یکی از مهمترین مباحث در حوزه کسب و کار و افزایش رونق مشاغل و ارزآوری، صادرات کالا است. هر مجموعه و شرکتی که در حوزه تولید در ایران فعال است تلاش می‌کند تا در حوزه استاندارد‌های جهانی موفق باشد و بتواند صادرات خود به کشورهای همسایه و سایر کشورهای جهان را شروع کند.
مراحل صادرات کالا
صادرات به خصوص در حوزه تولیدات غیر نفتی در ایران یکی از شاخص‌های مهم توسعه به شمار می‌رود. به طور کلی صادرات غیر نفتی اهمیت زیادی در توسعه هر کشوری دارند، در ایران نیز این دسته از صادرات اهمیت بالایی دارد. با توجه به این شرایط متاسفانه اغلب افراد به دلیل اینکه آشنایی کاملی با قوانین و روشهای صادرات کالا ندارند از این حوزه چشم پوشی می‌کنند. در ادامه مقاله سعی کردیم تا نکات مهم در حوزه صادرات کالا و اهمیت و مراحل صادرات کالا را بررسی کنیم.
مراحل ضروری صادرات کالا
صادرات کالا امری پیچیده است و به دانش و آگاهی نیاز دارد، برای صادرات کالا علاوه بر اینکه شما باید شرایط داخلی کشور را بدانید باید با شرایط اقتصادی و قوانین واردات کشور مد نظر نیز آشنایی کاملی داشته باشید. در کنار این موارد پیدا کردن یک شریک مناسب، کار راحتی نیست. با در نظر گرفتن اینکه مجموعه یا شرکت تجاری مورد نظر را در کشور مقصد پیدا کرده‌اید و قرار است صادرات را شروع کنید پیش نیاز و مقدماتی مورد نیاز هستند که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
مطالعه قوانین و مقررات در کشور مبدا و مقصد
یکی از موارد مهم برای صادرات کالا مطالعه قوانین و مقررات در کشور مبدا و مقصد است. این قوانین عبارتند از موارد مربوط به ممنوعیت صادرات یا واردات کالا، مجوزهای لازم و مربوطه برای این امر، روشهای متداول برای اخذ مجوزهای لازم، دریافت مجوزهای تخصصی مانند مجوزهای بهداشتی،گیاهی ودامی، تعرفه‌های مربوط به صادرات و واردات و مالیات کالا و محدودیت‌های خاص در حوزه واردات و صادرات. عدم آشنایی با این قوانین سبب می‌شود تا در صورت بروز مشکل به عنوان تاجر خسارت زیادی را متحمل شوید.
برای دانستن اطلاعات در ارتباط با کشور مقصد حتما با شرکای تجاری خود یا شرکت طرف قرارداد خود صحبت کنید، برای دانستن قوانین داخلی نیز باید به بخشنامه‌هایی که گمرک و اتاق بازرگانی ارائه می‌کنند، آگاهی داشته باشید و آن‌ها را بررسی کنید.
بررسی محدودیتها در کشور مقصد برای واردات کالا
همانطور که در ایران وارد کردن برخی از کالا‌ها مانند الکل، مواد مخدر و ماهواره ممنوع است، در کشورهای دیگر نیز برای واردات قوانین و محدودیت‌های خاصی وجود دارد، شما باید از این ممنوعیت‌ها اطلاع داشته باشید تا دچار ضرر و زیان نشوید. محدودیتها در کنار نوع کالا، ارزش مالی کالا و روش حمل و نقل را نیز در بر می‌گیرند.
برای بررسی محدودیت‌های در کشور مقصد برای صادرات کالا می‌توانید از منابع زیر به عنوان منبع استفاده کنید:
سایت گمرک کشور مقصد
جست وجو در اینترنت
سایت جهانی http: //tariffdata. wto. org
مشور با مشاوران و کارشناسان خبره در این حوزه
دریافت مجوزهای مورد نیاز
پس از این که در ارتباط با قوانین و مقررات آگاهی کامل پیدا کردید، باید برای صادرات کالا مجوزهای مورد نیاز را دریافت کنید. دریافت مجوز، بسته به نوع کالایی که قصد صادر کردن آن را دارید، متفاوت است. برخی از کالا‌ها مانند دارو و مواد غذایی به مجوز‌هایی از مجموعه‌های ذیصلاح نیاز دارند. به عنوان مثال در زمینه‌های صنعتی این مجوز‌ها باید توسط وزارت صنعت و معدن صادر شوند، یکی دیگر از مراکز مهم در ارتباط با ارائه مجوز اتاق بازرگانی است.
روشهای اصلی حمل و نقل برای صادرات کالا
در تجارت بین الملل روشهای حمل و نقل و توزیع، نقش مهمی دارند. نیاز است تا مجموعه‌های مختلف و شرکت‌ها برای اطمینان از کارایی و به‌صرفه بودن صادرات محصول خود روش مناسبی را برای حمل و نقل کالا انتخاب کنند. موارد متفاوتی در ارتباط با انتخاب روش حمل و نقل کالا دخیل هستند، این موارد می‌توانند در ارتباط با نیاز‌های تجاری کشور مقصد و مبدا باشند.
هزینه ارسال یکی از موارد مهمی است که در انتخاب روش ارسال کالا اثر مستقیم دارد. قانون کشور، مقصد، ارزش کالا، خطرات حمل و نقل موارد دیگری هستند که در هنگام انتخاب روش حمل و تقل کالا باید به آن‌ها توجه کرد. چهار روش اصلی برای حمل و نقل کالا وجود دارد: حمل و نقل دریایی، هوایی، ریلی و زمینی در ادامه مقاله هر کدام از این روش‌ها را بررسی خواهیم کرد.
حمل و نقل هوایی
حمل و نقل هوایی برای صادرات کالا در حوزه تجارت بین‌المللی مزیت‌های زیادی دارد، از جمله سرعت بالا در تحویل کالا خصوصا در ارتباط با کالاهایی مانند مواد خوراکی، دارو‌ها و موادی که به امنیت بالا نیاز دارند.
با تمام این مزیت‌ها نباید فراموش کرد که حمل و نقل هوایی هزینه بالایی به همراه دارد و برای همه‌ی کالا‌ها مناسب نیست، علاوه بر این ممکن است که براساس شرایط سیاسی یا شرایط جوی، پرواز‌ها لغو شوند که در این صورت صادرات کالا دچار مشکل می‌شود و در زمان معین به کشور مقصد نخواهد رسید. روش نرخ دهی حمل کالا با هواپیما به صورت پلکانی است به عنوان نمونه اگر حداقل کالایی که قصد حمل آن را دارید 40 کیلو باشد، کمتر از این وزن نیز 40 کیلوگرم حساب می‌شود و نرخ دریافتی برای 40 کیلوگرم است.
حمل و نقل دریایی
اگر حجم کالاهای صادراتی زیاد باشند حمل و نقل دریایی گزینه مناسبی است، در شرایطی که فشاری برای تحویل سریع کالا وجود نداشته باشد. حمل و نقل دریایی از طریق دریاهای جهانی انجام می‌شود و مزیت‌هایی زیادی دارد از جمله:
امکان حمل حجم زیاد: در کانتینر‌های حمل و نقل دریایی می‌توانید کالاهای بیشتری را در مقایسه با حمل و نقل هوایی و جاده‌ای جا به جا کنید.
هزینه کمتر: حمل و نقل دریایی در مقایسه با حمل و نقل هوایی دارای هزینه بسیار کمتری است.
در کنار این مزایا، حمل و نقل دریایی معایبی نیز دارد، حمل و نقل از طریق دریا کندتر انجام می‌شود و مشکل در آب و هوا تحویل کالا را به تاخیر می‌اندازد. مورد دیگر در ارتباط با بنادر است، همه‌ی کشورها دارای بندرگاه نیستند و به آب‌های آزاد دسترسی ندارند به همین دلیل صادرات کالا به این کشورها با محدودیت همراه است. در کنار این موارد حمل و نقل دریایی خطر دزدان دریایی را نیز در کنار خود دارد.
نرخ پایه حمل و نقل دریایی مشمول هزینه سوخت و ارز می‌شود. افرادی که تمایل دارند کالای خود را با کشتی صادر کنند باید از کالای خود با بیمه محافظت کنند. در این صورت اگر به دلیل آب و هوا و یا دزدان دریایی خسارتی به بار وارد شود بیمه آن را تامین می‌کند.
حمل و نقل جاده‌ای
حمل و نقل جاده‌ای انعطاف پذیری خوبی دارد و بهترین گزینه برای صادرات کالا است. حمل و نقل جاده‌ای معمولا سریع انجام می‌شود، کم هزینه است، تحویل ایمن‌تر انجام می‌شود و اغلب کشورها به جاده‌های جهانی دسترسی دارند. هر چند که حمل و نقل جاده‌ای نیز معایبی دارد:
مسافت‌های زمینی معمولا زیاد هستند و به زمان بیشتری نیاز دارند و امکان تاخیر به دلیل ترافیک در زمان تحویل بار وجود دارد در مسافت‌های طولانی خطر آسیب دیدن کالا به شدت حس می‌شود.
در برخی از کشورها هزینه‌های عوارض جاده‌ای بسیار زیاد است.
علاوه بر موارد فوق برای استفاده از حمل و نقل جاده‌ای باید با مقررات مختلف جاده‌ای و ترافیکی در کشورهای مختلف را بدانید و آن‌ها را رعایت کنید. نرخ پایه حمل و نقل جاده‌ای متفاوت و براساس مسیر انتخابی، هزینه‌های سوخت و مقررات و مالیات، متغیر است. رانندگانی که کالاهای خطرناک را حمل می‌کنند باید گواهیADR در زمینه حمل و نقل کالاهای خطرناک داشته باشند. کالاهای خطرناک عبارتند از: مواد منفجره، مایعات و مواد قابل اشتعال، گازها، مواد اکسید کننده، مواد رادیواکتیو و مواد سمی.
حمل و نقل ریلی
برای صادرات کالا حمل و نقل ریلی روش مقرون به صرفه‌ای است. این روش مزایای زیادی دارد از جمله دسترسی اغلب کشورها به شبکه ریلی، سازگاری حمل و نقل با محیط زیست و هزینه مناسب. در کنار این مزایا حمل و نقل ریلی نیز معایبی دارد، در هر زمانی نمی‌توان به این روش دسترسی داشت، ممکن است برخی از مناطق دورافتاده به حمل و نقل ریلی دسترسی نداشته باشند.
برای صادرات کالا و تجارت بین‌المللی، حمل و نقل ریلی روشی مقرون به صرفه و کارآمد به شمار می‌رود. این روش مزایای مهمی دارد که عبارتند از: دسترسی اغلب کشورها به شبکه ریلی سریع، سازگاری این روش با محیط زیست و برخورداری از هزینه معقول. در مقابل دارای معایبی نیز هستند که عبارتند از: ممکن است دسترسی به مناطق دور افتاده ممکن نباشد و در هر زمانی هم نمی‌توان به این روش دسترسی داشت. نرخ پایه حمل و نقل ریلی نیز بر اساس نوع کالا، بیمه‌های لازم و مسافت تعیین می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله صادرات کالا، موارد پیش نیاز و مراحل و روشهای صادرات کالا را بررسی کردیم. در صورتیکه با موارد فوق آشنا باشید می‌توانید کالای خود را راحت‌تر و بدون مشکل صادر کنید. اگر در حوزه صادرات کالا تازه کار هستید، حتما موارد فوق را بررسی کنید چرا که عدم آگاهی می‌تواند خسارت‌های زیادی برای شما به همراه داشته باشد.