اصطلاحات بازرگانی در زمینه حمل و نقل بین‌المللی مجموعه‌ای از عبارات و کدهای استاندارد هستند که برای تعریف شرایط و وظایف خریدار و فروشنده در معاملات بین‌المللی استفاده می‌شوند. این اصطلاحات توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین شده‌اند و به “اینکوترمز” (Incoterms) معروف هستند. این اصطلاحات نقش مهمی در شفاف‌سازی مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها در فرآیند حمل و نقل کالا دارند.
در حمل و نقل بین‌المللی و بازرگانی، اصطلاحات خاصی وجود دارند که به منظور تسهیل و استانداردسازی فرآیندهای تجارت بین‌المللی استفاده می‌شوند. این اصطلاحات معمولاً توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین و منتشر می‌شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اصطلاحات بازرگانی در زمینه حمل و نقل بین‌المللی اشاره می‌شود:
کاربردهای اصطلاحات بازرگانی در حمل و نقل بین‌المللی
- شفاف‌سازی مسئولیت‌ها:
- اصطلاحات بازرگانی به وضوح مشخص می‌کنند که کدام طرف (خریدار یا فروشنده) مسئول هر مرحله از فرآیند حمل و نقل است، از جمله بارگیری، حمل و نقل، بیمه و تخلیه.
- کاهش اختلافات:
- با تعریف دقیق وظایف و مسئولیت‌ها، احتمال بروز سوء تفاهم و اختلافات بین خریدار و فروشنده کاهش می‌یابد.
- استانداردسازی فرآیندها:
- استفاده از این اصطلاحات باعث می‌شود که تمامی طرفین درک یکسانی از شرایط معامله داشته باشند، که به استانداردسازی و تسهیل فرآیندهای تجاری کمک می‌کند.
- مدیریت ریسک:
- اصطلاحات بازرگانی مشخص می‌کنند که ریسک‌ها در چه زمانی از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود، که برای برنامه‌ریزی و مدیریت ریسک بسیار مهم است.
- کنترل هزینه‌ها:
- این اصطلاحات به تعیین مسئولیت‌های مالی در طول فرآیند حمل و نقل کمک می‌کنند، که به کنترل و مدیریت بهتر هزینه‌ها منجر می‌شود.
برخی از اصطلاحات رایج و کاربرد آن‌ها
در زمینه حمل و نقل بین المللی، اصطلاحات بازرگانی زیر می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند:
۱. اکسپورت (Export): فرآورده‌ها یا کالاهایی که از یک کشور به کشور دیگر صادر می‌شوند.
۲. ایمپورت (Import): فرآورده‌ها یا کالاهایی که از یک کشور به کشور دیگر وارد می‌شوند.
۳. حمل و نقل بین المللی (International Transportation): فرآیند انتقال کالاها و محموله‌ها از یک کشور به کشور دیگر.
۴. حمل و نقل دریایی (Maritime Transportation): حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از طریق دریا با استفاده از کشتی‌ها.
۵. حمل و نقل هوایی (Air Transportation): حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از طریق هواپیما.
۶. حمل و نقل زمینی (Land Transportation): حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از طریق خودروها، قطارها و وسایل نقلیه دیگر در زمین.
۷. بارنامه (Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و انتقال مالکیت استفاده می‌شود.
۸. بندر (Port): محلی که بارها برای بارگیری و تخلیه از کشتی‌ها استفاده می‌شود.
۹. گمرک (Customs): سازمانی که مسئولیت نظارت بر ورود و صادرات کالاها و محموله‌ها را دارد و مقررات مربوط به واردات و صادرات را اجرا می‌کند.
۱۰. بیمه حمل و نقل (Transportation Insurance): بیمه‌ای که برای پوشش خسارات و ضررهای ممکن در حمل و نقل کالاها و محموله‌ها به‌کار می‌رود.
۱۱. مرز (Border): مرزی که بین دو کشور قرار دارد و محل عبور ورودی و خروجی کالاها و محموله‌ها است.
۱۲. ترمینال (Terminal): محلی که برای بارگیری، تخلیه و ترانزیت کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود.
۱۳. کنتینر (Container): وسیله‌ای استاندارد برای حمل و نقل کالاها و محموله‌ها که به صورت قابل جابجایی و قابل استفاده در حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی طراحی شده است.
۱۴. عرضه کننده خدمات حمل و نقل (Transportation Service Provider): شرکت یا سازمانی که خدمات حمل و نقل بین المللی را ارائه می‌دهد.
۱۵. مشتری (Customer): فرد یا سازمانی که کالاها و محموله‌ها را سفارش می‌دهد و از خدمات حمل و نقل بین المللی استفاده می‌کند.
۱۶. مراکز لجستیک (Logistics Centers): مکان‌هایی که برای ذخیره و توزیع کالاها و محموله‌ها در طول زنجیره تأمین استفاده می‌شود.
۱۷. مدت زمان تحویل (Delivery Time): زمانی که برای رسیدن کالاها و محموله‌ها به مقصد نیاز است.
۱۸. مدت زمان ترانزیت (Transit Time): زمانی که برای عبور کالاها و محموله‌ها از یک مبدأ به مقصد نیاز است.
۱۹. بارگیری (Loading): فرآیند قرار دادن کالاها و محموله‌ها در وسیله حمل و نقل.
۲۰. تخلیه (Unloading): فرآیند خارج کردن کالاها و محموله‌ها از وسیله حمل و نقل.
۲۱. وسیله حمل و نقل (Transportation Vehicle): وسیله‌ای که برای حمل و نقل کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود، مانند کامیون، قطار، کشتی و هواپیما.
۲۲. محموله (Cargo): کالاها و موادی که در یک وسیله حمل و نقل حمل می‌شوند.
۲۳. مرکز توزیع (Distribution Center): مکانی که برای توزیع کالاها و محموله‌ها به مقصد نهایی استفاده می‌شود.
۲۴. مراکز گمرکی (Customs Facilities): مکان‌هایی که برای انجام فرآیندهای گمرکی مانند ترخیص کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود.
۲۵. مراکز ترمینال بار (Freight Terminal): مکان‌هایی که برای بارگیری، تخلیه و ترانزیت کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود.
۲۶. مراکز ترانزیت (Transit Centers): مکان‌هایی که برای ترانزیت کالاها و محموله‌ها از یک وسیله حمل و نقل به وسیله حمل و نقل دیگر استفاده می‌شود.
۲۷. باربری (Freight Forwarding): فرآیند مدیریت و تنظیم حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از مبدأ به مقصد.
۲۸. بارگیری و تخلیه سریع (Fast Loading and Unloading): فرآیند بارگیری و تخلیه کالاها و محموله‌ها به سرعت و بهینه.
۲۹. بارنامه الکترونیکی (Electronic Bill of Lading): نسخه الکترونیکی بارنامه که برای ثبت و انتقال اطلاعات حمل و نقل استفاده می‌شود.
۳۰. مراکز پخش (Distribution Centers): مکان‌هایی که برای توزیع کالاها و محموله‌ها به مشتریان نهایی استفاده می‌شود.
۳۱. بارگیری کامل (Full Load): وضعیتی که در آن وسیله حمل و نقل به ظرفیت کامل خود بارگیری شده است.
۳۲. بارگیری ناقص (Partial Load): وضعیتی که در آن وسیله حمل و نقل به ظرفیت کامل خود بارگیری نشده است و تنها بخشی از ظرفیت آن استفاده شده است.
۳۳. بارگیری مستقیم (Direct Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها به صورت مستقیم بر روی وسیله حمل و نقل نهایی بدون نیاز به تغییر وسیله حمل و نقل.
۳۴. بارگیری ترانزیتی (Transshipment): فرآیند انتقال کالاها و محموله‌ها از یک وسیله حمل و نقل به وسیله حمل و نقل دیگر در مرکز ترانزیت.
۳۵. بارگیری خنک‌کننده (Refrigerated Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها که نیاز به حفظ دمای خنکی دارند، مانند محصولات تازه و فریز شده.
۳۶. بارگیری خطرناک (Hazardous Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌هایی که به دلیل خطرات احتمالی نیاز به شرایط خاصی دارند، مانند مواد شیمیایی خطرناک.
۳۷. بارگیری حیوانات زنده (Live Animal Loading): فرآیند بارگیری حیوانات زنده بر روی وسیله حمل و نقل مناسب با رعایت شرایط بهداشتی و آرامش حیوانات.
۳۸. بارگیری بالادستی (Top Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها از بالای وسیله حمل و نقل، مانند کامیون یا کشتی.
۳۹. بارگیری زیردستی (Bottom Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها از زیر وسیله حمل و نقل، مانند قطار یا هواپیما.
۴۰. بارگیری پالتی (Palletized Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها بر روی پالت‌ها برای سهولت در حمل و نقل و تخلیه.
۴۱. بارگیری کانتینری (Containerized Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها درون کانتینرها برای حمل و نقل آسان و امن.
۴۲. بارگیری بالک (Bulk Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها به صورت بالکی بدون استفاده از کانتینر یا پالت.
۴۳. بارگیری خودرو (Vehicle Loading): فرآیند بارگیری خودروها بر روی وسیله حمل و نقل، مانند کشتی یا قطار.
۴۴. بارگیری متفرقه (Miscellaneous Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌هایی که به دلیل ویژگی‌های خاص خود نمی‌توانند در دسته‌بندی‌های دیگر قرار بگیرند.
۴۵. بارگیری خودکار (Automated Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها با استفاده از سیستم‌های خودکار و رباتیک.
۴۶. قرارداد حمل و نقل (Transportation Contract): قراردادی که بین صاحب بار و حامل برای انجام حمل و نقل کالاها منعقد می‌شود و شرایط و مقررات مربوط به حمل و نقل را تعیین می‌کند.
۴۷. بارنامه الکترونیکی (Electronic Bill of Lading): نسخه الکترونیکی بارنامه که به جای نسخه چاپی استفاده می‌شود و اطلاعات حمل و نقل کالاها را در قالب الکترونیکی ذخیره می‌کند.
۴۸. حمل و نقل چند حالته (Multimodal Transportation): نوعی حمل و نقل که در آن کالاها از طریق چندین وسیله حمل و نقل مختلف از مبدأ به مقصد منتقل می‌شوند.
۴۹. بارگیری ناقص (Partial Load): وضعیتی که در آن وسیله حمل و نقل باری را بارگیری می‌کند که حجم آن کمتر از ظرفیت کامل وسیله حمل و نقل است.
۵۰. بارنامه هوایی (Airway Bill): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها با هواپیما را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.
۵۱. بارنامه دریایی (Ocean Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها با کشتی را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.
۵۲. بارنامه خودرو (Vehicle Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل خودروها را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل خودرو استفاده می‌شود.
۵۳. بارنامه راه آهن (Railway Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها با قطار را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.
۵۴. بارنامه خدمات (Service Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل خدمات، مانند حمل و نقل مسافران یا حمل و نقل بارهای غیر قابل تقسیم را شامل می‌شود.
۵۵. بارنامه راهبری (Waybill): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها را شامل می‌شود، اما به عنوان مدرک مالکیت استفاده نمی‌شود و صرفاً برای راهنمایی و ردیابی کالاها استفاده می‌شود.
۵۶. بارنامه مشترک (Combined Transport Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها در چندین مرحله حمل و نقل، مانند حمل و نقل از طریق جاده، راه آهن و دریا را شامل می‌شود.
۵۷. بارنامه ناشناس (Anonymous Bill of Lading): سندی که هویت فرستنده و گیرنده کالا را مخفی نگه می‌دارد و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.
۵۸. بارنامه ترانزیت (Transit Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها در مسیر ترانزیتی را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.
۵۹. بارنامه مشترک (Through Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها از مبدأ تا مقصد نهایی را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.
۶۰. بارنامه معکوس (Back-to-Back Bill of Lading): سندی که در آن دو بارنامه جداگانه برای حمل و نقل کالاها از مبدأ به مقصد و از مقصد به مبدأ صادر می‌شود.
