اصطلاحات بازرگانی در زمینه حمل و نقل بین المللی

اصطلاحات بازرگانی در زمینه حمل و نقل بین‌المللی مجموعه‌ای از عبارات و کدهای استاندارد هستند که برای تعریف شرایط و وظایف خریدار و فروشنده در معاملات بین‌المللی استفاده می‌شوند. این اصطلاحات توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین شده‌اند و به “اینکوترمز” (Incoterms) معروف هستند. این اصطلاحات نقش مهمی در شفاف‌سازی مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها در فرآیند حمل و نقل کالا دارند.

در حمل و نقل بین‌المللی و بازرگانی، اصطلاحات خاصی وجود دارند که به منظور تسهیل و استانداردسازی فرآیندهای تجارت بین‌المللی استفاده می‌شوند. این اصطلاحات معمولاً توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین و منتشر می‌شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اصطلاحات بازرگانی در زمینه حمل و نقل بین‌المللی اشاره می‌شود:

 

کاربردهای اصطلاحات بازرگانی در حمل و نقل بین‌المللی

در حمل‌ونقل بین‌المللی، اصطلاحات بازرگانی نقش کلیدی در تعیین مسئولیت‌ها، هزینه‌ها، و ریسک‌های طرفین معامله دارند. این اصطلاحات معمولاً از استانداردهای بین‌المللی، مثل اینکوترمز (Incoterms) پیروی می‌کنند و بین فروشنده و خریدار برای جلوگیری از سوءتفاهم استفاده می‌شوند.

اصطلاحات اینکوترمز (Incoterms) و کاربرد آن‌ها

اینکوترمز (International Commercial Terms) مجموعه‌ای از اصطلاحات استاندارد است که مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها را در حمل‌ونقل بین‌المللی مشخص می‌کند.

✅ کاربرد اینکوترمز:
✔ تعیین اینکه چه کسی هزینه‌های حمل، بیمه و گمرک را پرداخت می‌کند
✔ مشخص کردن زمان انتقال ریسک از فروشنده به خریدار
✔ جلوگیری از اختلافات حقوقی بین طرفین

📌 نمونه‌های پرکاربرد اینکوترمز:
🔹 FOB (Free on Board – تحویل روی عرشه کشتی): فروشنده کالا را روی کشتی تحویل می‌دهد و از آن لحظه به بعد، هزینه‌ها و ریسک بر عهده خریدار است.
🔹 CIF (Cost, Insurance, and Freight – هزینه، بیمه و کرایه حمل): فروشنده علاوه بر کرایه حمل، بیمه را نیز پرداخت می‌کند، اما مسئولیت پس از رسیدن کالا به بندر مقصد به خریدار منتقل می‌شود.
🔹 EXW (Ex Works – تحویل درب کارخانه): خریدار تمام هزینه‌ها و ریسک‌ها را از محل فروشنده به مقصد نهایی بر عهده دارد.

اصطلاحات مرتبط با حمل‌ونقل بین‌المللی

🚢 اصطلاحات دریایی:

⚓ Bill of Lading (B/L) – بارنامه دریایی: سندی که مالکیت کالا و شرایط حمل را مشخص می‌کند.
⚓ Freight Forwarder – فورواردر: شرکت‌هایی که حمل‌ونقل کالا را مدیریت می‌کنند.
⚓ LCL (Less than Container Load) – حمل خرده‌بار: وقتی محموله یک شرکت به اندازه یک کانتینر کامل نیست و با بارهای دیگر ترکیب می‌شود.
⚓ FCL (Full Container Load) – حمل کانتینری کامل: زمانی که یک کانتینر کامل توسط یک خریدار اجاره می‌شود.

✈ اصطلاحات هوایی:

🛫 AWB (Air Waybill) – بارنامه هوایی: سند حمل کالا توسط خطوط هوایی، اما نشان‌دهنده مالکیت کالا نیست.
🛫 IATA (International Air Transport Association) – انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی: سازمانی که استانداردهای حمل‌ونقل هوایی را تنظیم می‌کند.

🚛 اصطلاحات حمل‌ونقل زمینی:

🚚 CMR (Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road) – کنوانسیون حمل جاده‌ای: سندی که در حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی استفاده می‌شود و مسئولیت‌های طرفین را مشخص می‌کند.
🚚 Trucking – حمل جاده‌ای: شامل ارسال کالا از طریق کامیون‌ها و تریلی‌ها.

🚂 اصطلاحات حمل‌ونقل ریلی:

🚆 Railway Bill – بارنامه ریلی: سند حمل کالا از طریق خطوط ریلی.
🚆 Intermodal Transport – حمل‌ونقل چندوجهی: ترکیب حمل جاده‌ای، ریلی و دریایی برای انتقال کالا.

اصطلاحات مرتبط با بیمه حمل‌ونقل بین‌المللی

🛡 Cargo Insurance – بیمه بار: پوشش خسارت‌های احتمالی هنگام حمل‌ونقل.
🛡 All Risk Insurance – بیمه همه خطرات: بیمه‌ای که تقریباً تمامی حوادث را پوشش می‌دهد.
🛡 General Average – خسارت مشترک: در صورت بروز حادثه‌ای در حمل‌ونقل دریایی، تمام صاحبان کالا هزینه خسارت را به‌صورت مشترک پرداخت می‌کنند.

اصطلاحات گمرکی در حمل‌ونقل بین‌المللی

🛃 Customs Clearance – ترخیص گمرکی: فرآیند انجام تشریفات قانونی برای خروج یا ورود کالا از گمرک.
🛃 Duties & Taxes – حقوق و عوارض گمرکی: هزینه‌هایی که برای ورود کالا به یک کشور پرداخت می‌شود.
🛃 HS Code (Harmonized System Code) – کد تعرفه گمرکی: کد بین‌المللی که برای طبقه‌بندی کالاها در گمرک استفاده می‌شود.

چرا اصطلاحات بازرگانی مهم هستند؟

🔹 باعث شفافیت در قراردادها و کاهش اختلافات می‌شود.
🔹 به کاهش هزینه‌ها و ریسک‌ها کمک می‌کند.
🔹 از مشکلات حقوقی و گمرکی جلوگیری می‌کند.
🔹 درک درست اصطلاحات باعث افزایش سودآوری در تجارت بین‌المللی می‌شود.

برخی از اصطلاحات رایج و کاربرد آن‌ها

در زمینه حمل و نقل بین المللی، اصطلاحات بازرگانی زیر می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند:

۱. اکسپورت (Export): فرآورده‌ها یا کالاهایی که از یک کشور به کشور دیگر صادر می‌شوند.

۲. ایمپورت (Import): فرآورده‌ها یا کالاهایی که از یک کشور به کشور دیگر وارد می‌شوند.

۳. حمل و نقل بین المللی (International Transportation): فرآیند انتقال کالاها و محموله‌ها از یک کشور به کشور دیگر.

۴. حمل و نقل دریایی (Maritime Transportation): حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از طریق دریا با استفاده از کشتی‌ها.

۵. حمل و نقل هوایی (Air Transportation): حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از طریق هواپیما.

۶. حمل و نقل زمینی (Land Transportation): حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از طریق خودروها، قطارها و وسایل نقلیه دیگر در زمین.

۷. بارنامه (Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و انتقال مالکیت استفاده می‌شود.

۸. بندر (Port): محلی که بارها برای بارگیری و تخلیه از کشتی‌ها استفاده می‌شود.

۹. گمرک (Customs): سازمانی که مسئولیت نظارت بر ورود و صادرات کالاها و محموله‌ها را دارد و مقررات مربوط به واردات و صادرات را اجرا می‌کند.

۱۰. بیمه حمل و نقل (Transportation Insurance): بیمه‌ای که برای پوشش خسارات و ضررهای ممکن در حمل و نقل کالاها و محموله‌ها به‌کار می‌رود.

۱۱. مرز (Border): مرزی که بین دو کشور قرار دارد و محل عبور ورودی و خروجی کالاها و محموله‌ها است.

۱۲. ترمینال (Terminal): محلی که برای بارگیری، تخلیه و ترانزیت کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود.

۱۳. کنتینر (Container): وسیله‌ای استاندارد برای حمل و نقل کالاها و محموله‌ها که به صورت قابل جابجایی و قابل استفاده در حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی طراحی شده است.

۱۴. عرضه کننده خدمات حمل و نقل (Transportation Service Provider): شرکت یا سازمانی که خدمات حمل و نقل بین المللی را ارائه می‌دهد.

۱۵. مشتری (Customer): فرد یا سازمانی که کالاها و محموله‌ها را سفارش می‌دهد و از خدمات حمل و نقل بین المللی استفاده می‌کند.

۱۶. مراکز لجستیک (Logistics Centers): مکان‌هایی که برای ذخیره و توزیع کالاها و محموله‌ها در طول زنجیره تأمین استفاده می‌شود.

۱۷. مدت زمان تحویل (Delivery Time): زمانی که برای رسیدن کالاها و محموله‌ها به مقصد نیاز است.

۱۸. مدت زمان ترانزیت (Transit Time): زمانی که برای عبور کالاها و محموله‌ها از یک مبدأ به مقصد نیاز است.

۱۹. بارگیری (Loading): فرآیند قرار دادن کالاها و محموله‌ها در وسیله حمل و نقل.

۲۰. تخلیه (Unloading): فرآیند خارج کردن کالاها و محموله‌ها از وسیله حمل و نقل.

۲۱. وسیله حمل و نقل (Transportation Vehicle): وسیله‌ای که برای حمل و نقل کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود، مانند کامیون، قطار، کشتی و هواپیما.

۲۲. محموله (Cargo): کالاها و موادی که در یک وسیله حمل و نقل حمل می‌شوند.

۲۳. مرکز توزیع (Distribution Center): مکانی که برای توزیع کالاها و محموله‌ها به مقصد نهایی استفاده می‌شود.

۲۴. مراکز گمرکی (Customs Facilities): مکان‌هایی که برای انجام فرآیندهای گمرکی مانند ترخیص کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود.

۲۵. مراکز ترمینال بار (Freight Terminal): مکان‌هایی که برای بارگیری، تخلیه و ترانزیت کالاها و محموله‌ها استفاده می‌شود.

۲۶. مراکز ترانزیت (Transit Centers): مکان‌هایی که برای ترانزیت کالاها و محموله‌ها از یک وسیله حمل و نقل به وسیله حمل و نقل دیگر استفاده می‌شود.

۲۷. باربری (Freight Forwarding): فرآیند مدیریت و تنظیم حمل و نقل کالاها و محموله‌ها از مبدأ به مقصد.

۲۸. بارگیری و تخلیه سریع (Fast Loading and Unloading): فرآیند بارگیری و تخلیه کالاها و محموله‌ها به سرعت و بهینه.

۲۹. بارنامه الکترونیکی (Electronic Bill of Lading): نسخه الکترونیکی بارنامه که برای ثبت و انتقال اطلاعات حمل و نقل استفاده می‌شود.

۳۰. مراکز پخش (Distribution Centers): مکان‌هایی که برای توزیع کالاها و محموله‌ها به مشتریان نهایی استفاده می‌شود.

۳۱. بارگیری کامل (Full Load): وضعیتی که در آن وسیله حمل و نقل به ظرفیت کامل خود بارگیری شده است.

۳۲. بارگیری ناقص (Partial Load): وضعیتی که در آن وسیله حمل و نقل به ظرفیت کامل خود بارگیری نشده است و تنها بخشی از ظرفیت آن استفاده شده است.

۳۳. بارگیری مستقیم (Direct Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها به صورت مستقیم بر روی وسیله حمل و نقل نهایی بدون نیاز به تغییر وسیله حمل و نقل.

۳۴. بارگیری ترانزیتی (Transshipment): فرآیند انتقال کالاها و محموله‌ها از یک وسیله حمل و نقل به وسیله حمل و نقل دیگر در مرکز ترانزیت.

۳۵. بارگیری خنک‌کننده (Refrigerated Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها که نیاز به حفظ دمای خنکی دارند، مانند محصولات تازه و فریز شده.

۳۶. بارگیری خطرناک (Hazardous Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌هایی که به دلیل خطرات احتمالی نیاز به شرایط خاصی دارند، مانند مواد شیمیایی خطرناک.

۳۷. بارگیری حیوانات زنده (Live Animal Loading): فرآیند بارگیری حیوانات زنده بر روی وسیله حمل و نقل مناسب با رعایت شرایط بهداشتی و آرامش حیوانات.

۳۸. بارگیری بالادستی (Top Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها از بالای وسیله حمل و نقل، مانند کامیون یا کشتی.

۳۹. بارگیری زیردستی (Bottom Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها از زیر وسیله حمل و نقل، مانند قطار یا هواپیما.

۴۰. بارگیری پالتی (Palletized Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها بر روی پالت‌ها برای سهولت در حمل و نقل و تخلیه.

۴۱. بارگیری کانتینری (Containerized Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها درون کانتینرها برای حمل و نقل آسان و امن.

۴۲. بارگیری بالک (Bulk Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها به صورت بالکی بدون استفاده از کانتینر یا پالت.

۴۳. بارگیری خودرو (Vehicle Loading): فرآیند بارگیری خودروها بر روی وسیله حمل و نقل، مانند کشتی یا قطار.

۴۴. بارگیری متفرقه (Miscellaneous Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌هایی که به دلیل ویژگی‌های خاص خود نمی‌توانند در دسته‌بندی‌های دیگر قرار بگیرند.

۴۵. بارگیری خودکار (Automated Loading): فرآیند بارگیری کالاها و محموله‌ها با استفاده از سیستم‌های خودکار و رباتیک.

۴۶. قرارداد حمل و نقل (Transportation Contract): قراردادی که بین صاحب بار و حامل برای انجام حمل و نقل کالاها منعقد می‌شود و شرایط و مقررات مربوط به حمل و نقل را تعیین می‌کند.

۴۷. بارنامه الکترونیکی (Electronic Bill of Lading): نسخه الکترونیکی بارنامه که به جای نسخه چاپی استفاده می‌شود و اطلاعات حمل و نقل کالاها را در قالب الکترونیکی ذخیره می‌کند.

۴۸. حمل و نقل چند حالته (Multimodal Transportation): نوعی حمل و نقل که در آن کالاها از طریق چندین وسیله حمل و نقل مختلف از مبدأ به مقصد منتقل می‌شوند.

۴۹. بارگیری ناقص (Partial Load): وضعیتی که در آن وسیله حمل و نقل باری را بارگیری می‌کند که حجم آن کمتر از ظرفیت کامل وسیله حمل و نقل است.

۵۰. بارنامه هوایی (Airway Bill): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها با هواپیما را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.

۵۱. بارنامه دریایی (Ocean Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها با کشتی را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.

۵۲. بارنامه خودرو (Vehicle Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل خودروها را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل خودرو استفاده می‌شود.

۵۳. بارنامه راه آهن (Railway Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها با قطار را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.

۵۴. بارنامه خدمات (Service Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل خدمات، مانند حمل و نقل مسافران یا حمل و نقل بارهای غیر قابل تقسیم را شامل می‌شود.

۵۵. بارنامه راهبری (Waybill): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها را شامل می‌شود، اما به عنوان مدرک مالکیت استفاده نمی‌شود و صرفاً برای راهنمایی و ردیابی کالاها استفاده می‌شود.

۵۶. بارنامه مشترک (Combined Transport Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها در چندین مرحله حمل و نقل، مانند حمل و نقل از طریق جاده، راه آهن و دریا را شامل می‌شود.

۵۷. بارنامه ناشناس (Anonymous Bill of Lading): سندی که هویت فرستنده و گیرنده کالا را مخفی نگه می‌دارد و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.

۵۸. بارنامه ترانزیت (Transit Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها در مسیر ترانزیتی را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.

۵۹. بارنامه مشترک (Through Bill of Lading): سندی که جزئیات حمل و نقل کالاها از مبدأ تا مقصد نهایی را شامل می‌شود و به عنوان مدرک مالکیت و اثبات تحویل کالا استفاده می‌شود.

۶۰. بارنامه معکوس (Back-to-Back Bill of Lading): سندی که در آن دو بارنامه جداگانه برای حمل و نقل کالاها از مبدأ به مقصد و از مقصد به مبدأ صادر می‌شود.