خطوط کشتیرانی چیست؟
خطوط کشتیرانی شرکت‌ها یا سازمان‌هایی هستند که به صورت حرفه‌ای در حمل و نقل دریایی فعالیت میکنند. این شرکت‌ها کشتی‌ها را به عنوان وسیله‌ای برای حمل بارها و مسافران در سطح دریا استفاده میکنند. خطوط کشتیرانی معمولاً شبکه‌های گسترده‌ای از مقاصد و مسیرهای حمل و نقل دریایی دارند و خدمات حمل و نقل بین المللی و منطقه‌ای را ارائه می‌دهند.
این خطوط میتوانند به صورت خصوصی یا دولتی عمل کنند. خطوط کشتیرانی خصوصی معمولاً توسط شرکت‌های خصوصی تاسیس و مدیریت می‌شوند و هدف آنها بهره‌برداری از کشتی‌ها و ارائه خدمات حمل و نقل دریایی با سوددهی است. در مقابل، خطوط کشتیرانی دولتی توسط دولت یا سازمان‌های دولتی تاسیس و مدیریت می‌شوند و هدف آنها علاوه بر ارائه خدمات حمل و نقل، تأمین منافع ملی و توسعه اقتصادی کشور است.
خطوط کشتیرانی در حمل و نقل بارها و مسافران دریایی نقش مهمی دارند و به عنوان پلی بین کشورها و مناطق مختلف جهان عمل میکنند. آنها با ارائه خدمات حمل و نقل امن و موثر، تجارت بین المللی، صادرات و واردات، توسعه اقتصادی و تبادل فرهنگی را تسهیل میکنند.
انواع خطوط کشتیرانی
انواع خطوط کشتیرانی به تفکیک نوع حمل و نقل و خدماتی که ارائه می‌دهند، میتوانند شامل موارد زیر باشند:
۱. خطوط کشتیرانی باربری: این خطوط برای حمل و نقل بارهای مختلف از جمله کالاهای سنگین، بزرگ و حجیم استفاده می‌شوند. آنها معمولاً از کشتی‌های باربری با ظرفیت بالا و امکانات مناسب برای بارگیری و تخلیه بار استفاده میکنند.
۲. خطوط کشتیرانی حاوی: این خطوط برای حمل و نقل بارها در کانتینرها استفاده می‌شوند. آنها از کشتی‌های حاوی با قابلیت حمل بارهای کانتینری استفاده میکنند و خدمات حمل و نقل بین المللی و منطقه‌ای را ارائه می‌دهند.
۳. خطوط کشتیرانی تانکری: این خطوط برای حمل و نقل مواد مایع مانند نفت، گاز و سایر مواد شیمیایی استفاده می‌شوند. آنها از کشتی‌های تانکری با ساختار و تجهیزات مناسب برای حمل و نقل این نوع بار استفاده میکنند.
۴. خطوط کشتیرانی مسافربری: این خطوط برای حمل و نقل مسافران دریایی استفاده می‌شوند. آنها از کشتی‌های مسافربری با امکانات رفاهی و تفریحی مناسب برای مسافران استفاده میکنند و خدمات سفری را ارائه می‌دهند.
۵. خطوط کشتیرانی رویایی: این خطوط برای ارائه خدمات لوکس و ویژه به مسافران استفاده می‌شوند. آنها از کشتی‌های لوکس با امکانات بالا و خدمات ویژه برای مسافران استفاده میکنند.
۶. خطوط کشتیرانی شمالی: این خطوط برای حمل و نقل در مناطق قطبی و شمالی جهان استفاده می‌شوند. آنها از کشتی‌های مجهز به سیستم‌های یخ شکنی و تجهیزات خاص برای حمل و نقل در شرایط سرد و یخبندان استفاده میکنند.
همچنین، خطوط کشتیرانی میتوانند بر اساس منطقه جغرافیایی فعالیت، مانند خطوط کشتیرانی آسیایی، خطوط کشتیرانی اروپایی و غیره، نیز دسته‌بندی شوند.
بسیاری از واردکنندگان و بازرگانان برای حمل کانتینر خود از چین و اروپا به ایران از ناوگان‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران یا همان هوپاد دریا استفاده می‌نمایند. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) تقریبا از تمام بنادر چین و بعضی از بنادر اروپا، دارای سرویس حمل کانتینری به ایران می‌باشد.
ناوگان ملی کشتیرانی کشورمان در زمان تحریمها خدمات شایانی به تولیدکنندگان و واردکنندگان ارائه نموده است. نباید فراموش کرد که در چند سال گذشته و زمانیکه خطوط کشتیرانی خارجی به یکباره سرویس حمل کانتینری خود به ایران را قطع نمودند، این کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بود که یک تنه اقدام به حمل تمامی کانتینرهای جا مانده در بنادر مختلف نمود. اگرچه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران مانند هر مجموعه‌ای دارای نقاط قوت و ضعف می‌باشد.
بنادر تایچنگ در شمال چین (Taicang) و ژوهای در جنوب چین (Zhuhai) از قطب‌های اصلی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در چین می‌باشند. حمل و نقل کانتینرهای مربوط به بنادر شمالی چین از طریق بندر تایچنگ و حمل کانتینرهای مربوط به جنوب چین از طریق بندر ژوهای صورت می‌پذیرد. مدت زمان حدودی حمل کالا از بندر تایچنگ به بندر شهید رجایی 22 روز و این مدت زمان در رابطه با بندر ژوهای حدود 16 روز می‌باشد.
چندین سال قبل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از تمامی بنادر چین سرویس مستقیم به بندر شهید رجایی داشت ولی امروزه این خط کشتیرانی تمامی کانتینرها را در یکی از بنادر تایچنگ و ژوهای ترانشیپ نموده و سپس به مقصد ایران حمل می‌نماید.
مزایای کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران
- کرایه حمل کمتر نسبت به خطوط کشتیرانی خارجی
- معافیت پرداخت وزارت راه در زمان ترخیص کالا به دلیل استفاده از ناوگان ملی
- میانگین مدت زمان حمل کمتر نسبت به خطوط کشتیرانی خارجی
- تعرفه استاندارد و ریالی حق توقف و دموراژ نسبت به خطوط NVOCC
- عدم توقف کشتی در بنادر جبل علی، موندرا، حمد و ..
معایب کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران
- مدت زمان کم فری تایم (10 days Free time) نسبت به خطوط کشتیرانی خارجی
- پاسخگویی گاهاً کند مسئولان در مقصد
- عدم تمایل به حمل کالا با کشتیرانی جمهوری اسلامی توسط برخی فروشندگان به دلیل تحریمها
- عدم قابلیت ردیابی کشتی از طریق سیستم های Track & Trace
- محدودیت در رزرو بیش از 10 کانتینر در حال حاضر
- تأثیر مستقیم تحریم ها در بارگیری کشتی‌های ایرانی
مراحل دریافت قبض انبار و ترخیصیه از هوپاد دریا
- وارد شدن در سایت کشتیرانی حافظ دریای آریا به آدرس (http://customers.hdasco.com)
لازم به ذکر است چنانچه نام کاربری و رمز عبور ندارید، در سایت ثبت نام نمایید. - ورود به قسمت “خدمات الکترونیکی ترخیص و پرداخت هزینه بارنامه های وارداتی”
- انتخاب بندر تخلیه و وارد نمودن شماره بارنامه اصلی و همچنین شماره یکی از کانتینرها
- چاپ اعلامیه ورود
- آپلود مدارک درخواستی
- ایجاد/تولید صورتحساب
- وارد نمودن اطلاعات چک تضمین و آپلود آن
- پرداخت هزینه‌های مربوط به سپرده نقدی و هزینه‌های ترخیصیه
- آپلود معرفی‌نامه و فرم تعهدنامه واردات
میزان سپرده نقدی و چک برگشت کانتینر کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در سال 1402
سپرده نقدی کانتینر 20 فوت مبلغ 30 میلیون ریال
سپرده نقدی کانتینر 40 فوت مبلغ 60 میلیون ریال
سپرده نقدی کانتینر 20 فوت Flat rack و Open top مبلغ 60 میلیون ریال
سپرده نقدی کانتینر 40 فوت Flat rack و Open top مبلغ 120 میلیون ریال
سپرده نقدی کانتینر 20 فوت یخچالی مبلغ 90 میلیون ریال
سپرده نقدی کانتینر 40 فوت یخچالی مبلغ 180 میلیون ریال
میزان چک تضمین کانتینر کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در سال 1402
چک برگشت کانتینر 20 فوت مبلغ 1 میلیارد ریال
چک برگشت کانتینر 40 فوت مبلغ 2 میلیارد ریال
چک برگشت کانتینر 20 فوت Flat rack و Open top مبلغ 2 میلیارد ریال
چک برگشت کانتینر 40 فوت Flat rack و Open top مبلغ 4 میلیارد ریال
چک برگشت کانتینر 20 فوت یخچالی مبلغ 4 میلیارد و 500 میلیون ریال
چک برگشت کانتینر 40 فوت یخچالی مبلغ 9 میلیارد ریال
ما برای حمل کانتینر شما با خط کشتیرانی هوپاد دریا قادر هستیم در سریعترین زمان و بدون قرارگیری در صف دریافت کانتینر، محموله شما را با رقابتی‌ترین نرخ‌های کرایه حمل دریایی از چین و اروپا به ایران حمل نماییم. همچنین شما می‌توانید کرایه حمل‌های مربوطه را در کشور مبدا یا کشور مقصد پرداخت نمایید.
از مزایای آریا حمل در رابطه با حمل محموله‌های وارداتی با خط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، امکان رهگیری محموله‌ها با وجود تحریم نرم افزارهای مربوطه می‌باشد. شما به راحتی می‌توانید با وارد نمودن کد رهگیری اختصاصی خود در وب‌سایت ما، در هر لحظه همراه محموله خود باشید.
تفاوت خطوط کشتیرانی ایرانی با خارجی
تفاوت خطوط کشتیرانی ایرانی با خارجی در چندین جنبه مختلف، از جمله مقررات، دامنه فعالیت، هزینه‌ها، کیفیت خدمات و تأثیرات تحریم‌های اقتصادی قابل بررسی است. در زیر به برخی از این تفاوت‌ها اشاره میشود:
1. مقررات و محدودیتهای بینالمللی
- کشتیرانی ایرانی: به دلیل تحریم‌های اقتصادی و محدودیتهای بینالمللی، شرکت‌های کشتیرانی ایرانی مانند کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) و نفت‌کش ملی ایران (NITC)، با محدودیتهای شدیدی در برخی بنادر و بازارهای بینالمللی مواجه هستند. این تحریمها مانع دسترسی آزاد این شرکت‌ها به بنادر غربی و همچنین بیمه‌های بینالمللی میشود.
- کشتیرانی خارجی: خطوط کشتیرانی خارجی معمولاً با آزادی بیشتری در سطح جهانی فعالیت میکنند و با مشکلاتی نظیر تحریمها روبرو نیستند. آنها میتوانند از بنادر مختلف جهان بهره ببرند و به دلیل دسترسی به بیمه‌ها و تسهیلات بینالمللی، فعالیت‌های گسترده‌تری دارند.
2. دامنه فعالیت
- کشتیرانی ایرانی: فعالیت‌های این شرکت‌ها بیشتر در منطقه خلیج فارس، دریای عمان، هند و شرق آسیا متمرکز است. به دلیل محدودیتهای تحریمی، ورود به برخی بنادر اروپایی و آمریکایی برای کشتیرانی ایرانی دشوار است.
- کشتیرانی خارجی: شرکت‌های کشتیرانی خارجی معمولاً در سراسر جهان بدون محدودیتهای سیاسی و اقتصادی عمل میکنند و توانایی سرویس‌دهی در بنادر مختلف را دارند.
3. هزینه‌ها و تعرفه‌ها
- کشتیرانی ایرانی: به دلیل محدودیتهای ناشی از تحریمها و نیاز به دور زدن برخی مقررات، هزینه‌ها در کشتیرانی ایرانی ممکن است بالاتر باشد. این مسئله میتواند به افزایش قیمت حمل‌ونقل کالا و خدمات در ایران منجر شود.
- کشتیرانی خارجی: به دلیل دسترسی به بنادر بیشتر و استفاده از بیمه‌های معتبر و بینالمللی، هزینه‌های کشتیرانی خارجی معمولاً بهینه‌تر است. همچنین، رقابت بیشتر در بازارهای بینالمللی باعث کاهش هزینه‌های کلی حمل‌ونقل میشود.
4. کیفیت خدمات و فناوری
- کشتیرانی ایرانی: با وجود پیشرفت‌های انجام‌شده، ممکن است به دلیل محدودیتهای فنی و تحریمی، برخی از شرکت‌های ایرانی نتوانند از جدیدترین فناوری‌ها و تجهیزات مدرن در حوزه کشتیرانی بهره‌برداری کنند.
- کشتیرانی خارجی: شرکت‌های خارجی به دلیل دسترسی به تکنولوژی‌های پیشرفته و مدرن‌سازی ناوگان خود، معمولاً در زمینه کیفیت خدمات و بهره‌وری بهتر عمل میکنند. آنها قادرند به سرعت به تغییرات بازار جهانی پاسخ دهند.
5. تأثیر تحریمها
- کشتیرانی ایرانی: تأثیر تحریم‌های اقتصادی بینالمللی بر شرکت‌های ایرانی بسیار مشهود است. این تحریمها موجب شده تا خطوط کشتیرانی ایرانی با مشکلاتی نظیر کاهش تعداد بنادر مقصد، بیمه‌های محدودتر و هزینه‌های بالاتر مواجه شوند.
- کشتیرانی خارجی: خطوط کشتیرانی خارجی به طور کلی از این مشکلات مصون هستند و در بازارهای جهانی به راحتی عمل میکنند. این امر به آنها اجازه می‌دهد تا با انعطاف‌پذیری بیشتری فعالیت داشته باشند.
در مجموع، خطوط کشتیرانی ایرانی به دلیل تحریمها و محدودیتهای سیاسی-اقتصادی با چالش‌های بیشتری نسبت به خطوط خارجی مواجه هستند، اما همچنان با برنامه‌های توسعه و بومی‌سازی تلاش دارند تا در برابر این محدودیت‌ها مقاومت کنند.
اصطلاحات معروف خطوط کشتیرانی
در صنعت حمل و نقل دریایی و خطوط کشتیرانی، برخی اصطلاحات معروف و استفاده شده عبارتند از:
۱. Liner: یک خط کشتیرانی که برنامه‌ریزی منظم و ثابتی برای حمل و نقل بارها و مسافران دارد.
۲. Tramp: یک خط کشتیرانی که بدون برنامه‌ریزی ثابت و منظم، برای حمل و نقل بارها و مسافران فعالیت می‌کند.
۳. Chartering: فرآیند اجاره کشتی توسط یک شرکت یا فرد برای حمل و نقل بارها یا مسافران.
۴. Freight: هزینه حمل و نقل بارها در کشتی که توسط مشتری پرداخت میشود.
۵. Bill of Lading (B/L): سندی که حقوق و تعهدات مربوط به حمل و نقل بارها را نشان می‌دهد.
۶. Demurrage: هزینه اضافی که به عنوان جریمه برای تأخیر در تخلیه بار در بندر پرداخت میشود.
۷. Laytime: زمان مجاز برای بارگیری و تخلیه بار در بندر.
۸. Port of Call: بندری که کشتی در آن برای بارگیری یا تخلیه بار وارد میشود.
۹. Feeder Service: خدمات حمل و نقل بارها از بندر اصلی به بندرهای کوچکتر و محلی.
۱۰. Containerization: فرآیند استفاده از کانتینرها برای حمل و نقل بارها در کشتی‌ها.
۱۱. Ro-Ro (Roll-on/Roll-off): نوعی کشتی که بارها و وسایل نقلیه میتوانند به راحتی وارد و خارج شوند.
۱۲. Flag of Convenience: استفاده از پرچم یک کشور دیگر برای ثبت کشتی به منظور بهره‌برداری از مزایای مالی و قوانین متناسب.
این تنها برخی از اصطلاحات معروف در صنعت خطوط کشتیرانی هستند و صنعت حمل و نقل دریایی دارای اصطلاحات و واژگان خاص خود است.
مزایای حمل و نقل دریایی
حمل و نقل دریایی یکی از مهم‌ترین روش‌های حمل و نقل جهان است و دارای مزایای بسیاری است. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنم:
۱. حمل ظرفیت بالا: کشتی‌ها قادر به حمل بارهای بزرگ و حجیم هستند. این به معنای این است که میتوانند مقادیر زیادی از کالاها را در یک سفر حمل کنند. این ویژگی باعث میشود که حمل و نقل دریایی برای صنایعی که نیاز به حمل بارهای بزرگ دارند، مانند صنایع نفت و گاز، معدنی و خودروسازی، بسیار مناسب باشد.
۲. هزینه کمتر: حمل و نقل دریایی معمولاً هزینه کمتری نسبت به روش‌های دیگر حمل و نقل دارد. به دلیل اینکه کشتی‌ها میتوانند بارهای بزرگی را در یک سفر حمل کنند، هزینه نسبت به حمل و نقل هوایی و خاکی کاهش می‌یابد. همچنین، هزینه سوخت نیز در حمل و نقل دریایی کمتر است.
۳. کاهش ترافیک: حمل و نقل دریایی میتواند به کاهش ترافیک در جاده‌ها و مسیرهای حمل و نقل کمک کند. با استفاده از حمل و نقل دریایی، بارها به طور مستقیم از یک بندر به بندر دیگر منتقل می‌شوند و نیازی به عبور از جاده‌ها و شهرها نیست. این باعث میشود ترافیک جاده‌ای کاهش یابد و زمان حمل و نقل بهبود یابد.
۴. کاهش آلودگی: حمل و نقل دریایی به طور کلی کمترین آلودگی محیطی را در مقایسه با روش‌های حمل و نقل دیگر دارد. کشتی‌ها از سوخت‌هایی استفاده میکنند که آلاینده‌های کمتری تولید میکنند و از این رو آلودگی هوا و آب کمتری ایجاد میکنند.
۵. قابلیت دسترسی به مناطق دوردست: حمل و نقل دریایی به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا به مناطق دوردست و دشوار دسترسی داشته باشند. کشتی‌ها قادر به رفتن به بنادر و سواحلی هستند که به راحتی توسط روش‌های دیگر قابل دسترسی نیستند. این امکان باعث میشود که شرکت‌ها بتوانند به بازارهای جدید دسترسی پیدا کنند و رونق تجارت را افزایش دهند.
به طور کلی، حمل و نقل دریایی به دلیل ظرفیت بالا، هزینه کمتر، کاهش ترافیک، کاهش آلودگی و قابلیت دسترسی به مناطق دوردست، یکی از بهترین روش‌های حمل و نقل جهان است.
چه تفاوتهایی بین خطوط کشتیرانی ایرانی و خارجی وجود دارد؟
تفاوتهای بین خطوط کشتیرانی ایرانی و خارجی شامل مواردی مانند مالکیت و مدیریت، محدودیتهای حقوقی و مالی، دسترسی به منابع و تجهیزات، مسیرهای حمل و نقل و استانداردها و قوانین مربوط به امنیت و زیستمحیطی میشود.
آیا خطوط کشتیرانی ایرانی تحت تأثیر تحریمها و محدودیتهای بینالمللی قرار دارند؟
بله، خطوط کشتیرانی ایرانی تحت تأثیر تحریمها و محدودیتهای بینالمللی قرار دارند که میتواند تأثیری بر قابلیت عملکرد، دسترسی به منابع و تجهیزات، مسیرهای حمل و نقل و روابط با شرکای خارجی آنها داشته باشد.
آیا خطوط کشتیرانی ایرانی قادر به ارائه خدمات بینالمللی هستند؟
بله، خطوط کشتیرانی ایرانی قادر به ارائه خدمات بینالمللی هستند اما ممکن است به دلیل تحریمها و محدودیتهای بینالمللی، محدودیتهایی در ارائه خدمات و روابط تجاری با برخی کشورها داشته باشند.
آیا خطوط کشتیرانی ایرانی به صورت دولتی یا خصوصی عمل میکنند؟
خطوط کشتیرانی ایرانی میتوانند به صورت هر دو دولتی و خصوصی عمل کنند. در ایران، خطوط کشتیرانی دولتی و خصوصی وجود دارند که به طور مستقیم تحت نظارت و مدیریت دولت یا بخش خصوصی فعالیت میکنند.
