حمل و نقل کالا یکی از مباحث مهم در حوزه تجارت خصوصا تجارت بین المللی و بین قاره‌ای است. حمل و نقل کالا از گذشته تا به امروز به روش‌های مختلفی رواج داشته است، در گذشته معمولا حمل و نقل کالاها از طریق دریا و با کشتی و یا به صورت زمینی بین کشور‌ها رواج داشته است و با توجه به اختراع هواپیما پس از مدتی حمل و نقل هوایی نیز بین کشور‌ها جای خود را باز کرد. در روش حمل و نقل دریایی کالاها معمولا دچار آسیب می‌شدند به همین دلیل تاجران و شرکت‌های حمل و نقل به دنبال روش‌هایی بودند تا آسیب دیدگی بارها را به حداقل ممکن برسانند در این بین بیمه حمل و نقل کالا نیز به کمک تاجران آمد.
پس از بررسی روش‌های مختلف حمل و نقل کالا در سال‌های مختلف و استفاده از تکنیک‌های متفاوت در حال حاضر برای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از حمل و نقل دریایی کالاها و تضمین سلامت کالاهای متفاوت از کانتینرها استفاده می‌شود. کانتینرها فضای حفاظتی مناسبی را برای کالاها ایجاد می‌کنند و شما می‌توانید با خیال راحت و بدون مشکل کالاهای خود را به کمک کانتینرها به صورت دریایی جا به جا کنید.
کانتینرها ابعاد مختلفی دارند و معمولا براساس اندازه و حجم بار انتخاب می‌شوند. در برخی موارد نیز از کانتینرهای اجاره‌ای به صورت چند نفره استفاده می‌شود و هر بار فضای خاصی را اشغال می‌کند این روش برای تاجرانی که بار کمی دارند روش مناسب و مقرون به صرفه‌ای است.
در حال حاضر حمل بارها با کانتینر یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های حمل و نقل بار است که برای حمل و نقل داخلی و بین المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد. حمل کانتینری کالاها در انواع روش‌های حمل زمینی، دریایی و هوایی کاربرد دارد، اما محموله‌های بین المللی خصوصا در حوزه حمل و نقل دریایی کالا معمولا به صورت کانتینر جا به جا می‌شوند تا از آسیب‌های مختلف در امان باشند و در زمان کوتاهی به مقصد مورد نظر برسند.
حمل ونقل کانتینر کالا به روش دریایی به معنای حمل بارها و کالاها با استفاده از کانتینرهای دریایی است. این روش حمل و نقل برای انتقال بارها با ایمنی بالا، سریع و موثر استفاده می‌شود. کانتینرهای دریایی معمولاً از فلز ساخته می‌شوند و در ابعاد مختلفی وجود دارند، ۲۰ فوت، ۴۰ فوت و ۴۵ فوت. حمل کانتینر دریایی برای صادرات و واردات کالاهای مختلف، از جمله محصولات کشاورزی، ماشین آلات، الکترونیک، لوازم خانگی و غیره کاربرد بیشتری دارد. به صورت معمول شما نمی‌توانید کالاهای با حجم زیاد و یا ابعاد زیاد را به صورت هوایی به ایران وارد کنید.
حمل کالاها به صورت کانتینری نقش مهمی در صنعت حمل و نقل و توسعۀ اقتصادی دارد، بخش اصلی حمل و نقل دریایی از کالاها طریق حمل کانتینر با کشتی انجام می‌شود، به همین دلیل نمی‌توان از مزایایی که حمل کانتینر دریایی در اقتصاد و تجارت جهانی دارد چشم‌پوشی کرد.
کانتینر و انواع آن
کانتینر به زبان ساده یک جعبه فلزی محکم، سخت، مهر و موم شده است که قابلیت استفاده مجدد دارد و می‌توان بارها و بارها از آن استفاده کرد. کانتینرها در برابر آب و رطوبت مقاوم هستند و به همین دلیل در حمل و نقل دریایی از وارد شدن آب و رطوبت به بارها جلوگیری می‌شود. انواع کانتینر برای نگهداری محموله‌های تجاری فله یا گروپاژ از طریق حمل و نقل دریایی، زمینی و ریلی کاربرد دارند و شما باید براساس روش حمل و نقل انتخابی و نیازی که دارید کانتینر مخصوص و مناسب کالاهای خود را انتخاب کنید.
با توجه به تفاوت حجم و اندازه بارها و برای ایجاد یک نظام کلی برای حمل و نقل بار، کانتینرها در اندازه‌های استاندارد ساخته می‌شوند و می‌توان از آنها برای حمل بار در مسافت‌های طولانی استفاده کرد. حمل بار با کانتینر این فرصت را در اختیار صاحبان محموله‌ها می‌گذارد تا بدون خالی شدن بار، بارها را به کمک کانتینر از یک وسیله به وسیله حمل و نقل دیگر منتقل کنند. به همین دلیل در این روش بارها دچار خرابی و آسیب کمتری می‌شوند. کانتینرها قابلیت حمل برای هرنوع از محموله‌هایی که طبق قوانین حمل و نقل مجاز هستند را دارند، استفاده از کانتینر هزینه حمل و نقل بین المللی را به خصوص در حمل و نقل روش دریایی به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
کانتینرها از نظر ابعاد عبارتند از 10 فوت، کانتینر 20 فوت و کانتینر 40 فوت. انواع کانتینر از نظر کاربردی در طبقه بندی زیر قرار می‌گیرند که برای مقاصد خاص در حمل دریایی کانتینراز آنها استفاده می‌شود.
کانتینر یخچالی
یکی از پرمصرف ترین انواع کانتینرها در حمل و نقل کالا، کانتینرهای یخچال دار هستند که برای حمل و نقل کانتینری محموله‌های حساس به دما و محصولات فاسد شدنی مانند مواد دارویی و موارد غذایی از آنها استفاده می‌شود.
کانتینر حرارتی
کانتینرهای حرارتی معمولا مشابه فلاسک خلاء شبیه بطری قمقمه ساخته شده‌اند، بنابراین برای حمل و نقل طولانی مدت اقلام دارویی، اندام‌ها، خون، مواد بیولوژیکی و مواد شیمیایی مناسب هستند. معمولا از این کانتینرها برای مصارف رمانی و دارویی استفاده می‌شود و به صورت عمومی کاربرد زیادی ندارند، کرایه این کانتینرها به دلیل نوع خاصی که دارند از سایر کانتینرها بیشتر است.
کانتینر پهلوباز
این مدل از کانتینر دارای دیواره‌هایی است که می‌توان آن را جمع کرد و یک قفسه صاف برای حمل و نقل کانتینری کالاهای متفاوت ایجاد کرد. کانتینر پهلوباز که کانتینر تاشو نیز نامیده می‌شود برای حمل کالاهایی با اندازه بزرگ مانند ماشین آلات سنگین، وسایل نقلیه، قرقره‌های بزرگ و تجهیزات ساختمانی مناسب است. معمولا خودرو‌ها به این صورت بین کشور‌های مختلف جا به جا می‌شوند.
کانتینر روباز
این نوع کانتینر بر خلاف سایر کانتینرها هیچ سقفی بر روی خود ندارد، علاوه بر سقف امکان باز کردن از درب کانتینر نیز وجود دارد. از کانتینرهای روباز برای حمل و نقل کانتینری محموله‌هایی که ارتفاع زیادی دارند مانند ماشین آلات سنگین صنعتی استفاده می‌شود.
کراس استافینگ
عبارت ( container stuffing ) به معنای پر کردن کانتینر است و اصطلاح رایج آن بارگیری کانتینر است، نقطه مقابل آن (container destuffing) قرار دارد که به معنای تخلیه کانتینر است.
به صورت کلی کراس استافینگ (کراس استاف) یکی از روش‌های حمل و نقل دریایی کالا با استفاده از حمل کانیتنری و کشتی‌های کانتینری است که در آن محموله‌ها با کانتینر کشتی‌های مختلف جا به جا می‌شوند. در واقع کراس استاف عملیات تخلیه و بارگیری محموله از کانتینرهای یک کشتی به کانتینرهای کشتی دیگر است. کراس استاف در حمل دریایی کانتیتنر تحت شرایط خاص و با وجود تعدادی از محدودیت‌ها در برخی از بنادر برای حمل و نقل کالاها استفاده می‌شود.
ترانشیپ حمل کانتینر دریایی
واژه ترانشیپ (Tranship) به معنای انتقال بار یا کانتینر از یک وسیله نقلیه یا کشتی به یک وسیله نقلیه یا کشتی دیگر است. به صورت کلی ترانشیپمنت یکی دیگر از روش‌های حمل و نقل دریایی است و نقش مهمی در تجارت جهانی دارد، ترانشیپ به معنای حمل و نقل کالاها به مقصد واسط و بارگیری مجدد برای رسیدن به مقصد اصلی است. در روش ترانشیپ محموله درون کانتینرها تخلیه و بارگیری نمی‌شوند، تنها کانتینرها بین دو کشتی جا به جا می‌شوند به همین دلیل احتمال آسیب دیدن بارها به شدت کاهش پیدا می‌کند.
ترانشیپ در حمل کانتینر زمانی انجام می‌شود که هیچ مسیر مستقیمی برای مقصد نهایی مورد نظر وجود نداشته باشد، علاوه‌براین برای تغییر وسیله نقلیه در طول مسیر هم از این روش استفاده می‌شود تا بارها کمتر دچار آسیب شوند. برای ادغام محموله‌های تجاری و تبدیل یک محموله بزرگ به محموله‌های کوچک و برعکس از این نوع روش حمل و نقل دریایی استفاده زیادی می‌شود و کاربرد زیادی برایح مل و نقل دریایی کالاها مختلف دارد. ترانشیپ معمولا در تقاطع مسیرهای حمل و نقل و در تنگراه‌ها مانند تنگه پاناما، سوئز و جبل‌الطارق برای حمل کالاها کاربرد دارد.
دموراژ کانتینر
واژه دموراژ (demurrage) به معنای هزینه دیرکرد کانتینر است، که در روش حمل کانتینر دریایی بسیار اهمیت دارد. هنگام تنظیم قرارداد اجاره کانتینر یا کشتی کانتینری، شرکت کشتیرانی زمان مشخصی را به نام فری تایم تعیین می‌کند که طی آن مدت باید بارگیری یا تخلیه محموله‌ها انجام شود، در غیر اینصورت شرکت‌های کشتیرانی و صاحبان کانتینر براساس قراردادی که با صاحبان محموله بسته‌اند، باید در ازای بازه زمانی که بیشتر از موعد مقرر برای بارگیری یا تخلیه کانتینر در اختیار صاحب محموله قرار گرفته است، هزینه دیرکرد کانتینر یا هزینه بیکاری کانتینر را تحت عنوان دموراژ پرداخت کنند. تعرفه دموراژ و هزینه معطلی کانتینرها با توجه به نوع آنها و شرایط مختلف در ترمینال‌ها متفاوت است و باید قبل از اقدام به بارگیری کالاهای خود این مورد را مشخص کنید.
نرخ بار کانتینری
نرخ حمل و نقل هزینه‌ای است که براساس آن یک محموله خاص از یک نقطه به نقطه دیگر تحویل داده می‌شود. هزینه یک محموله به نحوه حمل و نقل (کامیون، کشتی، قطار، هواپیما)، وزن محموله و فاصله تا مقصد تحویل بستگی دارد. بسیاری از خدمات حمل و نقل، به ویژه شرکت‌های حمل و نقل هوایی، از وزن ابعادی برای محاسبه قیمت استفاده می‌کنند که هم وزن و هم حجم محموله را در نظر می‌گیرد.
به عنوان مثال، نرخ زغال سنگ فله در مسافت‌های طولانی در آمریکا تقریباً 1 سنت در هر تن مایل است. بنابراین یک قطار 100 واگنی، که هر یک 100 تن حمل می‌کند، در مسافت 1000 کیلومتری، 100000 دلار هزینه دارد. از سوی دیگر، نرخ‌های حمل و نقل کانتینر Intermodal به شدت به مسیر طی شده بر وزن محموله بستگی دارد، تا زمانی که وزن کانتینر از حداکثر ظرفیت بارگیری تجاوز نکند. قیمت‌ها می‌تواند بین 300 تا 10000 دلار در هر واحد معادل بیست فوت (TEU) بسته به عرضه و تقاضای یک مسیر مشخص متفاوت باشد. در اجاره کشتی، کرایه حمل بهایی است که اجاره کننده برای استفاده از کشتی در چارتر سفر به مالک کشتی می‌پردازد.
نرخ حمل و نقل، هزینه حمل و نقل کالا، منعکس کننده تعدادی از عوامل جدا از هزینه‌های حمل و نقل عادی است. عوامل اصلی تعیین کننده نرخ بار عبارتند از: نحوه حمل و نقل (کامیون، کشتی، قطار، هواپیما)، وزن، اندازه، مسافت، نقاط تحویل و تحویل و کالای واقعی که حمل می‌شود. یکی از اولین اشکال حمل و نقل بار از طریق آب بود. بسیاری از سکونتگاه‌های اولیه در امتداد یا نزدیک سواحل دریا و آبراه‌های داخلی قابل کشتیرانی ساخته شده‌اند. با رشد این شهرک‌ها، جاده‌ها و بعداً راه‌آهن‌ها و خطوط لوله برای انتقال بار به و از آبراه‌های قابل کشتیرانی باید ساخته می‌شد، در نتیجه نقاط داخلی حمل و نقل و تحویل را که نمی‌توان از طریق آبراه‌های قابل کشتیرانی به آنها رسید، به هم متصل می‌کرد. توسعه جاده‌ها، راه‌آهن‌ها و حتی خطوط لوله امکان گسترش شهرک‌ها را در داخل و دور از راه‌های آبی فراهم کرد. حمل و نقل با کشتی ماهیتی بسیار محدود دارد. اگر هیچ آبراه قابل کشتیرانی نزدیک به نقطه و مقصد وجود نداشته باشد، کالا با کشتی حمل نخواهد شد. به ندرت کالایی فقط با کشتی حمل می‌شود. معمولاً کالاهایی که با کشتی وارد بنادر می‌شوند باید تخلیه شده و به وسیله حمل و نقل دیگری مانند کامیون یا واگن ریلی برای حمل به مقصد نهایی منتقل شوند. با گسترش سیستم‌های راه آهن و توسعه کامیون‌های کارآمد تر، حمل و نقل بار توسط کشتی‌ها مقرون به صرفه تر شد. شبکه‌های جاده‌ها و ریل‌های قطار که زمانی بار را از بنادر آب‌های ساحلی و داخلی به مقاصدی می‌بردند که از طریق حمل‌ونقل دریایی قابل دسترسی نبودند، بسیار گسترش یافتند و حمل‌ونقل کالا از بندر به بندر را از طریق زمین کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر از حمل‌ونقل دریایی بار کردند.
نرخ بار چگونه تعیین می‌شود؟
هزینه‌ای که یک فرستنده (مصرف کننده یا کسب و کار ارائه کننده کالا برای حمل و نقل) یا گیرنده کالا (شخص یا شرکتی که کالاها به آنها ارسال می‌شود). عوامل اصلی در تعیین نرخ حمل و نقل عبارتند از: نحوه حمل و نقل، وزن، اندازه، مسافت، نقاط تحویل و تحویل و کالای واقعی که حمل می‌شود. همه این عوامل نقش مستقل خود را در تعیین قیمت یا نرخ حمل بار ایفا می‌کنند، اما همه آنها به هم مرتبط هستند. هنگام تعیین اینکه از کدام روش حمل و نقل برای تحویل بار به مقصد استفاده می‌شود، موارد زیادی باید در نظر گرفته شود که همگی بر نرخ حمل و نقل تأثیر می‌گذارد.
مزیت حمل کانتینری کالاها
حمل و نقل کانتیری با توجه به ویژگی‌های مثبتی که دارد به یکی از پرکاربردترین و رایج‌ترین روش‌های حمل و نقل بین المللی در سال‌های اخیر برای حمل کالاهای مختلف تبدیل شده است. از جمله مزایای حمل کانتینر دریایی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
انعطاف پذیری در حمل و نقل کالا
کانتینرها با توجه به این که می‌توان در آنها کالاهای متفاوتی را قرار داد، از انعطاف پذیری بالایی برخودار هستند. علاوه براین حداقل وزن باری که باید در یک کانتینر حمل شود بدون توجه به نوع کالا یک تن است. بنابراین کانتینرها پتانسیل عظیمی برای حمل بسیاری از کالاها دارند. انعطاف پذیری سرعت و کارایی فرآیند تحویل را بهبود می‌دهد.
امنیت بار بالا در حین حمل و نقل
پس از بارگیری تمامی کالاها در کانتینر کاملا مهر و موم می‌شود. علاوه بر این اغلب کانتینرها از فلزهای محکم و بادوام ساخته شده‌اند که به طور کامل از محتویات آن در برابر خرابی، گم شدن و سرقت محافظت می‌کند.
حمل و نقل مقرون به صرفه
حمل و نقل کانتینری کالاها یک روش ترجیحی برای بسیاری از شرکت‌ها و صنایع است، آنها می‌توانند در این روش حمل و نقل محموله‌های زیادی را با هزینه بسیار کمی حمل کنند. این امر برای بسیاری از شرکت‌ها و صنایع مفید است، زیرا تحویل فله کالاها به آنها این امکان رامی‌دهد بدون نیاز به هزینه زیاد، راهی موثر برای حمل و نقل محصولات و مواد خود پیدا کنند.
تطبیق پذیری بالا
یکی از مزیت‌های اصلی استفاده از حمل کانتینری این است که با این روش می‌توان انعطاف پذیری فرایند حمل و نقل کالا را افزایش داد. کانتینرها براساس با استانداردهای بین المللی طراحی شده‌اند، به این معنی که می‌توان آنها را با وسایل نقلیه و تجهیزات مختلف حمل و نقل کرد. از کشتی‌های باری تا کامیون‌ها، این کانتینرها را می‌توان به راحتی به کامیون‌های باربری منتقل کرد و بر این اساس به مقصد منتقل کرد.
هزینه کانتینر 40 فوت و 20 فوت
نوع و ابعاد کانتینر، وزن محموله، نوع کالا، نوع قرارداد و فاصله بین مبدا و مقصد از جمله مواردی هستند که در هزینه حمل کانتینر محاسبه می‌شوند هزینه کانتینر 40 فوت تفاوت زیادی با هزینه کانتینر 20 فوت ندارد. شما باید در مزان جاره کانتینر شرایطی که دارید را مد نظر قرار دهید تا بتوانید بدون مشکل کالاهای خود را بارگیری کنید.
حمل کانتینری بارها به معنای حمل بار و کالا با استفاده از کانتینرهای دریایی است. این روش حمل و نقل کالا به دلیل سرعت، امنیت و کارآیی بالا معمولا برای حمل بارهای بزرگ و بین المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش بارها به داخل کانتینرهای استاندارد و قابل حمل وارد می‌شوند و سپس با استفاده از کشتی‌های کانتینری به مقصد حمل می‌شوند. این روش حمل و نقل هزینه و زمان زیادی نیاز ندارد و سبب بهبود تجربه حمل و نقل برای تاجران می‌شود به همین دلیل است که در حال حاضر به وفور از این روش خصوصا برای تامین کالاهای اساسی جامعه استفاده می‌شود.
سخن پایانی
یکی از نکات اصلی که تاجران باید برای حمل و نقل کالاهای خود مد نظر داشته باشند و به آن توجه کنند تا بتوانند بارهای خود را بدون مشکل وارد ایران کنند کرایه حمل کانتینر است. به صورت کلی حمل و نقل دریایی کالا نسبت به حمل و نقل زمینی و هوایی هزینه کمتری دارد اما هزینه کرایه حمل کانتینر براساس مسافت، زمان، نوع کانتینر و نوع بار شما متفاوت است و بر اساس هر بار به صورت جداگانه محاسبه می‌شود. به عنوان یک تاجر شما باید پیش از اقدام به اجاره کانتینر، شرکت‌های مختلف را از نظر اجاره کانتینر و روش حمل و نقل دریایی کالا بررسی کنید تا بتوانید یک شرکت با خدمات تخصصی و قیمت مناسب را برای خدمات خود پیدا کنید.
