سیستم مدیریت انبار (WMS) عبارت است از نرم‌افزار و فرآیندهایی که به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا عملیات انبار را از زمانی که کالاها یا مواد وارد انبار می‌شوند تا زمانی که خارج می‌شوند، کنترل و مدیریت کنند. انبار ها در مرکز عملیات تولید و زنجیره تأمین قرار دارند زیرا تمام مواد مورداستفاده یا تولیدشده در این فرآیندها، از مواد خام گرفته تا کالاهای نهایی را در خود نگه می‌دارند.
هدف WMS کمک به اطمینان از حرکت کالاها و مواد در انبار ها به کارآمدترین و مقرون‌به‌صرفه ترین روش است. به کمک این فرایند‌ها می‌توان بسیاری از عملکردها را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام داد مانند ردیابی موجودی، انتخاب، دریافت و ذخیره‌سازی.
WMS همچنین می‌توان به کمک سیستم مدیریت انبار سطح موجودی یک سازمان را مشاهده و بررسی کرد، این سیستم به پیش‌بینی کمک می‌کند، کنترل موجودی را تسهیل می‌کند، و معیارهای جابجایی مواد را در هر زمان و مکان چه در یک مرکز یا در حال انتقال پیش می‌برد.
مدیران انبار کاربران اصلی WMS هستند، اما می‌توان آن را با برنامه‌ریزی منابع سازمانی ( ERP )، مدیریت ارتباط با مشتری CRM سیستم‌های مدیریت حمل‌ونقل ( TMS ) و مدیریت موجودی ادغام کرد. شخصی درفروش و بازاریابی می‌تواند WMS را موردتحقیق قرار دهد و آمار فعلی را در مورد سرعت یافتن، جمع‌آوری و بسته‌بندی اقلام فروخته‌شده به دست آورد، سپس به TMS نگاه کند تا نحوه و زمان ارسال محصول و تاریخ تحویل تخمینی را محاسبه کند. همه این داده‌ها را می‌توان به گزارش عملکرد تبدیل کرد.
مراحل اصلی زنجیره تأمین کالا در سیستم مدیریت انبار
اگر مواد اولیه به‌درستی دریافت نشود یا قطعات در جای خود قرار نگیرند، ممکن است زنجیره تأمین کند یا مختل شود . WMSها در حصول اطمینان از عملکرد روان این فرآیندها با ردیابی موجودی و اطمینان از اینکه کالاها به‌درستی ذخیره و مرتب‌شده‌اند و به‌طور دقیق ارسال و ردیابی می‌شوند، بسیار مهم هستند.
هر یک از سه سیستم اصلی SCM نقش خاصی در مدیریت سفارش‌ها و به اشتراک‌گذاری داده‌ها با دو سیستم دیگر دارند. WMS داده‌ها و فرآیندهای مربوط به جابجایی کالا از طریق یک انبار را مدیریت می‌کند.
نقش WMS ساده‌سازی اتوماسیون انبار با کمک به کاربران برای مدیریت انجام، حمل و دریافت وظایف در انبار یا مرکز توزیع است، مانند برداشتن کالا از قفسه‌ها برای ارسال یا کنار گذاشتن کالاهای دریافت شده. نقش آن در موجودی ردیابی داده‌های موجودی است که از بارکدخوان‌ها و برچسب‌های شناسایی فرکانس رادیویی ( RFID ) وارد می‌شود و ماژول مدیریت موجودی در سیستم ERP را به‌روزرسانی می‌کند تا مطمئن شود آخرین اطلاعات را دارد. یک پیوند یکپارچه‌سازی داده‌های موجودی ذخیره‌شده در سیستم ERP و WMS را همگام می‌کند.
سیستم ERP حسابداری و بیشتر امور صورتحساب، مدیریت سفارش و مدیریت موجودی را مدیریت می‌کند.
WMS فرایندی است که فرآیندهای ارسال و دریافت را مدیریت می‌کند، اساساً سیستم مدیریت انبار مخزن اطلاعات دقیق در مورد حامل‌های حمل‌ونقل است، در کنار این مورد سیستم مدیریت انبار یک سیستم ارتباطی مبتنی بر تراکنش برای برنامه‌ریزی، اجرا و ردیابی محموله‌ها است. گاهی اوقات، یک TMS با یک WMS ادغام می‌شود تا وظایف لجستیکی ورودی و خروجی را که در رابط انبار ها و فرستنده‌های حمل‌ونقل انجام می‌شود هماهنگ کند. چنین وظایفی عبارت‌اند از پالت سازی کالاها، برنامه‌ریزی نیروی کار، مدیریت محوطه، بارگذاری و باراندازی متقابل است.
معمولاً سفارش‌ها به‌طور خودکار از طریق ERP یا سیستم‌های مدیریت سفارش یکپارچه با TMS وارد می‌شوند . سیستم ERP اطلاعات سفارشی را که TMS برای آماده‌سازی و اجرای محموله‌ها نیاز دارد به‌صورت فایل خروجی تحویل می‌دهد. علاوه بر اصول اولیه مانند نام و آدرس مشتری، داده‌های سیستم ERP شامل اطلاعات دقیق در مورد اقلام برای اطمینان از ارسال محصولات مناسب هم می‌شود TMS جزئیات محموله موردنیاز سیستم ERP را برای عملکردهای حسابداری و مدیریت سفارش، مانند شماره ردیابی، نام شرکت و هزینه‌ها را شامل می‌شود.
انواع سیستم‌های مدیریت انبار
WMSها انواع و روش‌های پیاده‌سازی مختلفی دارند. به‌صورت کلی در تمام جهان چهار نوع سیستم مدیریت انبار وجود دارند که به شرح زیر هستند:
سیستم‌های مستقل
ماژول‌های WMS در سیستم‌های SCM.
ماژول‌های WMS در سیستم‌های ERP
WMS مبتنی بر فضای ابری
انواع سیستم‌های مدیریت انبار
سه نوع اصلی نرم‌افزار WMS وجود دارد: مستقل (در محل و اغلب یک سیستم قدیمی خانگی)، مبتنی فضای ابری ، و برنامه‌های کاربردی ساخته‌شده در پلتفرمهای ERP یا مدیریت زنجیره تأمین (چه در محل و چه در فضای ابری میزبانی‌شده). هر نوع WMS دارای مزایا و معایبی است و بهترین نوع آن از تجارتی به کسب‌وکار دیگر متفاوت است:
WMS مستقل: این سیستم‌ها معمولاً با استفاده از سخت‌افزار خود در محل خود شرکت مستقر می‌شوند. آن‌ها به‌طورکلی می‌توانند سفارشی‌سازی بیشتر را پشتیبانی کنند (اگرچه این می‌تواند هزینه‌بر باشد) و سازمان می‌تواند کنترل دقیق‌تری بر داده‌ها و نرم‌افزار آن‌ها داشته باشد. اگرچه هزینه اولیه سیستم به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از گزینه‌های دیگر است، زمانی که یک شرکت مالک آن شد، مالک آن می‌شود. درعین‌حال، به‌روزرسانی، نگهداری و هزینه‌های مربوط به آن‌ها بر عهده سازمان است. با افزایش سن WMS، ادغام با سایر پلتفرم‌ها و پیاده‌سازی فناوری‌های جدید به‌طور فزاینده‌ای دشوار می‌شود.
Cloud WMS: سیستم‌های WMS مبتنی فضای ابری را می‌توان به‌سرعت با هزینه‌های اولیه کمتر مستقر کرد. آن‌ها که به‌عنوان نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS) ارائه می‌شوند، انعطاف‌پذیری بیشتری را برای پشتیبانی از شرایط فصلی و سایر شرایط متغیر بازار ارائه می‌دهند – و با رشد شرکت‌ها مقیاس آن‌ها آسان‌تر است. از طریق به‌روزرسانی‌های منظم، مدیریت انبار در فضای ابری مسیر سریع‌تری برای نوآوری ارائه می‌دهد. و شخص دیگری مسئولیت نگهداری و به‌روزرسانی سیستم را بر عهده می‌گیرد. فروشندگان SaaS همچنین پول و تخصص زیادی را برای اقدامات امنیتی و ارائه قابلیت‌های بازیابی بلایا سرمایه‌گذاری می‌کنند. سیستم‌های مدیریت انبار ابری نیز می‌توانند به‌راحتی با راه‌حل‌های دیگر ادغام شوند.
WMS مبتنی بر ERP و SCM یکپارچه: برخی از سیستم‌های مدیریت انبار به‌عنوان ماژول‌ها یا برنامه‌هایی ساخته می‌شوند که با پلتفرمهای ERP و زنجیره تأمین یکپارچه می‌شوند. مزیت این موارد این است که می‌توانند با راه‌حل‌های دیگر در زمینه‌های همپوشانی مانند حسابداری و هوش تجاری بهتر بازی کنند. آن‌ها یک دید کلی در سراسر زنجیره تجاری و لجستیک ارائه می‌دهند تا شفافیت سرتاسری و فرآیندهای انبارداری و لجستیک را باهم هماهنگ و اجرا کنند. درنهایت می‌توان از این قابلیت‌ها برای بهینه‌سازی عملیات و ارائه تجارب انجام سریع و چابک استفاده کرد.
WMS سیستم مدیریت انبار ها می‌توانند ازنظر پیچیدگی بسیار متفاوت باشند. برخی از سازمان‌های کوچک ممکن است به اسناد کپی ساده یا فایل های صفحه گسترده متکی باشند، اما بیشتر سازمان‌های بزرگ‌تر از نرم‌افزار پیچیده WMS استفاده می‌کنند.
چه کسی از فناوری سیستم مدیریت انبار استفاده می‌کند؟
برخی از راه‌اندازی‌های WMS به‌طور خاص برای اندازه سازمان طراحی‌شده‌اند و بسیاری از فروشندگان نسخه‌هایی از محصولات WMS دارند که می‌توانند در اندازه‌های سازمانی مختلف مقیاس شوند. برخی از سازمان‌ها WMS خود را از ابتدا می‌سازند، اما پیاده‌سازی WMS از یک فروشنده معتبر، به‌ویژه فروشندگان ابری، به‌طور فزاینده‌ای رایج است.
یک WMS می‌تواند برای نیازهای خاص سازمان طراحی یا پیکربندی شود. به‌عنوان‌مثال، یک فروشنده تجارت الکترونیک ممکن است از یک WMS استفاده کند که عملکردهای متفاوتی نسبت به یک‌خرده فروش آجر و ملات دارد. یک WMS همچنین ممکن است به‌طور خاص برای انواع کالاهایی که سازمان می‌فروشد طراحی یا پیکربندی شود، یک‌خرده فروش کالاهای ورزشی، نیازهای متفاوتی نسبت به یک فروشگاه زنجیره‌ای مواد غذایی دارد.
ویژگی‌های سیستم‌های مدیریت انبار
بسیاری از ویژگی در محصولات نرم‌افزاری WMS مشترک هستند:
طراحی انبار: این ویژگی به سازمان‌ها امکان می‌دهد گردش کار را سفارشی کنند و منطق را انتخاب کنند تا مطمئن شوند که انبار برای تخصیص و جابجایی موجودی بهینه طراحی‌شده است. WMS شکاف‌هایی را ایجاد می‌کنند که فضای ذخیره‌سازی را به حداکثر می‌رساند و تغییرات موجودی فصلی را محاسبه می‌کنند.
ردیابی موجودی: این سیستم‌های ردیابی پیشرفته و شناسایی خودکار و ضبط داده‌ها (AIDC)، ازجمله اسکنرهای RFID و بارکد را در خود جای می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که کالاها می‌توانند به‌راحتی در هنگام جابجایی پیدا شوند.
دریافت و ذخیره‌سازی: این ویژگی ذخیره و بازیابی موجودی را تسهیل می‌کند، اغلب با فناوری انتخاب به نور یا انتخاب به صدا برای کمک به کارگران انبار دریافتن کالاها.
چیدن و بسته‌بندی کالا: این شامل انتخاب منطقه، انتخاب موج و انتخاب دسته‌ای است. کارگران انبار همچنین می‌توانند از توابع منطقه بندی و درهم تنیدگی وظایف برای هدایت وظایف انتخاب و بسته‌بندی به بهترین نحو استفاده کنند.
حمل دریایی: این ویژگی به تاجران اجازه می‌دهد بارنامه‌ها را قبل از محموله ارسال کند، فهرست‌های بسته‌بندی و فاکتورها را برای محموله تولید کند و اعلان‌های حمل‌ونقل قبلی را برای گیرندگان ارسال کند.
مدیریت کار: این امر به مدیران انبار کمک می‌کند تا با استفاده از شاخص‌های کلیدی عملکرد ( KPI ) که نشان می‌دهند عملکرد کارگران بالاتر یا پایین‌تر از استانداردها انجام می‌دهند، عملکرد کارگران را نظارت کنند.
سیستم مدیریت انبار مبتنی فضای ابری
WMSها، همراه با سایر سیستم‌های سازمانی مانند ERP، به‌عنوان سیستم‌هایی معرفی شدند که بر روی سرورهای داخلی سازمان اجرا می‌شدند. این مدل در حال انتقال به WMSهای مبتنی فضای ابری بوده است که با درک سازمان‌ها از مزایای اجرای سیستم‌ها در فضای ابری شکوفا می‌شوند.
یک WMS مبتنی فضای ابری فروشنده WMS یا یک ارائه‌دهنده خدمات ابری نرم‌افزار را میزبانی و مدیریت می‌کند. ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت‌شده غیر ابری (MSP) نیز ممکن است از WMSها پشتیبانی کنند. این امر بار نصب، مدیریت و ارتقاء سیستم را از دوش بخش فناوری اطلاعات سازمان می‌برد.
کسب‌وکارهای کوچک یا متوسط ( SMB ) سهولت نصب و هزینه‌های پایین‌تری را که WMSهای مبتنی فضای ابری ارائه می‌کنند، دوست دارند. شرکت‌های بزرگ‌تر اغلب WMS را در محل مستقر می‌کنند، زیرا به سیستم‌های بسیار سفارشی‌شده‌ای نیاز دارند که الزامات صنعت خاص آن‌ها را برآورده کند و منابع لازم برای مدیریت الزامات فناوری اطلاعات رادارند. این سیستم‌ها ممکن است از الزامات تخصصی پشتیبانی کنند، به‌عنوان‌مثال، یک برنامه کاربردی منحصربه‌فرد کوتاه‌مدت، مانند مسکن مواد شیمیایی خطرناک، که یک ارائه‌دهنده مبتنی فضای ابری می‌تواند در صورت نیاز به‌سرعت آن را پیاده‌سازی کند.
مزایای سیستم‌های مدیریت انبار مبتنی بر فضای ابری
مزایای WMS مبتنی بر فضای ابری به شرح زیر است:
WMSهای سنتی داخلی معمولاً ماه‌ها طول می‌کشد تا پیاده‌سازی شوند، درحالی‌که استقرار WMS مبتنی فضای ابری بسته به پیچیدگی در هفته‌ها تکمیل می‌شود. این بدان معناست که سازمان‌ها مسیر سریع‌تری برای بازگشت سرمایه مثبت دارند و می‌توانند زودتر از قابلیت‌های WMS ابری استفاده کنند، که در اقتصاد پرسرعت امروزی یک مزیت بزرگ است.
در مدل استقرار نرم‌افزار به‌عنوان سرویس ( SaaS ) برای WMS مبتنی فضای ابری ، فروشندگان به‌روزرسانی‌ها و تغییرات پیکربندی را با به‌روزرسانی‌ها و وصله‌های برنامه‌ریزی‌شده منظم مدیریت می‌کنند. قرار گرفتن در آخرین نسخه نرم‌افزار و وصله‌های مرتبط به این معنی است که سازمان‌ها حداقل زمان و منابع را صرف مدیریت ارتقاء می‌کنند.
WMSهای مبتنی فضای ابری هزینه کمتری دارند زیرا برای مدیریت آن‌ها نیازی به نصب سخت‌افزار، نرم‌افزار و مدیران IT ندارند. سفارشی‌سازی‌ها یا تغییراتی که می‌توانند برای سیستم‌های داخلی پرهزینه باشند، با تأیید مشتری توسط فروشنده مدیریت می‌شوند. ارتقاء به سیستم‌های داخلی نیز می‌تواند گران باشد، اگر شامل نصب مجدد و پیکربندی مجدد نرم‌افزار و ارتقاء سخت‌افزار باشد.
با رشد سازمان‌ها و پیچیده‌تر شدن زنجیره‌های تأمین، WMSهای مبتنی فضای ابری می‌توانند به‌سرعت مقیاس شوند. آن‌ها انعطاف‌پذیرتر هستند و می‌توانند با تغییر نیازهای تجاری یا شرایط بازار دوباره پیکربندی شوند.
معایب سیستم مدیریت انبار مبتنی بر فضای ابری
معایب WMS مبتنی بر فضای ابری عبارت‌اند از:
WMSهای مبتنی فضای ابری اغلب هزینه‌های اولیه کمتری نسبت به سیستم‌های داخلی دارند، پرداخت مجوزها به‌صورت ماهانه یا سالانه ممکن است در درازمدت گران‌تر باشد. سازمان‌ها همچنین ممکن است هزینه‌های اضافی برای پیاده‌سازی ماژول‌های جدید یا بسته‌های پشتیبانی ممتاز متحمل شوند.
هزینه‌های سفارشی‌سازی نرم‌افزار SaaS WMS ممکن است گزاف باشد، و آن را برای سازمان‌هایی که نیاز به تغییر نرم‌افزار برای برآورده کردن فرآیندهای خاص یا نیازهای صنعتی خوددارند، کمتر مناسب است.
سیستم مدیریت انبار مبتنی فضای ابری معمولاً به‌طور منظم به‌روز می‌شوند این امر تضمین می‌کند که سیستم‌ها همیشه به‌روز هستند، و ممکن است نیاز باشد که مشتریان به‌طور دوره‌ای فرآیندها را تغییر دهند تا با نرم‌افزار جدید هماهنگی داشته باشند، و کاربران نیاز به آموزش مجدد تا با تغییرات جدید آشنا شوند.
WMS و هوش مصنوعی
این فناوری تخصصی می‌تواند عملکرد ویژگی‌هایی را که در بخش‌های قبلی توضیح داده شد، تا حد زیادی افزایش دهد. هوش مصنوعی می‌تواند با جمع‌آوری داده‌ها از سیستم‌های دیگر، مانند CRM یا سیستم پردازش سفارش، یافتن محل قرارگیری محصولات موردنیاز، ارائه جزئیات مکان برای انتخاب‌کنندگان قطعات، ردیابی فرآیند بسته‌بندی، و پیوند با TMS برای شناسایی حمل‌ونقل مناسب، برای مدیران انبار مفید باشد.
علاوه بر پشتیبانی از عملکردهای انبار، هوش مصنوعی همچنین می‌تواند گزارش‌هایی برای تجزیه‌وتحلیل نحوه پیکربندی انبار تهیه کند، مکان‌های جدیدی را برای محصولاتی که اغلب انتخاب می‌شوند توصیه کند، بررسی کند که محصولات قبل از ارسال چه مدت ذخیره‌شده‌اند و حتی گزارش‌های عملکرد و کارایی را برای پرسنل انبار ارائه دهد.
تفاوت اصلی بین نرم‌افزار ERP و WMS
تفاوت اصلی بین این دو این است که WMS هدف بسیار مهمی دارد، سیستم‌های ERP طیف وسیع‌تری از کاربردها را در سرتاسر کسب‌وکار شما دارند و اغلب در برخی از عملکردهای تجاری قوی هستند، اما همیشه عملکرد عمیقی را در همه عملکردهای تجاری ارائه نمی‌دهند.
WMS به‌طور خاص برای بهینه‌سازی عملیات انبار شما طراحی‌شده است. از سوی دیگر، نرم‌افزار ERP برای خودکارسازی فرآیندها در کل کسب‌وکار شما طراحی‌شده است – از بازاریابی و فروش گرفته تا منابع انسانی، خدمات مشتری، تدارکات، موجودی و مدیریت مالی. هر دو سیستم ارزش بالقوه زیادی برای کسب‌وکار شما دارند. تنها راه برای تعیین اینکه کدام سیستم بهترین بازگشت سرمایه (ROI) را ارائه می‌دهد، این است که بفهمید کدام سیستم با اهداف کلی کسب‌وکار شما هماهنگ است.
در زمان انتخاب بین نرم‌افزار ERP و WMS، سه نکته اصلی وجود دارد:
اهداف بلندمدت کسب‌وکار شما چیست؟
چه فرآیندها و سیستم‌های موجودی دارید که باید با ERP یا WMS خود یکپارچه شوند؟
ERP یا WMS شما چه ROI ارائه خواهد کرد؟
مزایا و معایب نرم‌افزار ERP در مقابل WMS
