمل کالا، میتوانند با اطمینان بیشتری به تجارت و حملونقل کالاهای خود بپردازند.
در نهایت، بیمه حمل کالا یک ابزار مهم برای مدیریت ریسکهای مرتبط با حملونقل است که میتواند از زیانهای مالی سنگین جلوگیری کند و اطمینان بیشتری برای صاحبان کالا در تجارت فراهم آورد.
قرارداد بیمه حمل و نقل کالا صادراتی
کالاهایی که توسط صادرکنندگان برای عرضه در بازار جهانی به خارج از کشور ارسال میگردد، تحت عنوان بیمههای صادراتی تحت پوشش بیمهای قرار میگیرد و مبدأ آن ایران و مقصد کشور خارجی است.
بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت
قراردادهای بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی) قرارداد بیمهای است که برای بیمه کردن کالاهایی که از کشوری خارجی حرکت کرده و به کشور خارجی دیگری میروند استفاده میشود. قراردادهای بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت را به 2 دسته زیر تقسیمبندی میشوند:
عبوری: کالا تنها از خاک ایران عبور میکند و توقف زیادی در خاک ایران ندارد.
غیرعبوری: این دسته از کالاها از مرز ایران گذر نمیکنند.
بیمه باربری یا بیمه حمل و نقل قراردادی است بین شرکت حملونقل و صاحب کالا یا شرکت بیمهگر بسته میشود و براساس آن، بیمهگر متعهد میشود تا در ازای دریافت مبلغی از طرف بیمهگزار، در صورت وارد شدن خسارت به اموال و افراد ثالث، خسارتهای ایجاد شده را جبران کند. در زمان انتقال کالا از مبدا به مقصد اگر خسارتی به آن وارد شود یا بیمهگزار هزینههایی را متحمل شود اگر کالا بیمه باشد خسارت از طرف بیمهگر بر اساس مفاد بیمهنامه پرداخت میشود این فرایند به تاجران کمک میکند تا خسارتی که ایجاد شده را بدون بروز مشکل جبران کنند.
اصطلاحات تخصصی بیمه باربری
قبل از اینکه جزئیات بیمه باربری را بررسی کنیم، در ابتدا باید اصطلاحات این بیمهنامه را بررسی کنیم. اصطلاحاتی که در انواع بیمه حمل و نقل بارها با آنها برخورد خواهید کرد و عمومی هستند را در ادامه این مقاله بررسی خواهیم کرد.
زبان همگانی
یکی از اصول مهم دریانوردی زیان همگانی است بر پایه این اصول، در یک سفر دریایی تمامی افراد دخیل در صورت اقدام به آسیب داوطلبانه به کشتی یا کالاها برای نجات از مواد اضطراری سهیم هستند و زیان بین همه افراد تقسیم میشود نه یک فرد.
بیمه اتکایی
بیمه اتکایی در اصل یک قرارداد واگذاری است که بیمهگر بخشی از تعهدات مازاد بر ظرفیت مالی و فنی خود را به شرکت بیمه دیگری واگذار میکند، در این فرایند خود شرکت بیمه گر کالای شما را مجدد بیمه میکند.
بارنامه
اوراق بهادری است که در آن مؤسسه بیمه و حملونقل و اطلاعات دیگر از جمله
نام
آدرس گیرنده و فرستنده کالا
مشخصات، تعداد و وزن کالا
مقدار کرایه حمل نوشته میشوند. بارنامه قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت هم نامیده میشود.
Total Loss
این بیمهنامه تا پایان و رسیدن کالا به ورودی کشور مقصد اعتبار دارد و از بین رفتن کالاها در یک مرحله از حمل بر اثر آتش سوزی، غرق شدن یا سقوط هواپیما را شامل میشود.
بیمه واقعی
برای زمانی کاربرد دارد که کالا به طور کامل در اثر اتفاقی مانند آتش سوزی یا غرق شدن از بین برود و هیچ کالایی برای تاجر باقی نماند.
بیمه فرضی
بیمه فرضی زمانی کاربرد دارد که هزینه تعمیر یا بازسازی کالا از ارزش خود کالا، بیشتر باشد در این حالت بیمهگر تمایل به پرداخت غرامت دارد.
ارزش مورد بیمه
اگر توافق خاصی بین بیمهگر و بیمهگزار ایجاد نشود، ارزش بیمهنامه شامل: جمع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و عدم النفع است.
عدم النفع در بیمه باربری چیست؟
عدم النفع در بیمهنامههای مختلفی صادر میشود که یکی از آنها بیمه نامه باربری است. در بیمههای باربری شرایطی وجود دارد که علاوه بر خسارت اصلی، یک خسارت جانبی هم ممکن است برای کالاها ایجاد شود. زمانی که باری آسیب میبیند، نه تنها باید خسارت بار جبران شود، بلکه باید خسارتهایی که به دلیل دیرکرد در انتقال بار ایجاد میشوند هم جبران شوند. در این شرایط بیمه باربری به صورتی تنظیم میشود که مقدار عدم النفع برابر با ۱۰% جمع قیمت خرید کالا و هزینه حمل است؛ اگر توافق دیگری در این خصوص حاصل شده باشد عدم النفع بر همان اساس محاسبه میشود.
پارتشیپمنت
به معنی این است که یک کالا در طی چند مرحله از مبدا به مقصد حمل میشود. در این روش انتقال از چند وسیله حملونقل مختلف مانند کشتی، هواپیما انجام میشود. در اصل کالا چند مرتبه کالاه از وسایل نقلیه مختلف تخلیه و به وسیله دیگر منتقل میشود.
اف او بی (FOB)
به این اصطلاح، تحویل روی عرشه میگویند و به معنای قیمت تا لحظه تحویل روی کشتی است. به این صورت که فروشنده باید هزینههای کالا را تا محل حمل اصلی پرداخت کند. بقیه هزینهها از جمله کرایه حمل، بیمه و غیره بر عهده خریدار است. این مسئله بر اساس قوانین بینالمللی تعیین شده است.
Cross Stuffing
به عمل تخلیه کالا از یک کانتینر و بارگیری مجدد آن را به کانتینر دیگری گفته میشود.
باراتری چیست؟
اشتباهی که توسط فرمانده کشتی، ملوان و کارکنان به صورت عمدی یا سهوی سر بزند و باعث خسارت به کشتی و کالاها شود، باراتری در بیمه باربری نامیده میشود.
بیمههای حمل کالا بر اساس چند دسته مختلف تقسیم میشوند:
محدوده جغرافیایی
نوع حمل
بر اساس پوشش
در ادامه مقاله انواع بیمه باربری و حملونقل حوزههای مختلف را بررسی خواهیم کرد.
انواع بیمه باربری بر اساس محدوده جغرافیایی
بیمه حمل و نقل و باربری کالاهای وارداتی
این بیمهنامه برای واردکنندگان کالا اجباری است و مخصوص اشخاص یا شرکتهایی است که قصد خرید کالا از کشورهای خارجی را دارند، خریدی که به صورت براتی، بدون انتقال ارز یا اعتبار اسنادی است.
بیمه حمل و نقل و باربری کالاهای صادراتی
در بخش صادرات منظور از بیمه حمل و نقل چیست؟ بر اساس این بیمهنامه، بیمه کالا وارداتی برای محصولات و کالاهایی به کار میرود که از ایران به کشورهای دیگر، با هر روشی صادر میشوند. براساس بیمه حمل و نقل کالا در حوزه صادرات، چنین مواردی تحت پوشش بیمه باربری نیز قرار دارند.
بیمه باربری ترانزیت
در این بیمهنامه، کشور ایران فقط در مسیر حمل کالا قرار دارد. به عبارتی، مبدا و مقصد کشورهای دیگری هستند. در این نوع از نرخ و شرایط بیمه صادراتی استفاده میشود. همچنین داشتن مجوز بیمه باربری و حملونقل الزامی است.
بیمه باربری داخلی
این بیمهنامه فقط در داخل کشور اعتبار دارد تمام کالاهایی که در داخل جابه جا میشوند، تحت پوشش بیمه باربری داخلی کالا قرار دارند. بیمه باربری داخلی به سه صورت صادر میشود:
بیمهنامه عمومی که در آن شرایط اصلی، مفاد حقوقی و تعهدات طرفین و همچنین سرمایه بیمه مشخص میشود. علاوه بر این موافقت میشود که بیمه تا زمان رسیدن به پایان دارای اعتبار باشد.
در بیمهنامه پوشش باز در هر هفته یک گواهی از سمت بیمهگر صادر میشود و میزان حق بیمه متناسب با سرمایه حمل شده، مشخص میشود. بیمه سامان یکی از شرکتهایی که چنین بیمهنامهای را برای کالاها صادر میکند.
بیمهنامه ساده برای کالاهای معینی صادر میشود. بیمهگزار باید مشخصات، وضعیت و چگونگی حمل کالاهای مورد نیاز خود را بداند.
انواع بیمه باربری بر اساس پوشش
بیمه Total Loss
به این نوع از بیمهنامه کالاها، بیمه نامه تشریفاتی یا گمرکی کالا هم میگویند. بر اساس این بیمه نامه، در صورتی که تمامی بار در هنگام حمل دریایی از بین برود، بیمهگر خسارت را پرداخت میکند. تمامی کالاهای صادراتی باید تحت پوشش این بیمهنامه قرار بگیرند.
در ارتباط با پوشش باید گفت که چهار نوع شرایط یا کلوز بیمهای برای حمل کالاها وجود دارد که یک مورد را در ابتدا بررسی کردیم که به صورت بینالمللی است و تمامی شرکتهای بیمه آنها را تأیید و باید در نظر بگیرند. این کلوزها براساس خطرات و کالاها به چهار دسته تقسیم میشوند:
بیمه با شرایط C
این بیمه باربری با کمترین میزان پوشش ارزان ترین کلوز بیمهای است. خطرات تحت پوشش این بیمهنامه شامل موارد زیر هستند:
آتش سوزی یا انفجار
به گل نشستن، زمینگیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق شدن و واژگونی کشتی
واژگونی یا خارج شدن وسیله حملونقل از خط یا ریل
برخورد کشتی یا شناور با هر وسیله خارجی جز آب
تخلیه کالا به صورت اضطراری در بندر دیگر
زیان همگانی (از بین کردن یا فدا کردن کالا)
به دریا انداختن کالا برای سبک کردن در شرایط بحرانی
خسارت همگانی
مسئولیت مشترک در تصادف
بیمه با شرایط B
این بیمهنامه بین بیمه نامه C و A قرار دارد. خسارات تحت پوشش این کلوز شامل موارد زیر هستند:
تمامی خطرات در کلوز C
زلزله، آتشفشان و صاعقه
به دریافتن کالا از روی عرشه
ورود آب به داخل کشتی یا شناور یا انبار کالا
از بین رفتن کلی هر بسته در کشتی یا شناور
دزدی و دله دزدی
قلاب زدگی
آبدیدگی
روغن زدگی
شکست، ریزش و خسارت ناشی از کالاهای دیگر
باید بدانید که در کلوز B، ۳% ارزش هر بسته خسارت دیده از بیمهگزار فرانشیز دریافت میشود. هر بسته به معنای کوچکترین واحد بسته بندی مندرج در بارنامه است.
بیمه با شرایط A
کاملترین پوشش بیمهای است که در ازای آن بیشترین حق بیمه دریافت میشود.
این بیمهنامه استثناهایی دارد که شامل موارد زیر هستند:
خسارتهای وارد شده عمدی
خسارتهای ناشی از فرسودگی
خسارات ناشی از نامناسب بودن بسته بندی
خسارتهای ناشی از مشکلی در کالاهای ثبت شده در بیمهنامه
خسارتهای ناشی از تاخیر
خسارتهای ناشی از ورشکستگی مالکان و اجاره کنندگان و گرداندگان کشتی
خسارتهای ناشی از انفجار هسته ای
خسارتهای ناشی از دریانوری نامناسب کشتی یا شناور یا نامناسب بودن آن برای حمل کالا
خسارات ناشی از جنگ، شورش، انقلاب، قیام یا زدوخوردها
خسارتهای ناشی از ضبط و مصادره کالاها
خسارتهای ناشی از اعتصاب کارگران یا شورش و اغتشاش داخلی
خسارات ناشی از عملیات تروریستی
در زمان جنگ و شورش و بلوا و اغتشاش با دریافت حقبیمه بیشتر میتوان کالاها را بیمه کرد.
کالاهایی که با کانتینر یخچال دار حمل میشوند، زیرمجموعه این کلوز هستند و تحت شرایط زیر شرکت بیمهگر خسارتهای وارد شده ناشی فساد را پرداخت میکند:
یخچال ۲۴ ساعت متوالی خراب شده باشد. امکان تعمیر یخچال در این مدت وجود نداشته باشد.
کلوز عدم تحویل
کلوز عدم تحویل به این معنی است که اگر مقداری از کالا یا تمامی آن بعد از تخلیه از وسیله حمل (عمدتاً کشتی) به دلایل نامشخص گم شود، بیمهگزار با تنظیم صورت جلسه عدم تحویل کالا و تحویل آن به شرکت بیمه، خسارت را دریافت کند. کلوز A دارای پوشش عدم تحویل است؛ اما در B و C این امر وجود ندارد و بیمهگزار باید مبلغ اضافهتری را برای خرید این پوشش بپردازد.
بیمه بار وانت
یکی از انواع بیمه داخلی در ایران بیمه بار وانت و نیسان است؛ همه روزه میتوان این خودروها را در سطح شهر مشاهده کرد که مشغول انتقال بارهای مختلف هستند. بیمه بار داخلی با توجه به ریسک هر خودرو مشخص میشود؛ مثلاً میزان آسیب دیدگی بار یک کامیون در تصادف، خیلی کمتر از احتمال آسیب دیدگی بار یک وانت است، پس هزینه بیمه یک خودروی سنگین به نسبت وانت باید ارزانتر است. علاوه بر نوع ماشین، ارزش بار هم بر روی قیمت صدور بیمه باربری تأثیرگذار است.
پوشش داخلی
این پوشش حوادثی را که در داخل کشور اتفاق میافتد، تحت پوشش بیمهای قرار میدهد. خطرات تحت پوشش بیمه داخلی به دو دسته اصلی و اضافی تقسیم میشوند. دستههای اصلی در تمامی بیمهنامهها وجود دارد عبارتند از:
آتشسوزی
تصادف وسیله نقلیه
واژگون شدن وسیله نقلیه
پرت شدن وسیله نقلیه
پوششهای اضافی که بیمهگزار میتواند با پرداخت حق مبلغ بیشتر به موارد تحت پوشش اضافه کند:
برخورد جسم خارجی
بارگیری و تخلیه
سرقت کلی محموله با فرانشیز ۲۰%
بیمه باربری
بیمه باربری و خدمات آن
بیمهنامه باربری و حمل کالا بر اساس نوع حمل به چهار روش زیر تقسیم میشود:
هوایی
زمینی
ریلی
دریایی
بیمه هوایی در حمل و نقل کالا
در بیمه هوایی بیمهگر متعهد میشود تا خسارتهای وارد شده به کالاها در حین ارسال هوایی را جبران کند. در این نوع بیمه، به ازای هر کیلوگرم بار تا سقف ۲۰ دلار از طرف شرکتهای هواپیمایی عضو سازمان یاتا بیمه میشود. برای کالاهایی با ارزش بیمهای بالا، بیمهنامهای جداگانهای تنظیم میشود. در فرودگاه مقصد، محمولههای دریافتی هم مجدد از نظر بسته بندی و سالم بودن کنترل میشوند.
بیمهنامه زمینی: خسارتهای وارد شده به کالاها در حمل زمینی را جبران میکند. بیمهنامه زمینی به سه صورت مسئولیت متصدیان حمل ونقل، ساده و قرارداد صادر میشود. در بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل، بر اساس مواد ۳۲۸، ۳۸۶ و ۳۸۸ قانون تجارت، شرکتهای اصلی و مسئول در برابر سالم رساندن کالا به مقصد، مسئولیت مدنی دارند. شرکت حملونقل علاوه بر صادر کردن گواهی، حق بیمه را به شرکت پرداخت کند. موارد زیر تحت پوشش بیمه مسئولیت مدنی قرار دارند:
تصادف و واژگونی وسیله نقلیه یا برخورد کالا با شی ثابت
پرتاب محموله و بار از وسیله نقلیه
آتش سوزی و انفجار وسیله نقلیه
سرقت کلی محموله
هزینههای مرتبط با دادرسی
هزینههای لازم برای خسارت و جلوگیری از توسعه خسارت
در بیمه باربری ساده زمینی، بیمهگزار اطلاعات کاملی از کالا شامل: مشخصات فنی و ابعادی، بسته بندی، سرمایه و ارزش کالا را به بیمهگر ارسال میکند. حق بیمه پس از بررسی میزان ریسک مشخص میشود.
بیمهنامه دریایی: از حساسترین انواه بیمه نامههای حمل کالا بیمهنامههایی دریایی هستند که علاوه بر آتش سوزی، دزدی، خسارت ناشی از سفر دریا مانند برخورد با کشتی دیگر تحت پوشش قرار میدهند. خسارت ناشی از ریختن اضطراری کالا به دریا و خطرات عمومی هم جزو این پوشش قرار دارند.
زمان بیمه باربری
مدت زمان بیمهنامه از زمان بارگیری تا ترک مبدا شروع و تا زمان تخلیه کامل در مقصد است. البته در بعضی بیمهنامهها تا زمان رسیدن به مقصد این مورد مشخص میشود. در صورتی که بار از مسیر خارج شود، بیمه باربری فسخ میشود. به صورت کلی، زمان بیمه باربری در صورت شرایط زیر تمام میشود:
به محض تخلیه کامل بار در مقصد تعیین شده در بیمه نامه
اتمام ۶۰ روز از تخلیه کامل کالا در آخرین بندر تخلیه در حمل دریایی
خارج از شدن از مسیر عادی و تعریف شده
اتمام ۳۰ روز از تخلیه کامل هر قسمتی از کالا از هواپیما در فرودگاه مقصد
اتمام ۶۰ روز از تخلیه کامل کالا به انبار گمرک کشور از طریق حمل زمینی و ریلی
موارد تخفیف بیمه باربری
تخفیفهای بیمه باربری که هنگام خرید میتوانید در زمان خرید بیمه نامه از آن استفاده کنید عبارتند از:
در زمان حمل کالا با کانتینر از مبدا تا مقصد یا بندر به ترتیب ۲۰ و ۱۰ درصد تخفیف در نظر گرفته میشود.
در صورت حمل کالا با هواپیما و قطار به ترتیب ۲۵ و ۱۰ درصد تخفیف اعمال میشود.
برای حمل کالا از کشورهای همسایه، ۲۰ درصد تخفیف در نظر گرفته میشود.
مراحل پرداخت خسارت
برای پرداخت خسارت مراحل زیر باید طی شود:
اعلام وقوع حادثه حداکثر بین ۳ تا ۵ روز پس از حادثه
بازدید از کالا و اموال خسارت دیده
تهیه و ارسال مدارک لازم
تأیید و دریافت خسارت
خسارت کالای جفت یا دست
بر اساس ماده ۶ شرایط عمومی بیمه باربری، در صورت وارد شدن خسارت به کالاهای جفت یا دست، فقط آسیب بخش آسیب دیده جبران میشود؛ مگر اینکه با شرکت بیمه توافق جداگانهای حاصل شده باشد. پوشش مسئولیت مشترک در تصادم به این معناست که اگر دو وسیله نقلیه باری با هم تصادم کنند و هر کدام هم مقصر باشند، مالک هر کشتی باید خسارت وارد شده به کشتی دیگر را جبران کند.
مدارک مورد نیاز دریافت خسارت
اصل بیمهنامه یا گواهی نامه
اصل فاکتور کالا با جزئیات کامل
نسخه اصل بارنامه
صورت ریزبسته بندی
گواهی مبدا
گواهی بازرسی کالا
صورت وضعیت کالا در موقع تحویل
جواز سبز گمرکی
گواهی کسر تخلیه
گزارش بازدید خسارت
سخن پایانی
بیمه باربری یک بیمه نامه ضروری برای تمامی شرکتهای حملونقل و است که میخواهند محمولههای مختلفی را در داخل کشور و یا خارج از کشور جا به جا کنند. بیمه حمل کالا باید براساس نوع کالا و شرایط حمل کالا در نهایت تعیین شود.
چه زمانی نیاز به بیمه حمل کالا دارم؟
نیاز به بیمه حمل کالا در صورتی وجود دارد که کالاهای شما در طول حمل و نقل ممکن است با خطراتی مانند سرقت، آسیبهای فیزیکی یا از دست رفتن مواجه شود.
چه خساراتی تحت پوشش بیمه حمل کالا قرار میگیرد؟
پوشش بیمه حمل کالا میتواند خسارات ناشی از سرقت، تصادف، حریق، غرق شدن کشتی، سانحه هوایی و سایر خطرات حمل و نقل کالا را جبران کند.
چه اطلاعاتی برای خرید بیمه حمل کالا لازم است؟
برای خرید بیمه حمل کالا، شما نیاز دارید به جزئیات حمل و نقل کالاها، ارزش آنها و نوع حمل و نقل (هوایی، زمینی، دریایی و غیره) نیز نیاز است.
چگونه میتوانم بیمه حمل کالا را خریداری کنم؟
شما میتوانید با تماس با شرکت بیمه یا مشاور بیمه، برای خرید بیمه حمل کالا مراجعه کنید و جزئیات حمل و نقل کالاها را بیان کرده و پوشش مورد نیاز خود را انتخاب کنید.
آیا بیمه حمل کالا برای حمل و نقل داخلی نیز لازم است؟
بله، بیمه حمل کالا برای حمل و نقل داخلی نیز توصیه میشود. حوادثی مانند تصادفات راهآهن، سرقت یا آسیبهای ناشی از حمل و نقل داخلی نیز ممکن است رخ دهد و بیمه حمل کالا میتواند خسارات را جبران کند.