سازمان ملل متحد، کشورهای ناقض حقوق بشر را محکوم و در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشورها باید سریعاً به اقدامات ضد انسانی خود پایان دهند. تا‌به‌حال چند بار این جمله را در خبرها شنیده‌اید و فکر کرده‌اید که چرا سازمان ملل متحد هیچ برخوردی با کشورها نمی‌کند. در مواقعی است که ما به این نتیجه می‌رسیم که سازمان‌های بین‌المللی خروجی خاصی ندارند و کاری از پیش نمی‌برند اما همه‌ی سازمان‌های بین‌المللی در این شرایط قرار ندارند و برخی از آن‌ها در سطح بین‌المللی برای نظم جهانی مؤثر هستند.
پس از جنگ جهانی دوم اقتصاد اروپا رونق دوباره گرفت و حجم مبادلات بازرگانی در اروپا به شده افزایش پیدا کرد، حمل‌ونقل به‌ویژه حمل‌ونقل بین‌المللی نقش حساس و مهمی در ایجاد ارتباط نزدیک‌بین کشورها دارند. در چنین اوضاعی نیاز به یک سازمان بین‌المللی که بتواند تمامی مؤسسات و شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی جادهای را در کنار هم جمع کند، بیش‌ازپیش احساس می‌شد. درنتیجه این احساس و نیاز با ابتکار شرکت‌های حرفه‌ای صنعت حمل‌ونقل کشورهای سوئد، دانمارک، نروژ، هلند، بلژیک، فرانسه، انگلستان، سوئیس و تلاش‌های دکتر «اف ارنست اسپات» از هلند، آقای «پرـ‌ای اریکسون» از سوئد و آقای «کلودلبلان» از فرانسه، اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای در ۲۳ مارس ۱۹۴۸ در ژنو تأسیس شد. طولی نکشید که این اتحادیه توسط شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و شورای اروپا به‌عنوان مشاور سازمان‌های مذکور برگزیده شد.
اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای (International Road Transport Union – IRU) یک سازمان جهانی است که در زمینه حمل‌ونقل جادهای فعالیت می‌کند. این اتحادیه در سال 1948 در ژنو، سوئیس تأسیس شد و هدف آن تسهیل تجارت، توسعه پایدار حمل‌ونقل، و استانداردسازی قوانین بین‌المللی در این حوزه است.
اهداف و وظایف اصلی IRU
✅ توسعه حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی و بهبود زیرساخت‌ها
✅ ایجاد و مدیریت سیستم‌های استاندارد مانند کنوانسیون TIR
✅ حمایت از حقوق شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان
✅ کاهش موانع تجاری و تسهیل ترانزیت بین‌المللی
✅ ارتقاء ایمنی و پایداری در حمل‌ونقل جادهای
نقش IRU در کنوانسیون TIR
یکی از مهم‌ترین نقش‌های IRU، مدیریت سیستم گمرکی TIR (Transports Internationaux Routiers) است که یک رویه بین‌المللی برای ترانزیت کالا بدون پرداخت عوارض گمرکی در کشورهای واسط می‌باشد.
✅ TIR چه کمکی می‌کند؟
✔ کاهش زمان و هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی
✔ ساده‌سازی تشریفات گمرکی و افزایش امنیت کالا
✔ امکان عبور از چندین کشور بدون نیاز به بازرسی مکرر
📌 مثال: اگر یک کامیون از چین به اروپا کالا حمل کند، با سیستم TIR می‌تواند بدون نیاز به توقف‌های طولانی در مرزهای هر کشور، مستقیماً به مقصد برسد.
مزایای عضویت در IRU برای شرکت‌های حمل‌ونقل
🏢 دسترسی به استانداردهای بین‌المللی حمل‌ونقل
📜 ارتباط با سازمان‌های دولتی و بین‌المللی برای حل مشکلات حقوقی
🔍 شرکت در برنامه‌های آموزشی و نوآوری‌های صنعت حمل‌ونقل
🌍 افزایش فرصت‌های تجاری و همکاری با سایر شرکت‌های حمل‌ونقل
کشورهای عضو IRU و تأثیر آن بر ایران
🔹 بیش از 100 کشور عضو این اتحادیه هستند.
🔹 ایران از اعضای فعال IRU است و به‌ویژه در حمل‌ونقل جادهای و ترانزیت کالا در مسیرهای بین‌المللی از آن بهره می‌برد.
🔹 کریدورهای مهم مانند جاده ابریشم، کریدور شمال-جنوب و مسیرهای ترانزیتی خلیج فارس-اروپا تحت نظارت IRU قرار دارند.
چرا IRU مهم است؟
✅ بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی
✅ تسهیل تجارت و ترانزیت بین کشورها
✅ کاهش هزینه‌های گمرکی و افزایش سرعت حمل کالا
✅ حمایت از حقوق رانندگان و شرکت‌های حمل‌ونقل
تشکیلات سازمانی اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای
اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای (IRU) پنج بخش اصلی دارد که عبارت‌اند از:
شورای مدیریت یا مجمع عمومی که بالاترین مرجع اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای هستند و کارکرد اساسی آن، تعیین سیاست کلی اتحادیه، تصمیم‌گیری درباره تمام فعالیت‌هایی که در صلاحیتش قرار می‌گیرند، قبول یا رد تقاضای عضویت و انتخاب اعضای هیئت‌مدیره است. این شورا سه بخش دارد:
بخش اول: حمل‌ونقل تجاری مسافر، حمل‌ونقل مسافر در مقابل کرایه و درآمد شامل تاکسی‌ها، اتومبیل‌های کرایه و سایر وسایل حمل‌ونقل مسافر عمومی با راننده.
بخش دوم: حمل‌ونقل تجارتی کالا، حمل کالا در مقابل کرایه و درآمد.
بخش سوم: حمل‌ونقل شخصی یا غیرتجاری کالا و مسافر، مربوط به حمل‌ونقل به‌حساب شخصی.
هیئت‌مدیره که عضو اجرایی شورا است و متشکل از یک مدیرعامل و هشت عضو هیئت‌مدیره است و کارش نظارت بر مدیریت اتحادیه است.
دبیرخانه حمل‌ونقل جادهای که محل آن در ژنو قرار دارد و مجری تصمیمات گرفته شده از طرف مدیرعامل و شورا و همه امور دیگر مدیریت و معرفی اتحادیه و برقراری ارتباط بین مراجع مختلف اتحادیه با اعضا و حفظ ارتباط با سایر سازمان‌های بین‌المللی است.
کمیته‌های هفتگانه مشورتی: اتحادیه دارای هفت کمیته است که به‌عنوان مراجع مشورتی درزمینهٔ های زیر فعالیت می‌کند:
فنی
حقوقی
مسائل گمرکی
روابط کاری
اساسنامه
ایمنی جادهای
مالی
کمیته‌های سه‌گانه ارتباطی: اتحادیه برای ارتباط با جوامع اروپایی سه کمیته در بروکسل تشکیل داده است که عبارت‌اند از:
کمیته ارتباط برای حمل‌ونقل حرفه‌ای مسافر
کمیته ارتباط برای حمل‌ونقل حرفه‌ای کالا
کمیته ارتباط برای حمل‌ونقل به‌حساب شخصی
برای هماهنگی امور از سال ۱۹۷۳ نماینده دائمی اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای (IRU) در بروکسل حضور دارد.
اهداف اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای
اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای (IRU) دارای اهداف متعددی است و عبارت‌اند از:
دفاع از منافع حمل‌ونقل جادهای بر پایه سیاست‌های مشترک موردتوافق مؤسسات عضو اتحادیه
همکاری با سازمان‌های بین‌المللی چون سازمان ملل و همکاری با سازمان‌های حکومتی مانند کنفرانس وزیران حمل‌ونقل اروپا و جامعه اقتصادی اروپا
توسعه مداوم حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی و برداشتن موانعی که هنوز وجود دارد و کم کردن از تشریفات گمرکی در حمل‌ونقل جادهای یکی از خواسته‌های عمده اتحادیه است که در این راستا دفترچه‌های TIR را به وجود آورده است.
اسناد موردنیاز در حمل‌ونقل جادهای مانند CMR
ایجاد شبکه‌های همکاری درزمینهٔ برقراری خدماتی مانند تعمیرات اضطراری، تدارک وسیله نقلیه و یا راننده جانشین، محل اسکان موقت و در صورت نیاز بستری کردن مسافرین و رانندگان صدمه‌دیده.
ایجاد تسهیلات بیشتر برای دریافت اخذ اجازه‌نامه‌های بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای که توسط مقامات دولتی صادر می‌شود.
کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و از بین بردن مالیات مضاعف
هماهنگی و توازن بین اعضای خود و کارکنان آن‌ها و تشویق کارکنان کارآمد از طریق دادن جوایزی مانند دیپلم افتخار به بهترین راننده و جایزه بزرگ افتخار به راننده‌ای که کار شجاعانه و استثنایی در راه اجرای عملیات حمل‌ونقل جادهای انجام می‌دهد.
اتحادیه ایرو هر دو سال یک‌بار کنگره‌‌ای دریکی از کشورهای موردتوافق اعضا تشکیل می‌دهد و با ارائه راهکارهای لازمه به اعضای خود، این امکان را به آن‌ها می‌دهد تا به‌صورت حضوری مشکلات خود را عنوان و از طرف دیگر هم تجربیات خود را برای دیگر اعضا بیان کنند.
اتحادیه حمل‌ونقل بین‌المللی (IRU) یک سازمان جهانی غیردولتی است که در سال ۱۹۴۸ تأسیس‌شده است. ایرو مخفف INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION است. هدف اصلی این سازمان، توسعه و بهبود حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی در سراسر جهان است. IRU با داشتن عضویت در حدود ۱۰۰ کشور، به‌عنوان نماینده صنعت حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی فعالیت می‌کند.
IRU مسئولیت‌پذیری خود را درزمینهٔ های مختلفی مانند ترافیک جهانی، ایمنی رانندگان، توسعه صنعت ترانزیت کالا و ارائه خدمات به صنعت حمل‌ونقل جادهای به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی بر عهده دارد. در سال ۱۹۷۴، IRU به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی شناخته شد و ازآن‌پس، فعالیت‌های خود را در سطح جهانی گسترش داد اما در حال حاضر IRU به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی، با همکاری کشورها و صنعت حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی، به توسعه و بهبود حمل‌ونقل در سراسر جهان می‌پردازد.
وظایف اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای ایرو به شرح زیر هستند:
توسعه و بهبود حمل‌ونقل جادهای در سراسر جهان؛ ایجاد و توسعه روابط بین‌المللی در صنعت حمل‌ونقل؛ توسعه استانداردهای بین‌المللی در این صنعت؛ گسترش فنون راه‌سازی؛ گردآوری و انتشار آمار مربوط به راه‌ها؛ ارائه اطلاعات فنی، اقتصادی، آموزشی مربوط به بهسازی راه‌ها به اعضای اتحادیه.
اهداف اتحادیه حمل‌ونقل جادهای نیز به شرح زیر هستند:
توسعه و بهبود حمل‌ونقل جادهای در سراسر جهان برای افزایش ایمنی، بهبود کیفیت خدمات و کاهش هزینه‌ها؛
ایجاد همکاری بیشتر بین کشورها در صنعت حمل‌ونقل جادهای به‌منظور تسهیل تردد بین‌المللی و رشد اقتصادی؛
توسعه استانداردهای بین‌المللی در صنعت حمل‌ونقل جادهای برای افزایش اعتماد عمومی و کاهش مشکلات مربوط به قوانین مختلف در کشورهای مختلف؛
توسعه فناوری‌های جدید و پیشرفته در صنعت حمل‌ونقل جادهای برای بهبود کارایی، افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌ها؛
حفاظت از محیط‌زیست و کاهش تأثیرات منفی حمل‌ونقل جادهای در محیط؛
توسعه توانمندی‌های انسانی در صنعت حمل‌ونقل جادهای به‌منظور بهبود کیفیت خدمات و افزایش سطح توانمندی‌های کارکنان؛
ترویج ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی در صنعت حمل‌ونقل جادهای به‌منظور افزایش مسئولیت‌پذیری و رفتار حرفه‌ای کارکنان.
قوانین اتحادیه حمل‌ونقل جادهای چیست؟
اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای (IRU) مجموعه‌ای از قوانین و مقررات را برای استانداردسازی و ایمن‌سازی حمل‌ونقل جادهای در سطح بین‌المللی تدوین کرده است. این قوانین شامل موارد زیر می‌شود:
-
قوانین امنیتی: این قوانین به ایمنی جاده‌ها و وسایل نقلیه می‌پردازد، از جمله محدودیت‌های سرعت، الزام به بستن کمربند ایمنی، و نیاز به معاینه فنی دوره‌ای وسایل نقلیه.
-
قوانین مربوط به محموله‌ها: این مقررات شامل دستورالعمل‌هایی برای بسته‌بندی، بیمه، و حمل محموله‌ها است تا از سلامت و امنیت آن‌ها در طول مسیر اطمینان حاصل شود.
-
قوانین محیط‌زیستی: این قوانین شرکت‌های حمل‌ونقل را ملزم می‌کند تا از سوخت‌ها و روش‌هایی استفاده کنند که کمترین آسیب را به محیط‌زیست وارد کند.
-
قوانین مربوط به رانندگان: این مقررات شامل تعیین ساعات کاری، حقوق و مزایا، و شرایط کاری رانندگان است تا از رفاه و ایمنی آن‌ها اطمینان حاصل شود.
یکی از مهم‌ترین کنوانسیون‌های مرتبط با حمل‌ونقل جادهای، کنوانسیون CMR است که در سال ۱۹۵۶ در ژنو به تصویب رسید. این کنوانسیون به‌منظور حفاظت از حقوق فرستندگان و گیرندگان کالا و جلوگیری از مشکلات احتمالی در حمل‌ونقل بین‌المللی تدوین شده است.
در ایران، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جادهای مسئول تدوین و اجرای قوانین و مقررات مرتبط با حمل‌ونقل جادهای است. این سازمان مجموعه‌ای از قوانین، آیین‌نامه‌ها، و دستورالعمل‌ها را برای نظارت بر فعالیت‌های حمل‌ونقل جادهای در کشور ارائه می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با قوانین و مقررات حمل‌ونقل جادهای در ایران، می‌توانید به وب‌سایت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جادهای مراجعه کنید.
مزایای اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جادهای چیست؟
تأسیس و ایجاد اتحادیه حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی، مزایای بسیاری برای شرکت‌های حمل‌ونقل، رانندگان و سایر عوامل دارد. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
ارتقای ایمنی: قوانین ایمنی جادهای که در اتحادیه تدوین‌شده‌اند، سبب افزایش ایمنی برای رانندگان می‌شوند و درواقع سبب می‌شوند که سالانه افراد کمتری در جاده‌های سراسر دنیا آسیب مالی و جانی ببینند.
حفاظت از محیط‌زیست: قوانین حفاظت از محیط‌زیست که توسط اتحادیه تدوین‌شده‌اند، به کاهش آلودگی هوا و آب کمک می‌کنند و باعث دفع صحیح پسماندها می‌شوند.
بهبود شرایط کاری کارکنان: قوانین حقوق کارکنان حمل‌ونقل جادهای که توسط اتحادیه تدوین‌شده‌اند، بهبود شرایط کاری برای رانندگان و سایر عوامل حمل‌ونقل را فراهم می‌کنند و امنیت شغلی این قشر از افراد دنیا را تأمین می‌کنند.
بهبود ترافیک: قوانین ترافیک و تردد جادهای که توسط اتحادیه تدوین‌شده‌اند، بهبود ترافیک و کاهش تصادفات را فراهم می‌کنند و همین یک مزیت می‌تواند دلیل مثبتی باشد برای حضور و فعالیت مستمر این سازمان.
افزایش همکاری‌ها: اتحادیه حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی، همکاری بین شرکت‌های حمل‌ونقل جادهای در سطح جهانی را ترویج می‌دهد و این همکاری می‌تواند به بهبود صنعت حمل‌ونقل در سطح جهانی منجر شود.
کاهش هزینه‌ها: قوانین مالی و مالیاتی که توسط اتحادیه تدوین‌شده‌اند، به کاهش هزینه‌های شرکت‌های حمل‌ونقل جادهای کمک می‌کند.
استانداردهای مشترک: ایجاد و تدوین استانداردهای مشترک در این صنعت به بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان کمک می‌کند.
اتحادیه حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی، در طول تاریخ فعالیت خود با چالش‌ها و مشکلات مختلفی مواجه شده است. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:
تفاوت در سطح تکنولوژی: شرکت‌های حمل‌ونقل جادهای در کشورهای مختلف با سطح تکنولوژی متفاوتی مواجه هستند که باعث می‌شود کیفیت خدمات و حمل‌ونقل بین‌المللی آن‌ها تحت تأثیر قرار گیرد. طبیعی است که استفاده از تجهیزات و وسایل نقلیه مدرن با سیستم سنتی کشورهای روبه توسعه همخوانی ندارد.
تفاوت در قوانین و مقررات: هر شرکت حمل‌ونقل جادهای در کشورهای مختلف با قوانین و مقررات متفاوتی مواجه است که باعث مشکلاتی در فرایندها می‌شود.
تفاوت زبانی و فرهنگی: تفاوت در زبان و فرهنگ کشورها باعث می‌شود که همکاری بین شرکت‌های حمل‌ونقل جادهای در سطح جهانی دشوار شود.
مشکلات مربوط به امنیت: حمل‌ونقل جادهای بین‌المللی با مشکلات مربوط به امنیت مواجه است که شامل سرقت، تروریسم و قاچاق کالا می‌شود.
مشکلات مالی و مالیاتی: شرکت‌های حمل‌ونقل جادهای در کشورهای مختلف با مشکلات مالی و مالیاتی متفاوتی مواجه هستند که باعث می‌شود هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی بالا رود.
مشکلات ترافیک: ترافیک در شهرها و جاده‌های پرتردد باعث می‌شود که حمل‌ونقل بین‌المللی دچار تأخیر شود.
سخن پایانی
وجود اتحادیه حمل‌ونقل جادهای (IRU) بین‌المللی، به بهبود شرایط حمل‌ونقل بین‌المللی زمینی کمک می‌کند و سبب بهبود ایمنی، حفاظت از محیط‌زیست، بهبود شرایط کاری و کاهش هزینه‌ها می‌شود.
اتحادیه‌هایی در هر حوزه و صنعتی سبب می‌شوند که قوانین یکپارچه شوند و سازمان‌های داخلی هر کشوری فقط بتوانند روی قوانین جزئی تغییر ایجاد کنند. کشور و شرکتی که در این حوزه فعالیت می‌کند باید به‌طور کامل با قوانین ایرو آشنا و همراه باشد و این کار سبب می‌شود که کیفیت خروجی افزایش پیدا کند و درنهایت، سیستم حمل‌ونقل باعث بهبود اوضاع اقتصادی شود.
