اگر در حوزه حمل و نقل کالا فعال هستید حتماً تا به حال نام ترانزیت کالا را شنیده‌اید، به عنوان فردی که در حوزه حمل و نقل کالا فعالیت می‌کند باید بدانید که ترانزیت داخلی به چه معناست. ترانزیت در لغت به معنای منتقل کردن و عبور دادن است، از کلمه ترانزیت برای انتقال دادن اشیاء، کالا یا افراد از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده میشود. اگر این حمل و نقل در داخل کشور انجام شود به آن ترانزیت داخلی گفته میشود و اگر حمل و نقل از کشوری به کشور دیگر انجام صورت گیرد به آن ترانزیت بینالمللی یا ترانزیت خارجی گفته میشود.
به طور کلی، به منتقل شدن یک کالا از کشوری به کشور دیگر، ترانزیت بینالمللی گفته میشود. برای نمونه اگر یک کالا از کشور ایران به کشور قطر منتقل شود ممکن است در بین راه از برخی از کشورها نیز ترانزیت شود. در مفهوم ترانزیت، مبدا و مقصد کالا مهم نیست بلکه نحوه انتقال کالا مد نظر قرار میگیرد. هرچند که ترانزیت بیشتر در حوزه حمل و نقل بینالمللی کاربرد دارد اما در ادامه مقاله قصد داریم تا مفهوم ترانزیت داخلی و نحوه انجام آن در داخل ایران را بررسی کنیم.
زمانی که صحبت از ترانزیت کالا میشود اغلب افراد به جا به جایی کالاها بین دو کشور مختلف فکر می‌کنند. ترانزیت به معنی کلی به جا به جایی کالا گفته میشود اما فقط مربوط به جا به جایی کالا بین دو کشور مختلف نیست. در حال حاضر در کشورهایی که وسعت زیادی دارند مانند ایران، جا به جایی کالا بین شهر‌های مختلف برای توزیع مناسب اقلام مصرفی مردم و کشت و زرع انجام میشود به این فرایند ترانزیت داخلی کالا می‌گویند که در اغلب کشورهای دنیا انجام میشود. برای ترانزیت داخلی از وسایل حمل و نقل مختلفی استفاده میشود اما عمده فرایند ترانزیت داخلی به صورت زمینی است، هر چند که در ایران برای انتقال اقلام مختلف بین جزایر مختلف خلیج فارس هم از حمل و نقل دریایی استفاده میشود که این مورد هم ترانزیت داخلی کالا نام دارد. شما می‌توانید به کمک ترانزیت داخلی کالا، کالاهای مختلف و متفاوتی را بین شهر‌های مختلف ایران جا به جا کنید.
در برخی از موارد هم برای انتقال یک کالا به مرز آبی یا زمینی و حتی هوایی و سپس صادرات کالا از ترانزیت داخلی استفاده میشود بدین صورت که در ابتدا کالا در داخل ایران به سمت مرز حرکت می‌کند و سپس برای صادرات از مرز با وسیله حمل و نقل مناسب فرایند صادرات شروع میشود و پیش می‌رود.
اغلب افراد فکر می‌کنند که ترانزیت داخلی یا خارجی فقط با راه زمینی و انواع تریلی و کامیون انجام میشود، این تصور همان طور که در ابتدا مقاله به آن اشاره کردیم درست نیست. این فرایند هم از طریق راه‌های آبی و هم از طریق مسیرهای هوایی امکان پذیر است. در ترانزیت زمینی، مواد اولیه کارخانه‌ها و تولیدی‌ها از مبدا تا مقصد با تناژ بالا ارسال می‌شوند. از طریق مسیرهای هوایی نیز بسیاری از بارها که باید با سرعت زیادی ارسال شوند جا به جا می‌شوند، نوع دیگر این حمل و نقل داخلی کالا، حمل و نقل دریایی است که ریسک بسیار کمتری به سایر روش‌ها دارد. این روش بیشتر در مبادلات و حمل و نقل‌های بین المللی کاربرد دارد. در حالت کلی این روش از حمل و نقل برای جابجایی کالاهایی کاربرد دارد که از سایر کشورها وارد شده‌اند و باید به سمت مقصد اصلی حرکت کنند.
برای این که ترانزیت داخلی به درستی و بدون بروز مشکل انجام شود باید یک سری مراحل را پشت سر بگذارید. در این مراحل تمامی مدارک موجود بررسی می‌شوند و مجوز‌های لازم صادر می‌شوند. در ابتدا باید اظهارنامه گمرکی و سایر مدارک از سوی گمرک مورد بررسی قرار بگیرند در شرایطی که مدارک موجود با بار موجود در ترانزیت همخوانی داشته باشند، مجوز تردد یا عبور توسط گمرک صادر میشود. در حالت کلی در صورت وجود نواقص در مدارک ترانزیت داخلی کالا، حق خروج و ارسال به گمرک دیگر صادر نمی‌شود. همان طور که گفتیم در این نوع جابجایی کالاها از گمرک مبدا در داخل یک کشور به گمرک مقصد در همان کشور ارسال می‌شوند. امروزه نیز با اتوماسیون‌سازی سیستم حمل و نقل و گمرک کالا سرعت ترخیص و قبول کالاها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده است و به صورت روزانه و حتی ساعتی انجام میشود.
یکی از مهمترین فاکتورهای حمل و نقل کالاهای مختلف، کیفیت حمل و قیمت کالاها هستند. عواملی که بر قیمت تمام شده ترانزیت داخلی تاثیر گذار هستند عبارتند از وزن بار، نوع بار، تعداد بار و مدت زمان رسیدن به مقصد. در صورتی که محصول ما نیاز به تریلی یخچال دار باشد، معمولا قیمت حمل کالا افزایش پیدا می‌کند. به این دلیل که این محصول از دسته محصولاتی است که باید هم سریع و هم به صورت یخ زده به مقصد یا گمرک بعدی برسد. البته در این گونه شرایط، توصیه میشود که از ترانزیت هوایی برای رسیدن به موقع و سلامت بار استفاده شود چرا که هم سریع است و هم در مزان مناسب و کوتاه تری به مقصد می‌رسد. در حالت کلی، قیمت حمل و نقل کالاهای شما به نوع روش انتخابی شما وابسته است چرا که هر کدام از کالاها قیمت متفاوتی دارند. توجه داشته باشید که فاکتورهای قیمت گذاری در هر کدام از این روشهای حمل نقل متفاوت هستند.
ترانزیت داخلی چیست؟
ترانزیت داخلی عبارت است از انتقال کالای ترخیص نشده از یکی از گمرک‌های مرزی به گمرک دیگر در داخل کشور ایران. ترانزیت داخلی زمانی انجام میشود که محموله یکبار از یکی از نقاط مرزی کشور وارد خاک ایران شده باشد اما به دلایلی امکان ترخیص کالا در گمرکی که کالا در آن وارد شده، وجود نداشته باشد. در نتیجه کالا باید از این گمرک به یکی از گمرکات دیگر در ایران ترانزیت شود تا موارد مربوط به ترخیص کالا و سایر امور گمرکی انجام شوند، به این عمل ترانزیت داخلی گفته میشود.
اینکه فرآیند ترانزیت داخلی برای ترخیص کالا نیاز است یا نه توسط گمرک و یا صاحب بار مشخص میشود. کلیه فرایندهای انتقال کالا از گمرک‌های مرزی به گمرکات دیگر شهرها، با نظارت دقیق و تشریفات گمرکی انجام میشود. کالایی که قرار است در داخل ایران ترانزیت شود در گمرک مبدا بررسی میشود. اگر کالای اظهار شده با کالای ارسالی مطابقت نداشته باشد، بار وارد شده به گمرک، قاچاق شناخته میشود. محموله باید تا یک تاریخ مشخص به گمرک مقصد ارسال شود در غیر این صورت نیز کالا به عنوان کالای قاچاق محسوب می‌گردد و نمی‌توان آن را از گمرک ترخیص کرد و یا به گمرکی دیگر در داخل خاک ایران ترانزیت کرد مگر اینکه به علت تصادف یا ایجاد یک حادثه طبیعی در فرایند انتقال بار به داخل ایران اختلال ایجاد شده باشد. ترانزیت داخلی در ایران به شکل‌های گوناگونی صورت میگیرد که در ادامه مقاله مهمترین روش‌ها را بررسی خواهیم کرد.
در اغلب کشورها در حوزه صنعت، کشاورزی، پتروشیمی، لوازم خانگی، نفت و تهیه مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های بزرگ، واردات و صادرات کالا به صورت روزانه انجام میشود. برخی از کالاهای خارج از ایران به یکی از گمرک‌ها وارد می‌شوند و سپس از گمرک مورد نظر به مقصد کارخانه واحد تولیدی مد نظر ترخیص و ارسال میشود و یا به شهری دیگر در ایران ترانزیت داخلی می‌شوند این امر در حوزه‌های مختلف امری رایج است. در هر کجای ایران هر نوع کالایی اگر وزن آن بالای ۶ تن باشد و حجم زیادی داشته باشد باید از طریق خدمات ترانزیت داخلی به گمرک سایر شهرها و شهرستان‌های ایران منتقل شود.
ترانزیت داخلی یکی از فرآیندهای مهم و ضروری در حمل و نقل و جابجایی کالاها در داخل یک کشور است. این نوع ترانزیت شامل جابجایی کالاها از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر در داخل مرزهای یک کشور میشود. هدف اصلی ترانزیت داخلی، انتقال سریع، ایمن و کارآمد کالاها به مقصد نهایی است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف ترانزیت داخلی، مزایا و چالش‌های آن پرداخته میشود.
تعریف ترانزیت داخلی
ترانزیت داخلی به انتقال کالاها از یک مکان به مکان دیگر در داخل یک کشور بدون تغییر در مالکیت کالاها گفته میشود. این فرآیند ممکن است شامل جابجایی بین شهرها، استان‌ها یا مناطق مختلف کشور باشد و می‌تواند از طریق جاده‌ای، ریلی، هوایی یا دریایی انجام شود.
مزایای ترانزیت داخلی
- افزایش کارایی و بهره‌وری:
- ترانزیت داخلی با بهینه‌سازی مسیرهای حمل و نقل و کاهش زمان انتقال، به افزایش کارایی و بهره‌وری کمک می‌کند.
- کاهش هزینه‌ها:
- استفاده از شبکه‌های حمل و نقل داخلی می‌تواند هزینه‌های مرتبط با جابجایی کالاها را کاهش دهد.
- بهبود مدیریت زنجیره تأمین:
- ترانزیت داخلی می‌تواند به بهبود مدیریت زنجیره تأمین کمک کرده و فرآیندهای لجستیکی را بهینه کند.
- تقویت اقتصاد محلی:
- افزایش ترانزیت داخلی می‌تواند به توسعه اقتصادی مناطق مختلف کشور کمک کرده و بازارهای محلی را تقویت کند.
چالش‌های ترانزیت داخلی
- زیرساخت‌های حمل و نقل ناکافی:
- یکی از چالش‌های اصلی ترانزیت داخلی، کمبود زیرساخت‌های حمل و نقل مناسب و کارآمد است. این موضوع می‌تواند به تأخیر در جابجایی کالاها و افزایش هزینه‌ها منجر شود.
- قوانین و مقررات پیچیده:
- وجود قوانین و مقررات پیچیده و متفاوت در مناطق مختلف کشور می‌تواند فرآیند ترانزیت داخلی را دشوار کند.
- مشکلات محیط زیستی:
- افزایش ترانزیت داخلی می‌تواند به افزایش آلودگی هوا و سایر مشکلات محیط زیستی منجر شود.
- مدیریت ترافیک:
- مدیریت ترافیک و جلوگیری از ازدحام در مسیرهای حمل و نقل، یکی دیگر از چالش‌های مهم ترانزیت داخلی است.
راهکارهای بهبود ترانزیت داخلی
- توسعه زیرساخت‌ها:
- سرمایه‌گذاری در توسعه و بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل می‌تواند به افزایش کارایی ترانزیت داخلی کمک کند.
- تسهیل قوانین و مقررات:
- ساده‌سازی و هماهنگی قوانین و مقررات مرتبط با حمل و نقل داخلی می‌تواند فرآیند ترانزیت را تسهیل کند.
- استفاده از فناوری‌های نوین:
- استفاده از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های مدیریت ترافیک، ردیابی و نظارت بر حمل و نقل می‌تواند به بهبود کارایی و ایمنی ترانزیت داخلی کمک کند.
- توجه به مسائل محیط زیستی:
- اتخاذ راهکارهای محیط زیستی و استفاده از حمل و نقل پایدار می‌تواند به کاهش اثرات منفی محیط زیستی ترانزیت داخلی کمک کند.
ترانزیت داخلی نقش مهمی در جابجایی کالاها و تقویت اقتصاد داخلی دارد. با توجه به مزایا و چالش‌های موجود، نیاز به بهبود زیرساخت‌ها، تسهیل قوانین و استفاده از فناوری‌های نوین برای افزایش کارایی و ایمنی این فرآیند بسیار ضروری است. توجه به این نکات می‌تواند به توسعه پایدار و کارآمد ترانزیت داخلی کمک کرده و زمینه‌ساز رشد اقتصادی و اجتماعی کشور شود.
انواع ترانزیت داخلی
برخلاف باور اغلب افراد ترانزیت داخلی علاوه بر روشهای زمینی از طریق مسیرهای هوایی و آبی نیز انجام میشود. حتی ممکن است انتقال کالا در داخل خاک ایران به صورت ترکیبی از روشهای فوق انجام شود.
یکی از بهترین و مقرون به صرفه‌ترین روشهای ترانزیت در داخل ایران، ترانزیت زمینی به وسیله‌ی حمل و نقل ریلی و یا جاده‌ای است. در این روش کالاهای مورد نظر به وسیله ماشین‌های ترانزیت مانند تریلی و انواع کامیون جابجا می‌شوند. این روش برای حمل و نقل بارهای سنگین با تناژ بالا کاربرد فراوانی دارد. یکی دیگر از روشهای ترانزیت زمینی نیز ترانزیت ریلی است که برای بارهایی با حجم بسیار بالا از این روش استفاده میشود. این روش برای حمل و نقل همه کالاها قابل استفاده نیست.
هرچند در میان باور عمومی ترانزیت داخلی بیشتر یادآور حمل و نقل و جابجایی بارهای سنگین به وسیله کامیون و تریلی است اما انواع دیگری از ترانزیت داخلی نیز وجود دارند که به صورت کلی عبارتند از:
انواع ترانزیت داخلی عبارتند از:
1. ترانزیت مستقیم: در این حالت، مسافران بدون تغییر هواپیما در یک فرودگاه ترانزیت به هواپیمای بعدی خود می‌روند.
2. ترانزیت غیرمستقیم: در این حالت، مسافران برای رسیدن به مقصد نهایی خود، باید هواپیمای بعدی را در یک فرودگاه ترانزیت تغییر دهند.
3. ترانزیت چندگانه: در این حالت، مسافران بیش از یک بار در طول مسیر ترانزیت خود هواپیما را تغییر می‌دهند و از چندین فرودگاه ترانزیت عبور می‌کنند.
4. ترانزیت درونی: در این حالت، مسافران در یک فرودگاه داخلی هبوط می‌کنند و بدون ورود به شهر یا کشور مقصد، هواپیمای بعدی را به سمت مقصد نهایی انتخاب می‌کنند.
5. ترانزیت خارجی: در این حالت، مسافران به یک فرودگاه خارجی سفر می‌کنند و برای رسیدن به مقصد نهایی خود، هواپیمای بعدی را در فرودگاه خارجی ترانزیت تغییر می‌دهند.
6. ترانزیت با تغییر شرکت هواپیمایی: در این حالت، مسافران برای رسیدن به مقصد نهایی خود، باید از یک شرکت هواپیمایی به شرکت هواپیمایی دیگری تغییر دهند و هواپیمای بعدی را با شرکت هواپیمایی جدید انتخاب کنند.
7. ترانزیت با تغییر فرودگاه: در این حالت، مسافران برای رسیدن به مقصد نهایی خود، باید از یک فرودگاه به فرودگاه دیگری تغییر دهند و هواپیمای بعدی را در فرودگاه جدید انتخاب کنند.
ترانزیت زمینی
به فرایندی که در آن جابجایی بارهای سنگین در مقدار بالا به وسیله وسایل نقلیه مانند کامیون و تریلی انجام میشود، ترانزیت زمینی می‌گویند. این حوزه ترانزیت ریلی و قطار را نیز در بر میگیرد. توجه داشته باشید که ترانزیت ریلی بیشتر برای حمل بار در حجم گسترده‌تر استفاده میشود. معمولاً مواد اولیه کارخانه‌ها یا وسایل ساخت و ساز به وسیله ترانزیت ریلی جابجا می‌شوند.
ترانزیت هوایی
یکی دیگر از روشهای حمل و نقل که در ترانزیت داخلی کالا کاربرد دارد، ترانزیت هوایی است. این روش برای کالاهایی به کار برده میشود که باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مقصد برسند مانند محصولات کشاورزی و داروها.
ترانزیت دریایی
یکی از روشهای رایج در ترانزیت داخلی، ترانزیت دریایی است. با این روش می‌توان مقدار زیادی بار را به وسیله کشتی‌های ترانزیتی جابجا کرد البته ترانزیت دریایی بیشتر در حوزه ترانزیت بینالمللی کاربرد دارد.
روش ترانزیت دریایی نسبت به سایر روشهای ترانزیت داخلی خطر کمتری دارد به همین دلیل در کشور ایران و در بنادر مهمی چون بندرعباس و چابهار حجم وسیعی از ترانزیت دریایی با هدف جابجایی هزاران تن کالا به صورت روزانه انجام میشود.
روشهای ترانزیت داخلی
همانطور که می‌دانید ترانزیت داخلی به صورت‌های مختلفی انجام میشود که در این مقاله هر کدام را بررسی کردیم اما معمول‌ترین و رایج‌ترین روش حمل و نقل برای کالاها در مقدار بالا ترانزیت زمینی در ایران است. این روش معمولاً از وسایل نقلیه بزرگ مانند کامیون‌های بزرگ و نیز تریلی استفاده میشود. در شرایطی که بارها مربوط به تولیدات کارخانه‌های سنگین و یا مواد اولیه صنعتی باشند، برای انجام ترانزیت داخلی از قطار یا ترانزیت ریلی استفاده میشود.
نکات کلیدی ترانزیت داخلی
برای تخمین هزینه‌های مربوط به ترانزیت داخلی فاکتورهای مختلفی وجود دارد. مانند نوع و حجم بار شما و نیز ارزش آن. علاوه بر این شما باید روش حمل و نیز فاصله میان مبدا و مقصد را نیز در نظر بگیرید تا بتوانید تخمین مناسبی از قیمت نهایی ترانزیت داخلی کالای خود داشته باشید.
اگر در حوزه تجارت فعال باشید، حتماً می‌دانید که ترانزیت داخلی به سه روش دریایی، زمینی و هوایی انجام میشود که هر کدام تحت قوانین و مقررات خاصی انجام میگیرد. شما باید به عنوان تاجر یا بازرگان با این قوانین و مقررات آشنا باشید. این امر سبب میشود تا پروسه ترانزیت داخلی کالای شما با سرعت بیشتر و بدون مشکل انجام شود.
اگر می‌خواهید ترانزیت داخلی کالاهای شما بدون مشکل انجام شوند، حتماً حمل کالاهای خود را به یک شرکت حمل و نقل معتبر بسپارید تا در کنار صرفه‌جویی در هزینه‌ها، در وقت و زمان خود نیز صرفه‌جویی کافی داشته باشید. شرکت‌های فعال در حوزه ترانزیت داخلی معمولاً محموله‌ها را برای جبران خسارت‌های احتمالی بیمه می‌کنند به این معنی که اگر کالاهای ترانزیتی شما در حین حمل و نقل دچار آسیب شدند، بیمه براساس قرارداد خسارت ایجاد شده را جبران می‌کند.
اگر قراردادهای ترانزیتی کالاهای شما براساس FOB منعقد شده باشند، مسئولیت تمامی هزینه‌های مربوط به ترانزیت کالا و نیز خطرات احتمالی تا زمان رسیدن کالا به مقصد بر عهده فروشنده کالا است و پس از رسیدن کالا به مقصد مسئولیت هزینه‌ها مانند کرایه حمل و بیمه بر عهده خریدار خواهد بود.
به صورت کلی ترانزیت داخلی به جابجایی کالا در داخل مرزهای یک کشور و بین گمرکات گفته میشود، به بیان دیگر زمانی که کالا در مقدار وسیع از نقطه‌ای به نقطه دیگر در داخل یک کشور اینکه از مرز خارج شود به کمک وسایل حمل و نقل جابجا میشود، به آن ترانزیت داخلی کالا می‌گویند.
همچنین در تعریف ترانزیت داخلی گمرک می‌توان گفت، زمانی که کالاهای وارداتی ترخیص نشده باشند و حقوق و عوارض گمرک در آنها پرداخت نشده باشد و از یک گمرک در داخل کشور به گمرک دیگر در داخل کشور جابجا شوند، این فرآیند ترانزیت داخلی نامیده میشود.
ترانزیت داخلی هوایی
ترانزیت داخلی از طریق حمل و نقل هوایی هزینه‌ی زیادی دارد اما سریع‌ترین روش ممکن برای ترانزیت کالا به شمار می‌رود. به همین دلیل برای حمل و نقل برخی از کالاها در داخل ایران مورد استفاده قرار میگیرد. این روش بیشتر برای کالاهایی که سرعت انتقال در آنها اهمیت زیادی دارد، مانند کالاهایی که فاسد شدنی هستند مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال محصولات کشاورزی و خواروبار یا محصولات پزشکی و دارویی از طریق ترانزیت هوایی در داخل ایران جابجا می‌شوند، البته این امر در شرایطی است که محموله‌ی مورد نظر زیر یک تن وزن داشته باشد و سرعت انتقال برای گیرنده‌ی کالا اهمیت زیادی داشته باشد.
ترانزیت دریایی
قدیمی‌ترین روش برای ترانزیت چه ترانزیت داخلی و چه ترانزیت بینالمللی، ترانزیت دریایی است. برای حمل و نقل محموله‌هایی با وزن چند هزار تن معمولا از روش حمل و نقل دریایی یا ترانزیت دریایی استفاده میشود. در این روش کالاهای مد نظر با استفاده از قایق، لنج یا کشتی جابجا می‌شوند. ترانزیت دریایی معمولاً به صورت بینالمللی و بین کشورهایی که به آب‌های آزاد دسترسی دارند یا با یکدیگر مرز آبی دارند، انجام میشود. در داخل ایران نیز ترانزیت دریایی یکی از شیوه‌های مهم برای جابجایی نفت و فرآورده‌های نفتی است. در این روش خطرات کمتری نسبت به سایر روشهای ترانزیت داخلی وجود دارد به همین دلیل برای حمل و نقل فرآورده‌های نفتی از جزایر و بنادر نفتی ایران به بنادری مانند بندرعباس، از ترانزیت دریایی استفاده میشود. ترانزیت دریایی برای حمل و نقل کالا در داخل خاک ایران و یا حتی بین گمرکات بینالمللی استفاده میشود که به دلیل قیمت مناسبی که دارد مقرون به صرفه‌تر است.
ترانزیت داخلی چگونه انجام میگیرد؟
زمانی که کالا به گمرک مبدا در خاک ایران می‌رسد، حمل کالا یا همان فرایند ترانزیت داخلی توسط مسئول مربوطه انجام میشود. پس از ارائه مدارک مورد نیاز و تنظیم اظهارنامه گمرکی درخواست ترانزیت داخلی توسط نماینده شرکت واردکننده به گمرک ارائه میشود. پس از این مرحله همانطور که گفتیم کالا مورد بازرسی دقیق قرار میگیرد تا با اظهارنامه و مدارک ارائه شده منطبق باشد.
پس از اینکه کالا با مدارک و اظهارنامه‌های ارائه شده تطبیق داده شد، کارشناسان گمرک بسته به مواردی مانند نوع کالا؛ کاربرد کالا؛ ارزش کالا؛ میزان حقوق ورودی کالا؛ روش ترانزیت کالا و تجاری یا تولیدی بودن کالا، مبلغی را به عنوان ضمانت (بن تضمین) تعیین می‌کند. مسئول ترانزیت و شرکت باربری وظیفه دارد جهت تضمین به سلامت رساندن کالا به گمرک مقصد بدون هیچگونه دخل و تصرف، این مبلغ را به عنوان ضمانت به گمرک پرداخت کند.
این مبالغ معمولا اعداد بسیار بزرگی هستند؛ نوع بار و ارزش کالا، در فرآیند ترانزیت داخلی و تعداد بن تضمین بسیار حائز اهمیت هستند. به همین دلیل شرکت‌های باربری باید با شرکت‌های بیمه مورد تایید گمرک قرارداد ببندند. در این صورت برای انجام هر پروژه‌ی ترانزیت، ضمانت‌نامه های مورد نیاز توسط شرکت بیمه‌گر ارائه میشود. به این ضمانت نامه‌ها بن ترانزیت یا بن تضمین نیز گفته میشود.
زمانی که این مراحل طی شدند، پیش از اینکه بار از گمرک مبدا خارج شود، محموله بار دیگر در درب خروج گمرک مورد بررسی قرار میگیرد تا از تطبیق کلیه موارد براساس بارنامه اطمینان حاصل شود. پس از خارج شدن بار از گمرک مبدا، محموله باید تا تاریخی که در پروانه ترانزیت ذکر شده است، به گمرک مقصد برسد وگرنه به عنوان کالای قاچاق شناخته میشود و در این حالت جریمه دیرکرد نیز به بار تعلق میگیرد. به محض رسیدن بار به گمرک مقصد، کالا مجدداً بررسی میشود تا هرگونه دخل و تصرف در بار مشخص شود.
پس از طی شدن تمامی این مراحل و رسیدن بار به گمرک مقصد، محموله کالا مجدداً بررسی میشود و مورد بازرسی قرار میگیرد. اگر مشکلی برای هر کدام از کالاها ایجاد شده باشد شرکت باربری وظیفه دارد براساس میزان خسارت وارد شده و مطابقت با بارنامه مبلغ خسارت را به شرکت بازرگانی پرداخت نماید.
در حالت معمول پس از رسیدن بار به گمرک مقصد و پس از بازرسی مجدد بار، در صورتی که بار مشکلی نداشته باشد، تائید میشود. بعد از تایید شرایط بار با مدارک موجود، قبض انبار گمرک مقصد صادر میشود و صاحب بار می‌تواند برای ترخیص کالای خود از گمرک اقدام کند. در نهایت با اعلام وصول گمرک مقصد، بن ترانزیت یا بن تضمین تسویه میشود و از لیست دیون شرکت باربری در قبال گمرک و شرکت بیمه، خارج میشود.
مراحل ترانزیت داخلی
بعد از اینکه اظهارنامه و مدارک خود را به گمرک ارائه دادید، در گام اول مشخصات کالا به صورت کامل بررسی میشود و با اظهارنامه و مدارکی که شما گمرک ارائه کرده‌اید مطابقت داده می‌شوند. باید تمامی کالاهای ارسالی را طبق برنامه زمانی پروانه ترانزیت و در زمان مشخص به مقصد ارسال کنید. بعد از رسیدن محموله به گمرک مقصد نیز بار توسط کارشناسان بررسی میشود و در انتها با تطبیق وضعیت محموله با مشخصات درج شده در مدارک قبض انبار گمرک صادر میشود. پس از این مرحله صاحب بار می‌تواند کالای خود را از گمرک ترخیص کند. انجام مراحل مختلف ترانزیت داخلی براساس قوانین وزارت صنعت و توافق با اداره گمرک نیاز به گرفتن ثبت سفارش ندارد. بنابراین شما می‌توانید بدون اخذ ثبت سفارش نیز برای انجام ترانزیت داخلی کالا اقدام کنید. مهمترین مدارکی که برای انجام مراحل ترانزیت داخلی کالای خود نیاز دارید عبارتند از:
فاکتور فروش کالا
لیست عدل‌بندی
بارنامه
گواهی مبدا
قبض مربوط به انبار گمرک و ترخیصیه
گواهی ثبت سفارش
مدارک مورد نیاز برای ترانزیت داخلی
برای انجام فرایند ترانزیت داخلی باید مدارک خاصی داشته باشیم که در ادامه مهمترین مدارک را به صورت خلاصه ذکر خواهیم کرد.
فاکتور فروش یا Invoice
فهرست عدل‌بندی یا Packing list
ترخیصیه محموله یا Delivery order
بارنامه کالا یا B/L
گواهی مبدا یا COO
قبض صادر شده توسط انبار گمرک یا Warehouse receipt
گواهی ثبت سفارش معتبر
واگذاری ترخیصیه به نام شرکت ترانزیت کننده
هزینه ترانزیت داخلی کالا چقدر است؟
هزینه ترانزیت داخلی کالا در خاک ایران ثابت نیست و به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد. برخی از مهمترین این عوامل را در ادامه مقاله بررسی خواهیم کرد. با بررسی هر کدام از این فاکتورها پیش از اقدام به انجام فرایند ترانزیت داخلی می‌توانید هزینه‌ی ترانزیت داخلی کالای خود را محاسبه نمایید.
توجه داشته باشید که فرآیند ترانزیت داخلی کالا به صورت شخصی نیز امکان‌پذیر است و البته این امر ممکن است هزینه‌های زیادی را برای صاحبین بار در پی داشته باشد. به همین دلیل بهتر است این امر به شرکت‌های معتبر فعال در حوزه حمل و نقل داخلی و ترانزیت کالا واگذار شود. این امر به شما کمک می‌کند تا هم در زمان و هم در هزینه حمل صرفه‌جویی شایانی داشته باشید از طرفی شرکت‌ها کالای شما را بیمه می‌کنند که سلامت کالای شما را تضمین می‌کند.
تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی
ترانزیت داخلی برای ارسال بارها از یک گمرک به گمرک دیگر درون یک کشور انجام میشود. در واقع در ترانزیت داخلی گمرک مبدا و مقصد در داخل خاک یک کشور قرار دارند. مانند ترانزیت یک کانتینر ۲۰ فوت یا ۴۰ فوت از بندر شهید رجایی به گمرک شهریار. اما ترانزیت خارجی به نوعی از ترانزیت گفته میشود که در آن کالاها از گمرک کشوری به گمرک کشور دیگری منتقل می‌شوند. مانند ترانزیت یک محموله‌ی وارداتی از بندر شهید رجایی به ازبکستان. در واقع مهمترین تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی این است که در روش ترانزیت خارجی کالا به خارج از مرزهای کشور ارسال میشود. با این حال سایر فاکتورهای ترانزیت خارجی مانند قوانین آن، شباهت زیادی به قوانین ترانزیت داخلی مصوبه‌ی جمهوری اسلامی ایران دارند.
به بیان ساده ترانزیت خارجی یا ترانزیت بینالمللی برای انتقال بارهای سنگین از یک کشور به کشور دیگر به کار برده میشود. هر چند که ممکن است بارهای سبک نیز به وسیله ترانزیت هوایی بین کشورهای مختلف جابجا شوند. معمول‌ترین تفاوت بین ترانزیت خارجی و داخلی کالا برون مرزی بودن ترانزیت بینالمللی است که قوانین و مقررات خاصی نیز در این حوزه وجود دارد و ترانزیت بینالمللی به صورت کلی سخت‌تر از ترانزیت داخلی کالا است. قوانین و تشریفات گمرکی در حوزه ترانزیت داخلی تقریباً مشابه ترانزیت خارجی کالا هستند. رعایت این قوانین و پیروی از مقررات تعیین شده برای انجام مبادلات تجاری امری بسیار مهم است زیرا به عنوان مثال اگر بار ترانزیت کالا براساس قوانین و در زمان تعیین شده به گمرک مقصد نرسد کالای شما به عنوان کالای قاچاق شناخته میشود.
بار ترانزیت داخلی
بارهایی که به کمک ترانزیت داخلی کالا جابجا می‌شوند کالاهای متفاوتی را در بر می‌گیرند. مانند مواد غذایی و حتی محصولات صنعتی و دارویی از این روش برای حمل و نقل بارهای حجیم و سنگین استفاده میشود چرا که به دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل و نقل، شرکت‌های تجاری می‌توانند بارهای بزرگتر را با هزینه‌های کمتر جابجا کنند. ترانزیت داخلی به عنوان یک روش اقتصادی و کارآمد برای حمل و نقل بار در داخل یک کشور شناخته میشود. به کمک این روش شرکت‌های فعال در حوزه تجارت داخلی کالا می‌توانند هزینه‌های حمل و نقل کالاهای خود را کاهش دهند و به صورت کارآمدتر و سریعتر بار خود را به مقصد نهایی مورد نظر خود ارسال کنند.
سخن پایانی
اقتصاد ایران در سال‌های گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. با توجه به این امر و واردات و صادرات کالا از مرزهای ایران، صنعت حمل و نقل در خاک ایران پیشرفته زیادی داشته است. یکی از روشهای حمل و نقل کالاها در داخل خاک ایران ترانزیت داخلی است. در این مقاله ترانزیت داخلی و انواع روشهای ترانزیت داخلی در ایران را بررسی کردیم. تمامی این روش‌ها در ارتباط با ترانزیت خارجی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ترانزیت داخلی چیست؟
ترانزیت داخلی به معنای عبور از یک فرودگاه به عنوان مقصد نهایی نبوده و صرفاً برای تغییر هواپیما و ادامه سفر به مقصد نهایی استفاده میشود. در این حالت، مسافران در یک فرودگاه درونی هبوط می‌کنند و بدون ورود به شهر یا کشور مقصد، هواپیمای بعدی را به سمت مقصد نهایی خود انتخاب می‌کنند.
چه مدارکی برای ترانزیت داخلی لازم است؟
مدارک مورد نیاز برای ترانزیت داخلی بستگی به کشور و فرودگاه مورد نظر دارد. به طور کلی، برای ترانزیت داخلی، معمولاً بلیط ترانزیت معتبر، مدارک هویت مانند پاسپورت و ویزا (اگر مورد نیاز باشد)، و مدارک مربوط به سفر مانند برگه واکسیناسیون کرونا (اگر مورد نیاز باشد) مورد نیاز است.
آیا برای ترانزیت داخلی باید چکینگ بگیرم؟
لازم نیست که برای ترانزیت داخلی چکینگ بگیرید، مگر اینکه این امر به طور خاص توسط ایرلاین یا مقامات فرودگاهی مورد نیاز قرار گرفته باشد. در بسیاری از موارد، شما می‌توانید بعد از فرود در فرودگاه ترانزیت، بدون ورود به کنترل مسافران و مراحل چکینگ، به هواپیمای بعدی خود مستقیماً بروید.
