یکی از مراحل مهم در زمان واردات کالا، ترخیص کالا است، ترخیص کالا مراحل متعدد و مختلفی دارد و در فرایند واردات موضوع مهمی به شمار میرود. مراحل ترخیص کالا از گمرک براساس قانون و مقررات هر کشور متفاوت هستند و سلسله مراتب مختلفی دارد، اگر شما در حوزه حمل و نقل کالا فعال هستید، نیاز است تا درباره مراحل ترخیص کالا از گمرک اطلاعات کافی داشته باشید تا در زمان ترخیص کالا دچار مشکل نشوید، شناخت قوانین در حوزه ترخیص کالا به شما به عنوان تاجر کمک میکند تا بتوانید با شناخت کافی و به راحتی اقلام خود را به کشورهای مختلف صادر کنید.
عدم آگاهی لازم از مراحل ترخیص کالا میتواند زیان و ضرر بالایی برای شما به همراه داشته باشد و اعتبار شما را در عرصهی صادرات و واردات زیر سوال ببرد. در این مقاله قصد داریم تا ترخیص کالا و مراحل آن را برای شناخت بیشتر و آشنایی شما با قوانین این حوزه بررسی کنیم.
پس از خرید کالا از فروشنده معتبر و انتقال کالا به مرزهای ایران با انواع روشهای حمل و نقل کالا زمانی که کالاها به مرز ایران رسیدند نوبت به ترخیص کالاها از مرز و ورود آنها به بازار میرسد. ترخیص کالا یکی ازبخش های مهم در فرایند تجارت کالا به شمار میرود و در هر کشوری اهمیت زیادی دارد به همین دلیل اغلب توسط افراد متخصص و حرفهای انجام میشود تا این فرایند در زمان مناسب و بدون بروز مشکل پیش برود. برای ترخیص کالا باید هزینههایی به صورت خاص و هزینههایی نیز به صورت کلی برای تجارت پرداخت شوند که این هزینهها براساس اسناد و مدارک ارائه شده به گمرک تعیین میشوند. به همین دلیل است که گفته میشود شما باید اسناد و مدارک خود را پیش از رسیدن کالاها به گمرک جمعآوری کنید و در زمان مناسب به گمرک ارائه دهید.
ترخیص کالا به صورت کلی با توجه به حساسیتهایی که در این مسیر وجود دارد معمولا توسط ترخیص کاران خصوصی یا ترخیص کاران دولتی گمرک انجام میشود تا کالاها بدون جریمه و مشکل از گمرک ترخیص شوند. اگر شما هم تجربه کافی در این زمینه ندارید پیشنهاد میکنیم تا فرایند ترخیص کالای خود از گمرک را به ترخیص کاران حرفهای گمرک بسپارید.
ترخیص کالا از گمرک یک فرایند در تمامی گمرکهای ایران است که توسط صاحب کالا یا نمایندهٔ قانونی صاحب کالا (بند ب ماده ۱ قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی) در گمرک برای صادرات یا واردات کالا انجام میشود. در طی این فرایند کالا با انجام تشریفات گمرکی مربوط از اماکن گمرکی خارج میشود. فرایند ترخیص کالا عبارت است از تهیه آمادهسازی و ثبت اسناد و مدارک به صورت فیزیکی یا الکترونیک و محاسبه هزینهها مانند مالیات، سود بازرگانی و حقوق گمرکی و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان کالا.
ترخیص کالا چیست؟
ترخیص کالا به معنی انجام مراحل اداری و قانونی برای صادرات یا واردات کالا است، در فرایند ترخیص کالا اطلاعات مورد نیاز در ارتباط با کالا شامل مقدار، ارزش، نوع و منشا کالا به همراه مدارک لازم جمعآوری و به اداره گمرک ارائه میشوند.
پس از این مرحله گمرک با بررسی مدارک و تائید اعتبار و صحت اطلاعات ارائه شده، تامین امنیت ملی و حفظ منافع ملی را نیز بررسی میکند و پس از تائید نهایی کالا به دست فروشنده یا خریدار تحویل داده میشود. ترخیص کالا در حمل و نقل هوایی، ریلی، دریایی و جادهای از جمله مراحل پایانی حمل و نقل است.
یکی از مواردی که در گمرکات کشور به صورت متداول انجام میشود، ترخیص کالا از گمرک است که این امر توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او براساس بند ب ماده ۱ قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی در گمرک برای صادرات یا واردات کالا انجام میشود و در طی آن کالا با انجام امور گمرکی مربوطه از اماکن گمرک خارج و در واقع کالا به صورت قانونی ترخیص میشود. فرایند ترخیص کالا شامل تهیه و آمادهسازی برای ثبت اسناد و مدارک به صورت الکترونیکی و یا فیزیکی و در نهایت محاسبه هزینههای مربوط به ترخیص کالا از جمله هزینه مالیات حقوق گمرکی در کنار سود بازرگانی میشود.
ترخیص کالا فرایندی زمان بر و طولانی است، برای ترخیص کالا اگر کالا به صورت زمینی و یا دریایی وارد ایران شده باشد پروسه ترخیص با ترخیص کالا به صورت هوایی متفاوت است. معمولا ترخیص کالا توسط ترخیص کاران متخصص و خبره در این حوزه به صورت تخصصی انجام میشود. این افراد براساس مهارت و دانشی که در اختیار دارند میتوانند فرایند ترخیص کالا را در مدت زمان کوتاهی و بدون بروز مشکلی پیش ببرند. شما باید برای ترخیص کالاهای خود از هر گمرک، خود به صورت شخصی پیش قدم شوید یا اینکه فردی را به عنوان نماینده خود برای ترخیص کالا استخدام کنید. این فرد به عنوان نماینده شما ترخیص کالا از گمرک ایران را پیگیری میکند و شما میتوانید به سایر امور تجارت خود بپردازید.
مراحل ترخیص کالا دو دسته هستند: مراحل عمومی و مراحل تخصصی که براساس نوع خاص کالا متفاوت هستند. در مراحل عمومی معمولا اسناد و مدارک توسط شما یا نماینده شما برای بررسی به گمرک ارائه میشوند. در مراحل تخصصی نیز بسته به نوع کالا ممکن است روی کالا آزمایش خاصی و یا تست تخصصی انجام شود. این امر معمولا بر روی محصولات پزشکی و خوراکی انجام میشود. به شما پیشنهاد میکنیم پیش از واردات کالا حتما اسناد و مدارک مورد نظر را از مراجع مربوطه در ایران دریافت کنید و سپس برای واردات اقدام کنید تا دچار مشکل نشوید.
به کلیه مراحل و فرایندهایی که برای آزادسازی کالاها از گمرک انجام میشوند، ترخیص کالا گفته میشود. برهمین اساس صاحب کالا یا نماینده قانونی او پس از تهیه و آمادهسازی اسنادی که ارائه آن به گمرک برای ترخیص کالا الزامی هستند، مشخصات کالاهایی که برای واردات یا صادرات به انبار تحت نظارت گمرک ارسال میشوند را به گمرک مرتبط اظهار میکنند. این اظهارنامه معمولا بصورت الکترونیکی و یا فیزیکی صادر میشود. صاحب کالا یا نماینده قانونی وی وظیفه دارد، در اظهار خود هزینههایی نظیر “سود بازرگانی و حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده و سایر هزینههای متعلقه” را محاسبه کند.
شرکت حمل و نقل بین المللی آریا حمل به عنوان كارگزار حقوقی گمرک ایران از معتبرترین ترين و تخصصیترین کارگزاران حقوقی دارنده پروانه فعالیت از گمرک ایران میباشد. این شرکت به پشتوانه کارشناسان و مدیران مجرب و متخصص خود قادر است خدمات گمرکی و ترخیص کالا را از گمرکهای کشور را در کمترین زمان برای شما به انجام برسانند.
محاسبات اظهارنامه برای ترخیص کالا از گمرک باید با در نظر گرفتن ارزش خرید کالا و منبع تعرفه گمرگی و سایر قوانین و مقررات و تسهیلات ارائه شده توسط دولت به واردکنندگان و صادر کنندگان کالا انجام شود. هر نوع اشتباه و خطا در این قسمت میتواند جریمه و هزینههای اضافی را برای صاحب کالا در پی داشته باشد که در اغلب موارد جبران این هزینهها بسیار سخت است.
در اغلب کشورهای دنیا کارگزاران گمرک و حق العمل کاران، به عنوان متخصصین این صنعت به امر ترخیص کردن کالا میپردازند. وارد کنندگان، صادر کنندگان و تولیدکنندگان و تجار مستقل به طور عمده کارفرمایان کارگزاران گمرکی هستند و کشور ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.
ترخیص کالا از گمرک
پس از رسیدن محمولات توسط وسیله حملکننده کالا به گمرک، کالا در انبارهای گمرک انبار میشود، با ارسال اسناد توسط فروشنده و دریافت اسناد توسط خریدار امکان دریافت قبض انبار و ترخیصیه کالا از شرکت حملکننده توسط ترخیص کار به عنوان نماینده صاحب کالا فراهم میشود و شما میتوایند برای ترخیص کالا خود اقدام کنید. پیش از حضور در گمرک شما باید تشریفات قبل از اظهار را انجام دهید وپس از ورود اطلاعات به سامانه گمرک از طریق درگاه اینترنتی ترخیص کار به همراه اسناد کامل و وکالت نامه قانونی در گمرک حاضر میشود و از اینم رحله به بعد است که تشریفات گمرکی شکل میگیرند. نوع تشریفات گمرکی با توجه به اهداف واردات کالا و صادرات کالا و نوع روش ترخیص گمرکی کالا متفاوت هستند.
خروج کالا از گمرک
خدمات تخصصی در زمینه خروج کالای گمرکیاز گمرک به شرح زیر هستند:
انجام کلیه تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای صادراتی و وارداتی از تمامی گمرکات کشور.
انجام تشریفات ترخیص کالا و سایر رویههای گمرکی همانند ورود موقت، خروج موقت، مرجوعی متروکه.
مشاوره گمرکی به بازرگانان و تولید کنندهها به منظور ارائه راهکارهایی در جهت کاهش هزینههای تمام شده کالا.
اخذ مجوز ثبت سفارش یا رویههای بانکی، غیر بانکی و در مقابل صادرات و واردات بدون انتقال ارز.
محاسبه هزینههای نهایی ترخیص با تعیین تعرفه گمرکی و ارزش گمرکی برای کلیه کالاها.
اخذ معافیت حقوق ورودی و تسهیلات ماده 121 قانون امور گمرکی مختص تولید کنندهها از صنایع و معادن.
امکان ارائه ضمانتنامه گمرکی بهجای پرداخت حقوق ورودی.
پیگیری و اخذ تخصیص ارز از بانک مرکزی و همچنین انجام حواله ارز و گشایش اعتبار اسنادی.
شرکت در کمیسیونهای حل اختلاف گمرکی برای دفاع از پروندههای اختلافی با گمرک ایران.
ترخیص کالاهای فساد پذیر و یخچالی بصورت حمل یکسره.
اخذ گواهی بازرسی کالا (COI) – (IC) و تایید استاندارد کالاهای مشمول استاندارد اجباری.
بیمه کالا در مبدا برای کلیه کالاهای وارداتی و صادراتی.
ارائه کلیه مدارک و رسیدهای پرداختی جهت اعمال در اسناد مالیاتی مشتریان و همچنین صدور فاکتور رسمی مورد تایید سازمان امور مالیاتی جهت ترخیص کالا.
سایر خدمات از قبیل ترخیص کالای نمایشگاهی، ترخیص پته گمرکی و …
اهمیت آشنایی با مراحل ترخیص کالا
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم یکی از موضوعات مهم در حوزه تجارت، شناخت مراحل ترخیص کالا است، هر بازرگان و تاجری باید با این مراحل آشنایی کامل داشته باشد تا در زمان واردات و صادرات کالا دچار مشکل نشود. با توجه به اهمیت این موضوع بهتر است بازرگانان و تاجران با افراد یا شرکتهای تخصصی که در حوزه ترخیص کالا از گمرک فعال هستند، همکاری کنند. تجربه شرکتهای حمل و نقل کالا راهنمای خوبی برای شما است تا بتوانید در حوزه تجارت به سود و موفقیت بیشتری دست پیدا کنید.
مراحل ترخیص کالا
هر تاجر یا شرکت بازرگانی که تمایل دارد در حوزه تجارت بینالملل به موفقیت برسد باید در کنار مفهوم ترانزیت کالا با مراحل ترخیص کالا از گمرک نیز به عنوان یکی از مراحل مهم و جدی در صادرات و واردات کالا آشنا باشد، تا کالاهای مد نظر در زمان مناسب و به بهترین شیوه ممکن به مقصد مورد نظر ارسال شوند. ترخیص کالا از گمرک شامل مراحل زیر میشود:
دریافت پکینگ و پرفورما لیست
بیمه کردن کالاها
دریافت مجوز ثبت سفارش بازرگانی
دریافت و تشکیل پرونده برای تخصیص حواله بانکی و ارزی
دریافت سندهای مربوط به حمل از شرکتهای حمل و نقل
هماهنگی برای بازرسیهای لازم کالا در مقصد و مبدا
برقراری ارتباط با شرکت فعال در حوزه حمل و نقل بینالمللی
دریافت سندهای مربوط از شرکت حمل و نقل
تکمیل سندها و تشکیل پرونده
تنظیم پیش نویس دور اظهاری
بررسی پیش نویس و تایید آن توسط کارشناسان فنی گمرک دور اظهاری
رویههای گمرکی ترخیص کالا
براساس نوع هدف از واردات و صادرات، هر کالا رویههای متعددی را در گمرک برای ترخیص خود طی میکند. این قوانین و مقررات توسط هیئت وزیران تدوین شدهاند و به وزارت امور اقتصاد و دارایی کشور و به طبع آن به اداره گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز ابلاغ میشود. ملزم است تا برای ترخیص هر کالا از گمرک مراحل تعیین شده را به ترتیب طی کنید. اگر کالایی بدون طی کردن این مراحل از گمرک ترخیص شود، کالا به عنوان کالای قاچاق شناخته میشود.
انواع روشهای ترخیص کالا
ورود قطعی: واردات کالا اگر به صورت دائمی و به قصد مصرف باشد، به آن ورود قطعی کالا گفته میشود. در مواردی که کالا تنها از گمرک ایران برای وارد شدن به کشور دیگر عبور میکند، که به آن ورود قطعی نمیگویند.
ورود موقت: برای کالاهایی که جنبه پروژهای یا نمایشگاهی دارند و قرار است مجدداً به مبدا بازگردانده شوند، از این قانون استفاده میشود. کنوانسیون آ ت آ برای ورود موقت نمایشگاهی در ایران نیز به تصویب مجلس رسیده است. ورود موقت رویه گمرکی است که براساس آن کالاهای معینی میتوانند تحت شرایطی به صورت موقت به خاک ایران وارد شوند این کالاها باید ظرف مهلت معینی که گمرک ایران تعیین کرده است بدون اینکه تغییری در آن ایجاد شود از خاک ایران خارج شوند البته تغییرات ناشی از استهلاک از این حکم مستثنا هستند.
کالای مرجوعی
کالاهایی که پس از ورود به گمرک در زمان معینی ترخیص نمیشوند و یا به دلیل عدم پیروی از قانون جمهوری اسلامی ایران قابلیت ورود به خاک ایران را ندارند و مرجوع میشوند به نام کالاهای مرجوعی در تجارت بینالملل شناخته میشوند.
ترانزیت خارجی
کالاهایی که از مبدا در خارج از کشور به مقصدی در خارج از خاک ایران منتقل میشوند و تنها از خاک کشور ایران به عنوان کشور ثالث عبور میکنند به ترانزیت خارجی کالا معروف هستند.
ترانزیت داخلی
در مواقعی که کالا از یک گمرک به گمرک دیگر در داخل کشور برای انجام تشریفات و ورود قطعی و نیز ترخیص غیر قطعی کالا منتقل میشود این رویه به نام ترانزیت داخلی نامیده میشود.
صدور قطعی
صادرات کشور به منظور مصرف در مقصد
صدور موقت
صادرات موقت و برگشت کالا پس از دورهای
ترخیص کالا در ایران
ترخیص کالا در ایران به معنی آمادهسازی و ارائه اسناد و مدارک از جمله مجوزهای لازم برای ترخیص کالا است از جمله مجوزها میتوان به مجوزهای گرفته شده از سازمان استاندارد، وزارت بهداشت، وزارت ارشاد و کانون پرورش فکری کودکان، سازمان انرژی اتمی، وزارت ارتباطات و مخابرات، مبارزه با مواد مخدر قرنطینه مرزی و قرنطینه نباتی و هر مجوز الزامی دیگری اشاره کرد. در کنار این مجوزها شما باید مجوزهای لازم را از وزارت راه که به کلیه کالاهایی که با ناوگان غیر ایرانی به حمل و نقل آنها مبادرت میکنید نیز دریافت کنید که این موارد شامل پرداخت هزینه ۱۰ درصد کرایه حمل کالا است و مبنای محاسبه مالیات وزارت راه طبق سیستم است.
ترخیص کالا همچنین شامل ارسال کالا و نیز حمل کالا به مقصد نهایی درون خاک ایران نیز میشود. اغلب ترخیصکاران در حوزههایی چون صنایع فلزی و شیمیایی و نیز ماشین آلات و مواد اولیه از این روش ترخیص کالا استفاده میکنند. ترخیصکاران معمولاً در گمرکهای بنادر و یا فرودگاهها یا مناطق آزاد مستقر و متمرکز هستند.
ارزش کالای ورودی وارداتی
به صورت کلی ارزش گمرکی کالاهای ورودی به ایران در همه موارد برابر است با ارزش بهای خرید کالا در کشور مبدا به اضافه هزینه بیمه و حمل و نقل بینالمللی کالا در کنار سایر هزینههایی که ممکن است به کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق گیرد. تمامی این هزینهها از روی بارنامه یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین میشوند و در نهایت براساس برابری نرخ ارز اعلام میشوند.
نکات مهم در ارتباط با ترخیص کالا
ترخیص کالا از گمرک وابسته به رعایت قوانین و مقررات و سلسله مراتب مشخصی است. به همین دلیل شما باید با قوانین و مقررات این حوزه آشنایی کامل داشته باشید تا تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک براساس قوانین و مقررات انجام شود. در بین این موارد نکات کلیدی و مهمی وجود دارند که سبب میشوند سرعت ترخیص کالا از گمرک بیشتر شود و محموله مورد نظر شما در مدت زمان کمتری به مقصد برسد.
قبل از هر چیز باید بدانید که در زمان انجام فرایند ترخیص کالا از گمرک باید مجوزهای لازم را داشته باشید، به این معنی که در کنار مراحل حمل کالا از گمرک و تهیه مدارک و اسناد مورد نیاز باید مجوزهایی که نشان میدهند بار شما به صورت قانونی وارد شده است نیز دریافت کرده باشید. این مجوزها باید توسط سازمانهای مربوطه تائید شده باشند، در صورت وجود این مجوزها سرعت انتقال و حمل کالای شما افزایش پیدا میکند.
به عنوان نمونه یکی از مجوزهای مهم، کارت بازرگانی است، این کارت توسط سازمان گمرک کشور صادر میگردد و نشان میدهد فعالیت تجاری شما مورد تایید سازمانهای نظارتی کشور است، در واقع این کارت بیان میکند که تمامی فعالیتهای بازرگانی شما قانونی هستند و مشکلی ندارند.
نکته مهم دیگر در حوزه ترخیص کالا از گمرک، تعیین ارزش کالای ترخیصی است، توجه داشته باشید که این قیمتگذاری در هر کشور با معیارهای متفاوتی انجام میشود. در نتیجه، ارزش گذاری کالا ممکن است درکشورهای مختلف متفاوت باشد. به همین دلیل گفته میشود که پیش از فرایند ترخیص کالا از گمرک، ارزش کالای ترخیصی باید توسط ترخیص کار گمرک یا یک متخصص با تجربه به شکل دقیق بررسی شود.
خدمات ترخیص کالا از گمرک
پس از اینکه محموله مورد نظر شما به گمرک کشور مقصد رسید، کالا در انبار نگهداری میشود و شما باید در این مرحله با ارائه اسناد و مدارک فروشنده و نیز دریافت قبض انبار و ترخیصیه کالای خود را ترخیص کنید که این کار میتواند شخصاً از طرف شما یا توسط ترخیص کار که نماینده قانونی شما است انجام شود. مراحل ترخیص کالا براساس نوع کالایی که شما انتخاب میکنید، متفاوت هستند. به عنوان مثال برای کالاهایی که جنبه پزشکی و دارویی دارند نیاز است تا از کالا نمونهبرداری و سلامت آنها تضمین شود سپس شما اجازه دارید تا کالای خود را از گمرک ترخیص و آن را به بازار عرضه کنید.
ترخیص کالا از گمرک فرایند آسانی نیست و نیاز به دقت، دانش و مهارت دارد، مراحل و فرایند ترخیص کالا براساس قوانین داخلی هر کشور و قوانین بینالمللی تعیین میشود. اگر به تازگی وارد دنیای تجارت شدهاید و سابقه لازم برای انجام فرایندهای مربوط به ترخیص کالا را ندارید بهتر است حتما مراحل اصلی ترخیص کالا از گمرک را بدانید و با آنها آشنا باشید این مراحل عبارتند از:
تکمیل اسناد و مدارک مورد نیاز ترخیص کالا
اسناد نقش مهمی در ترخیص کالا از گمرک دارند، این اسناد در واقع معرف تجارت شما و قانونی بودن آن و برای تائید فعالیت تجاری شما بسیار مهم هستند.
مهمترین اسناد و مدارکی که نشان میدهند تجارت شما قانونی و مورد تائید سازمانهای ذیربط هستند عبارتند از:
تصویر کارت بازرگانی
قبض انبار
گواهی مبدا
اظهارنامه واردات
بارنامه ترخیصی
فاکتور خرید
پرفورما یا پیش فاکتور
مجوز ثبت سفارش
بیمه نامه
اعلامیه تامین ارز
لیست عدلبندی
پروانه بهرهبرداری برای شرکتهای تولیدی
مجوزهای قانونی برای ترخیص کالا به همراه وکالت نامه رسمی و پروانه صادراتی
این موارد اصلیترین و مهمترین مدارکی هستند که برای ترخیص کالا از گمرک به آنها نیاز خواهید داشت و باید قبل از ترخیص کالا تهیه و در زمان ترخیص کالا به اداره گمرک ارائه شوند.
ثبت اظهارنامه
پس از اینکه اسناد و مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک جمع آوری شدند، باید اظهار نامه ثبت شود. اظهارنامههای لازم برای ترخیص کالا از گمرک شامل دو فرم اصلی میشوند. این فرمها باید توسط ترخیص کار بررسی و تکمیل شوند، پس از اینکه اظهارنامهها تکمیل شدند، باید در دو مرحله احراز هویت و اظهار کالا ثبت شوند.
اظهار کالا
پس از اینکه اسناد و مدارک مربوط و مشخصات کالاهای ترخیصی در سیستم ثبت شدند، باید بررسی شوند، این اظهارنامهها توسط کارشناس گمرک بررسی میشوند. در ادامه بررسیهای گمرکی کوتاژ یا شماره ثبت کالا توسط گمرک ثبت میشود و به سایر اسناد و مدارک ضمیمه میشود.
شماره کوتاژی که بر روی کالای ترخیصی درج میشود، نشان میدهد که کالا تحت نظارت قوانین اداری گمرک ترخیص و جا به جا شده است. تمام مراحل حمل و نقل کالای شما در چهارچوب قانون بوده است.
احراز هویت
در این گام باید مالکیت کالاهای ترخیصی برای گمرک به اثبات برسند، به همین دلیل پیش از هر اقدامی برای ترخیص کالا از گمرک، مالکیت کالا توسط اداره گمرک باید بررسی شود. به هر حال گمرک باید مالکیت فردی که اظهارنامه و اسناد به اسم او ثبت شده و تنظیم شدهاند را شناسایی کند و برای اداره گمرک محرز شود.
آخرین مرحله ترخیص کالا از گمرک
یکی از اصلیترین و مهمترین مراحل ترخیص کالا از گمرک پس از اظهارات و ثبت سندها توسط واردکننده کالا، مرحله کنترل گمرکی است. این مرحله آخرین قسمت از فرایند ترخیص کالا از گمرک است.
پس از تکمیل این مرحله، کالای شما مجوز ترخیص از گمرک را دریافت خواهد کرد. کنترلهای گمرکی به دو بخش تقسیم میشود که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد:
پرداخت و صدور سند ترخیص
پس از انجام مراحل بررسی اظهار نامهها و سندها توسط کارشناسان اداره گمرک و تائید آنها، بازرس اولیه شماره ارزیابی کالا را در اظهارنامه ثبت میکند و سند ترخیص کالا را صادر مینماید.
بارگیری و خروج کالا از گمرک
پس از اینکه سند ترخیص کالا صادر شد، ترخیصکار گمرک باید به صندوق صدور پروانه مراجعه و پروانه خروج کالا از گمرک را دریافت کند. برای این کار نیاز است تا اسناد مربوطه توسط ترخیص کار به دفتر کل انبارها ارائه شوند، در نهایت با ارائه اسناد تایید شده به این قسمت، مالکان کالا میتوانند کالاهای خود را بارگیری کرده و از گمرک خارج کنند.
هزینه ترخیص کالا از گمرک
شرکتهای فعال درحوزه ترخیص کالا از گمرک با توجه به تخصص و تجربه و نیز تسلطی که به قوانین ترخیص کالا از گمرک دارند، به شما کمک میکنند تا بدون مشکل و اشتباه، کالای خود را از گمرک ترخیص کنید. در کنار این مورد همکاری با شرکتهای ترخیص کالا سبب میشود تا در وقت و پول خود برای رفت و آمد به گمرک صرفهجویی کنید.
عوامل موثر بر هزینه ترخیص کالا از گمرک
حجم بار
انبار داری
نوع بار
نوع بیمه
مبدا و مقصد ارسال
ترخیص کالای دریایی
ترخیص کالایی که از طرق دریا وارد بنادر شده است، به مجموعه فرآیندهایی گفته میشود که در طول آن بارها وارد یک بندر دریایی میشوند، از مراحل گمرکی عبور میکنند و با پرداخت هزینههای مرتبط، از بندر ترخیص میشوند. این فرایند عبارت است از ارائه مدارک مربوط به بار، تحویل بار به گیرنده، پرداخت عوارض گمرکی و مانیتورینگ تحویل بار. نقش اصلی را در این فرایند کارشناسان گمرکی کشتیرانی و بازرگانی بر عهده دارند، این افراد با توجه به مقررات و قوانین گمرکی باید اقدامات لازم را برای ترخیص بار دریایی انجام دهند.
برای ترخیص باردریایی در ابتدا کشتی وارد بندر میشود، پس از این مرحله مسئولین گمرکی اطلاعات مربوط به کشتی و بار را بررسی میکنند، سپس مدارک و اسناد مربوط به بار از جمله پرفورما، فاکتور، بیمه نامه، بارنامه و گواهی مبدا در ابتدا بررسی و سپس تائید میشوند. در این مرحله هزینههای گمرکی شامل عوارض، مالیات، گمرکی و موارد دیگر از این دست پرداخت و محاسبه میشوند. پس از پرداخت هزینهها توسط واردکننده، بار به گیرنده تحویل داده میشود. در صورت نیاز مانیتورینگ بار نیز انجام میشود، این مرحله برای تمامی بارها انجام نمیشود. پس از تأیید کامل فرآیند ترخیص بار دریایی، کشتی اجازه خروج از بندر را دریافت میکند.
یکی از آخرین مراحل برای حمل و نقل دریایی، ترخیص کانتینر از گمرک است. برای انجام این مرحله باید مدارک لازم ارائه شوند. این مدارک عبارتند از: فاکتور، بارنامه، گواهی سازمان بهداشت، گواهینامه فنی و مهندسی و گواهی کشور مبدا. پس از تحویل مدارک به گمرک کالاها بررسی و مالیات آنها تعیین میشود. پس از اینکه هزینههای مربوطه برای ترخیص بار پرداخت شدند، کانتینر بار به گیرنده تحویل داده میشود. هزینههای ترخیص کانتینر دریایی، به عوامل مختلفی مانند نوع کالا و مقصد وابسته هستند، باید از قبل هزینههای مورد نیاز را برآورد و بررسی کنید.
وظیفه ترخیص کار گمرک
وظیفههای ترخیص کار گمرک عبارت است از مجموعه فعالیتها و اقداماتی که برای واردات و صادرات کالا انجام میشود. این وظایف عبارتند از:
ثبت نام
صاحبان بار و شرکتها باید در گمرک ثبت نام کنند تا بتوانند به عنوان مشتری گمرک، فعالیتهای تجاری انجام دهند.
تعیین ردهبندی
هر کالا باید در گمرک ردهبندی شود تا بتوان دسته بندی مالیاتی و قوانین گمرکی آن را مشخص کرد.
پذیرش اظهارنامه
واردکننده یا صادرکننده کالا باید باید اظهارنامه جمع آوری کرده و آن را به گمرک ارائه کند. اظهارنامه شامل اطلاعاتی درباره جزئیات کالا، قابل استفاده بودن یا نبودن کالا و میزان ارزش کالا است.
بررسی مدارک
اداره گمرک مدارک مورد نیاز برای تأیید صحت اظهارنامه را بررسی میکند، این مدارک عبارتند از: فاکتورهای خرید، بارنامه، گواهیهای بهداشتی و دیگر مدارک قانونی.
پرداخت مالیات و عوارض
واردکننده یا صادرکننده باید هزینه مالیات و عوارض کالای خود را پرداخت کند. این هزینه شامل مالیات و عوارض وارده، عوارض صادرات، عوارض جمع آوری و سایر هزینههای گمرکی میشود.
بازبینی فیزیکی
در برخی از موارد گمرک از کالا نمونه برداری کرده و آن را بازبینی میکند تا تطابق کالا با بارنامه محرز شود.
صادرات گمركی
در شرایط صادرات كالا به کشورهای ديگر، كالا باید تحت قانون و مقررات گمركي صادر شود.
روشهای ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک: یكی از مراحل مهم و ضروری در تجارت خارجی برای واردکنندگان و صادرکنندگان، انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای ورودی و صدوری در گمرکات کشور در سریعترین زمان ممکن میباشد. جهت دریافت فایل pdf توضیحات ترخیص کالا میتوانید اینجا کلیک نمایید.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
فرآیند ترخیص کالا از گمرک در چندین مرحله اجرا و عملی میشود این مراحل عبارتند از:
دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه( پرینت اظهارنامه)
کنترل و ارزیابی کالا
دریافت مجوزهای مورد نیاز مانند استاندارد، آزمایشگاه
کارشناسی (بررسی تعرفه و ارزش اظهارنامه)
رسیدن کالا به اماکن گمرکی و دریافت قبض انبار گمرکی
تهیه و آمادهسازی اسناد
اظهار از طریق سامانه EPL
مرحله خروج کالا
ترخیص کردن کالا از گمرک
صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
بارگیری و تحویل کالا از انبار گمرک
در ادامه مقاله مراحل ترخیص کالا از گمرک را به تفضیل بررسی خواهیم کرد.
مرحله اول: رسیدن کالا به گمرکهای ایران و دریافت قبض انبار گمرکی.
در اولین مرحله از مراحل خروج کالا از گمرک باید کالا به گمرکهای تحت نظارت گمرک وارد و قبض انبار گمرکی دریافت کنید. در قبض انبار گمرکی اطلاعاتی نظیر وزن محموله، تعداد بسته ها، تاریخ ورود کالا به صورت عمومی نوشته میشوند.
مرحله دوم: تهیه و آمادهسازی اسناد
در این مرحله باید کلیه اسناد و مدارکی که برای یک اظهار گمرکی ضروری هستند را تهیه کنید و در صورت نیاز قبل از اظهار به گمرک، اسناد به بانک عامل برای بررسی و تایید ارسال کنید. در زیر لیستی از اسناد و مدارک کلی جهت ترخیص وارداتی و صادراتی را بررسی خواهیم کرد.
اسناد مورد نیازجهت واردات قطعی
بارنامه (BILL OF LOADING )
ترخیصیه (DELIVERY ORDER)
قبض انبار (WAREHOUSERECIEPT)
فاکتور یا سیاهه خرید (INVOICE)
لیست عدلبندی یا پکینگ لیست (PACKING LIST)
پیش فاکتور یا پروفورما اینویس (PROFORMA INVOICE)
مجوز ثبت سفارش (ORDER OF REGISTRATION)
گواهی مبدأ (CERTIFICATE OF ORIGIN)
بیمه نامه (INSURANCE POLICY)
پروانه بهرهبرداری (حسب مورد برای شرکتهای تولیدی)
کاتالوگ (در صورت نیاز)
مجوزهای قانونی مورد نیاز پیش از اظهار (LOGICAL PERMISSION)
تصویر کارت بازرگانی آورنده کالا (برای احراز در سامانه کدینگ تنها برای مرتبه اول)
وکالتنامه رسمی به حق العملکار گمرک یا نماینده
گواهی بازرسی
اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات وصولی (در صورت نیاز)
اسناد مورد نیازجهت صادرات قطعی
قبض انبار (WAREHOUSERECIEPT)
فاکتور یا اینویس (INVOICE)
لیست عدلبندی یا پکینگ لیست (PACKING LIST)
پروانه بهرهبرداری (حسب مورد برای شرکتهای تولیدی)
کاتالوگ بروشور یا آنالیز کالا (در صورت نیاز)
مجوزهای قانونی مورد نیاز پیش از اظهار (LOGICAL PERMISSION): از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، قرنطینه نباتی و سایر (حسب مورد)
گواهی استاندارد
تصویر کارت بازرگانی آورنده کالا (برای احراز در سامانه کدینگ تنها برای مرتبه اول)
وکالتنامه رسمی به حق العملکار گمرک یا نماینده
مرحله سوم: اظهار از طریق سامانه EPL
در این مرحله باید مشخصات کالا توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی وی بصورت الکترونیکی در سامانه EPL اظهار شود. از طریق این سامانه میتوان واردات، صادرات و ترانزیت کالا را دور اظهاری کرد که از طریق آدرس https: //epl. irica. ir در دسترس است. در این مرحله اغلب اطلاعات مانند مشخصات کالا و اطلاعات ثبت سفارش از سامانههای دیگر فراخوانی میشوند و اطلاعاتی ماند:
ارزش کالا
تعداد دقیق کالا
تعرفههای گمرکی و محاسبات اظهار نامه
توسط اظهار کننده اعلام میشوند.
طبق دستورالعملی که در سایت رسمی اداره گمرک جمهوری اسلامی ایران به منظور ترخیص کالای وارداتی و خروج کالای صادراتی آمده است: اظهارنامه گمرکی باید به گمرک تحویل داده شود و اظهارکننده کالا باید تمامی اطلاعات مربوطه را در آن وارد کند.
EPL چیست؟
EPL مخفف Electronic Packing List است، که به معنی و مفهوم پنجره واحد تجاری فرامرزی شناخته میشود. باره میتوان گفت که این سامانه پل ارتباطی بین ارباب رجوع و گمرک است. راه اندازی این سامانه از سال ۱۳۹۲ میباشد و به پس از آن در گمرکات دیگر هم به کار گرفته شد. ای پی ال یک سامانه برای ترخیص بار است که:
اگر شما به عنوان ارباب رجوع بخواهید، کالای مد نظرتان را از گمرک ترخیص کنید، برای ارتباط با گمرک باید از سامانه پنجره واحد فرامرزی یا سامانهای پی ال استفاده کنید. برای استفاده از سامانه EPL در ابتدا باید:
برای استفاده از این سامانه و اظهار کالا ابتدا باید به واحد IT گمرک مراجعه کنید و درخواست رمز و پسورد برای ورودای پی ال را ارائه کنید این رمز کد شناسایی شما در گمرک است. در سامانه EPL امکان پرینت پیش اظهار کالا هم وجود دارد. بنابراین اگر کاربران به ورود اطلاعات به صورت مستقیم و آنلاین عادت نداشته باشند، میتوانند:
در ابتدا شکل کلی این اظهار نامه را پرینت گرفته و تمامی قسمتهای مربوطه را پر کنند. سپس به ورود اطلاعات به سیستم بر اساس آنچه که از قبل پر کردهاند، بپردازند. برای استفاده کردن از سامانه EPL باید مراحلی را طی کرد. در این سامانه شما میتوانید تمامی فرایند عملیاتی مانند:
دور اظهاری واردات، دور اظهاری ترانزیت، اعطای وکالت به حق العمل کار گمرک، دسترسی به گزارشات مربوط به اظهارنامههای قبلی را انجام دهید.
مبلغی که توسط صاحب کالا به عنوان حقوق ورودی یکی از اطلاعات بسیار مهم و اساسی موجود در اظهارنامه است که در مرحله تکمیل اظهارنامه محاسبه میشود. مالک کالا میتواند اظهار نامه گمرکی را شخصاً یا از طریق نماینده قانونی خود تنظیم کند. اظهار کننده اسناد را کنترل نهایی کند و فرم پیش نویس اظهارنامه را با استفاده از آن تکمیل کند.
مرحله چهارم: دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه
پس از تایید نهایی اظهارکننده شماره ثبت اظهار نامه یا شماره کوتاژ صادر میشود. بلافاصله پس از تخصیص شماره کوتاژ به اظهار نامه در اولین مرحله بصورت خودکار اظهارنامه در یکی از سه مسیر سبز، زرد یا قرمز قرار میگیرد. این انتخاب مسیر اظهارنامه معمولا به صورت اتفاقی انجام میشود یا با استفاده از سیستم مدیریت ریسک و براساس مولفههایی مانند:
نوع کالا
کشور ساخت
وزن
تعرفه کالا
اعتبار صاحب کالا
مرحله پنجم: کنترل و ارزیابی کالا
در ادامه فرآیند ترخیص کالا با توجه به مسیر تعیین شده به صورت زیر طی میشوند:
مسیر سبز: اظهار نامه مستقیما به صندوق میرود و در صورت عدم نیاز به مجوزهای خاص و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی میتوان مستقیم به مرحله هشتم یعنی صدور مجوز بارگیری مراجعه کرد.
مسیر زرد: در این مسیر بنا بر تشخیص کارشناس (مجازی) ممکن است کالا نیاز به ارزیابی داشته باشد. در این صورت باید در حضور ارزیاب گمرک بستهها باز شوند و از نظر تعداد و مشخصات و غیره بررسی و با اسناد مطابقت داده شوند. در مواردی هم کارشناس میتواند با توجه به سوابق و مستندات کافی اظهارنامه را تایید و به مرحله صندوق ارسال کند.
مسیر قرمز: برای محمولههایی که در مسیر قرمز قرار میگیرند از همان ابتدا ارزیاب تعیین شده و باید در اولین مرحله کنترل و ارزیابی کالاها انجام شود. به این ترتیب، بسته کالا باز و توسط ارزیاب گمرک بررسی و با اسناد مطابقت داده میشود.
مرحله ششم: (دریافت مجوزهای مورد نیاز)
ششمین مرحله از مراحل ترخیص کالا مربوط به دریافت مجوزهای مورد نیاز کالا است که بر اساس تعرفه اظهاری به صورت سیستمی و یا بر اساس نظر ارزیاب و کارشناس مربوطه تعیین میشوند. منظور از مجوزهای مورد نیاز مجوزهایی مانند تجهیزات پزشکی, بهداشت، قرنطینه، مخابرات، استاندارد، جهاد کشاورزی، انرژی اتمی، راهداری، مالیات هستند.
مرحله هفتم: کارشناسی (بررسی تعرفه و ارزش اظهارنامه)
در این مرحله,کارشناس (مجازی) با توجه به اطلاعات اظهارنامه و ارزیابی کالا و تطبیق آن با اسناد اظهارنامه,محموله را از نظر ارزش و تعرفه و انطباق با قوانین و مقررات مورد بررسی قرار میدهد. در صورت بروز اختلاف اظهارنامه را به رییس سرویس ارزیابی ارجاع و مورد اختلاف را گزارش میکند تا بررسی و اعلام نظر نهایی انجام شود. اگر اطلاعات اظهاری مورد پذیرش کارشناس قرار بگیرد اظهارنامه را تایید و به مرحله بعدی (صندوق) ارسال مینماید.
مرحله هشتم: صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
مرحله هشتم از مراحل ترخیص کالا: پس از اینکه اظهارنامه بررسی و مبلغ پرداختی بابت حقوق و عوارض از سوی گمرک مشخص شد، صاحب کالا یا نماینده قانونی او مبلغ حقوق و عوارض را از طریق درگاه پرداخت آنلاین یا از طریق فیش نقدی در بانک به حساب گمرک واریز میکند. پس از پرداخت هزینه مورد نیاز در این مرحله صاحب کالا یا نماینده قانونی او میتواند در مرحله بعد مقدمات خروج کالا را انجام دهد.
مرحله نهم: بارگیری و تحویل کالا از انبار گمرک
پس از پایان تشریفات گمرکی و پس از پرداخت در مرحله صندوق اظهارنامه در وضعیت صدور مجوز بارگیری قرار میگیرند. اگر تمام مجوزهای فعال در سامانه تایید گردیده باشد و اطلاعات منشا ارز برای اظهارنامههای بانکی وارد گردیده باشد با درخواست اظهارکننده، گمرک مجوز بارگیری را صادر میکند. پس از دریافت و تسویه صورتحساب انبارداری، انباردار مربوطه محموله را به صاحب کالا یا نماینده قانونی مندرج در اظهارنامه تحویل میدهد. کالا را از انبار گمرک بارگیری و برای انجام آخرین مرحله به درب خروج گمرک مربوطه هدایت میشود. مبلغ انبارداری در گمرکات مختلف و با توجه به شرایط انبارهای گمرکی و شرایط نگهداری کالاها متفاوت است. در صورت حساب انبارداری علاوه بر هزینه نگهداری کالا در انبار هزینههایی مانند تخلیه، بارگیری، بیمه، هزینههای پالتیزه کردن و غیره نیز اضافه میشود.
مرحله آخر: خروج کالا
در آخرین مرحله از مراحل ترخیص پس از تحویل کالا از انبار مجددا در درب خروج گمرک کنترل نهایی روی کالا انجام میشود. در نهایت با تایید ارزیاب و کارشناس درب خروج مراحل ترخیص این کالا از گمرک به پایان رسیده و خروج کالا از گمرک بلامانع میباشد.
هزینه خروج کالا از گمرک
هزینه خروج کالا از گمرک شامل کلیه مبالغی است که شما در طول مسیر ترخیص یک کالا از گمرک در مراحل مختلف باید پرداخت کنید. این هزینهها عبارتند از:
باربری
تخلیه
تعیین تعرفه
هزینه آزمایشگاه
انبارداری
هزینه کارشناسی
این هزینهها مستقل از حقوق ورودی دریافت میشود این هزینهها در قانون با عنوان سایر هزینههای گمرکی یاد شده است. در مواردی که کالا با وسیله حمل غیر ایرانی حمل میشود: ده درصد از مبلغ کرایه حمل کالا به عنوان عوارض راهداری در گمرک دریافت میگردد. در صورتی که از ناوگان حمل ایرانی (کشتی، کامیون، هواپیما,قطار) استفاده شده باشد, از پرداخت ده درصد وزارت راه معاف هستید. مشمول استاندارد هشت در هزار ارزش کالا به عنوان هزینه آزمون توسط نماینده استاندارد مستقر در گمرک دریافت میشود. مبلغ حقوق ورودی از مجموع چهار درصد حقوق گمرکی به اضافه سود بازرگانی به علاوه سایر عوارضی که به واردات قانونی کالا تعلق میگیرد دریافت میشوند.
از جمله این عوارض عبارتند از:
یک درصد هزینه هلال احمر یا 4 در صد عوارض محصولات فرهنگی
پسماند
عوارض سیگار
مدت زمان توقف كالا در گمرک
مدت زمان مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرک از تاریخ تحویل کالا به این انبارها 3 ماه است. این تاریخ درصورت ارائه درخواست کتبی صاحب کالا و در صورت وجود علت موجه به تشخیص گمرک به مدت 2 ماه دیگر نیز قابل تمدید است. چنااگرنچه در این مدت برای انجام امور تشریفات گمرک اقدامی نشود، کالا مشمول مقررات متروکه میشود. همچنین در صورتی که برای کالایی سند ترخیص صادر شود و ظرف یک ماه از انبار گمرک خارج نشود مشمول مقررات کالای متروکه میشوند.
هزینه ترخیص کالا از گمرک
کالاهای تجاری که به گمرک وارد میشوند شامل انجام تشریفات گمرکی میشوند. در طی انجام فرایند گمرکی هزینههایی به این کالاها تعلق میگیرد باید پرداخت شوند. این هزینهها به شرایط و عوامل مختلفی بستگی دارند. به همین دلیل در ادامه قصد داریم عوامل تاثیر گذار بر هزینههای ترخیص کالا از گمرک را بررسی کنیم:
نوع کالا: در ارتباط با کالاهای وارداتی و برخی از کالاهای صادراتی براساس نوع کالا تعرفهبندی انجام میشود و حقوق و عوارض گمرکی دریافت میشوند.
ارزش کالا: ارزش کالای بر هزینههای گمرکی و حقوق و عوارض تاثیر مستقیم دارند به طوری که هرچه کالا ارزش بیشتری داشته باشد هزینه بیشتری هم باید پرداخت شود.
حجم کالا: باید توجه کنید که هر چقدر حجم کالای وارد شده بیشتر باشد هزینههای انبارداری و حمل کالا افزایش مییابد.
روش حمل: روش ارسال کالا نیز بسیار مهم است. انتخاب روش حمل در کاهش یا افزایش هزینهها موثر است مثلا حمل دریایی به مراتب هزینه کمتری به نسبت حمل هوایی خواهد داشت البته اگر زمان رسیدن کالا اهمیت زیادی نداشته باشد میتوان با انتخاب روش حمل دریایی یا زمینی، هزینه کمتری را پرداخت کرد.
زمان ترخیص: در انتخاب زمان هم باید دقت بسیاری کنید چون بعضی از قوانین واردات و صادرات برای برخی از کالاها فصلی و فقط برای محدوده زمانی مشخصی میشوند.
کارمزد ترخیص کالا چیست؟
شرکتهای ترخیص کالا و کارگزاران گمرک مبلغی را در ازای خدمات خود به عنوان کارمزد ترخیص دریافت میکنند که به آن کارمزد ترخیص کالا دریافت میشوند.
شرکت حمل و نقل بین المللی آریا حمل به عنوان کارگزار رسمی گمرک و بر اساس قرارداد تنظیمی و توافق قبلی با واردکنندگان و تولیدکنندگان محترم مبلغی را به عنوان کارمزد خدمات ترخیص از صاحبان کالا دریافت مینماید. این مبلغ به صورت فاکتور رسمی قابل ارائه به دارایی و به همراه سایر پرداختیهای رسمی پس از ترخیص به صاحبان کالا ارائه میشود.
برای ترخیص کالا از گمرک اول باید تمامی هزینههایی که به واردات و یا صادرات کالا تعلق میگیرد را پرداخت کنید تا کالا بتوانند از گمرک ترخیص شوند. هزینه ترخیص کالا از گمرک به نوع کالا و سایر عوامل دیگر وابسته است. پس از انجام تشریفات گمرکی و پرداخت هزینههای گمرکی در چندین مرحله، کالا از گمرک قابل ترخیص میشوند. به همین دلیل آشنایی با هزینه ترخیص کالا از گمرک میتوانند برای تخمین بهای تمام شده کالا به تاجران کمک زیادی کنند.
کارمزد ترخیص کالا
با بررسی هزینه ترخیص کالا از گمرک میتوانید قیمت تمام شده کالا را پس از ترخیص از گمرک محاسبه کنید. آشنایی با هزینه ترخیص کالا، میتواند در انتخاب نوع کالا هم موثر باشد. همان طور که گفتیم بهترین زمان برای محاسبه هزینههای ترخیص کالا از گمرک قبل از ورود کالا به گمرک برای انتخاب بهترین روش حمل و جلوگیری از توقف کالا در گمرک و افزایش هزینههای ترخیص است. علاوه بر حقوق و عوارض گمرکی که به واردات کالا و برخی از اقلام صادراتی تعلق میگیرند هزینههای دیگری هم وجود دارند مانند:
هزینه انبارداری کالا در اماکن گمرکی، هزینههای تخلیه و بارگیری، هزینههای آزمایش و تعیین تعرفه کالا، هزینه باربری، عوارض راه، استاندارد، هزینه بدرقه کالادر صورت نیاز به خدمات فوق توسط گمرک یا سازمانهای ذیربط دریافت میشود.
اهمیت ترخیص کالا از گمرک
سازمان گمرک هر روز بیشتر مورد توجه سازمانها و موسسات بین المللی قرار دارد در حال حاضر سازمانهای زیر بر امور گمرک نظارت دارند:
سازمان تجارت جهانی
کنفرانس توسعه و تجارت ملل متحد
اتاق بازرگانی بین المللی
سازمان توسعه همکاریهای اقتصادی
اتحادیه بین الملل حمل و نقل جادهای
سازمانهای متعدد منطقهای مانند:
اتحادیه اروپا، اتحادیه ملل آسیای جنوب شرقی، اکو به نقش گمرک و الزامات گمرکی در تجارت بین المللی و اقتصاد بین المللی توجه بسیار دارند.
شرایط لازم برای ترخیص کالا از گمرک
برای ترخیص کردن کالا از گمرک مجوزهای لازمه و کارت بازرگانی و پروانه حق العمل کاری باید دریافت شود. حق العمل کاران به دلیل دارا بودن پروانه حق العملکاری میتوانند بصورت نامحدود در تمام گمرکات کشور برای صاحبان کالای متعدد به فعالیت ترخیص بپردازند، این مدارک توسط سازمان گمرک ایران صادر میشوند.
گمرک امام خمینی
گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی در سی کیلومتری جنوب تهران در جاده تهران-قم قرار دارد. مساحت گمرک فرودگاه امام ۲۷ هزار و ۸۵۶ متر مربع است و میتواند در لحظه بیش از سی هزار تن کالا و محموله را پذیرش کند. 8 % از واردات کل کشور از گمرک فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) انجام میشود، که در سال 1394 این رقم به 5/11 % افزایش یافته است. این گمرک بزرگترین مرز هوایی کشور میباشد که از سال 1384 به صورت شبانه روزی به خدمت گیرندگان و فعالان عرصه تولید، خدمات ترخیص کالا ارائه میدهد.
ترخیص کار چه کسی است؟
براساس ماده ۱۲۸ قانون امور گمرکیای ن مورد را میتوان به این نحو ذکر کرد که ترخیص کار یا کارگزار گمرکی در گمرک به شخصی گفته میشود که:
تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص دیگر را به وکالت از طرف صاحب کالا انجام دهد.
حدود اختیارات وکیل باید به تفکیک در وکالت نامه رسمی که توسط موکل در فرم نمونه ارائه شده و توسط گمرک ایران تنظیم میشود.
مشاوره گمرکی باید پروانه مخصوص از گمرک ایران را دریافت نماید. این پروانه برای ترخیص کالا از کلیه گمرکهای کشور معتبر است.
براساس ماده ۱۹۰ آیین نامه قانون امور گمرکی:
انجام تشریفات گمرکی به وکالت از طرف صاحبان کالا، مستلزم داشتن پروانه کارگزاری گمرکی است.
صاحبان کالا میتوانند کارمندان تمام وقت خود را که دارای وکالت نامه رسمی میباشند، برای ترخیص کالای خود به گمرک معرفی نمایند. اما در سازمانهای دولتی و سفارتخانهها میتوانند کارمندان تمام وقت خود را برای انجام این امور به گمرک بفرستند.
رویههای گمرکی ترخیص کالا
با توجه به نوع هدف از واردات و صادرات هر کالایی رویههای مختلفی را برای ترخیص از گمرک دارد این رویهها برای تسهیل امور و ترخیص کالا توسط هیئت وزیران تدوین شدهاند و به وزارت امور اقتصاد و دارایی کشور و به طبع آن گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شدهاند.
انواع روشهای واردات کالا به ایران
ورود قطعی: واردات کالایی که به صورت دائمی و به قصد مصرف وارد کشور شود.
ورود موقت: این روش ترخیص و واردات کالا معمولا برای کالاهای نمایشگاهی یا کالاهای پروژهای که به مبدأ بازگردانده میشوند از این کنوانسیون استفاده میشود. کنوانسیون آ ت آ برای ورود موقت نمایشگاهی در ایران نیز به تصویب مجلس رسیدهاست. ورود موقت ترخیص گمرکی است که براساس آن کالاهای معینی میتواند تحت شرایطی بهطور موقت به قلمرو گمرکی وارد شوند. این کالاها باید ظرف مهلت معینی که گمرک ایران تعیین میشود بدون اینکه تغییری در آن ایجاد شود، خارج شوند. تغییرات ناشی از استهلاک از این حکم مستثنی هستند.
کالاهای مرجوعی: کالاهایی که پس از ورود به گمرک ترخیص نشدهاند، مرجوع میشود.
ترانزیت خارجی: کالاها یی که از مبدا در خارج از کشور به مقصدی در خارج از کشور میرود و صرفاً از خاک کشور ثالث عبور میکنند. این روش برای کشورهایی که درگیر جنگ و یا تحریم هستند کاربرد زیادی دارد.
ترانزیت داخلی: کالا از گمرکی به گمرک دیگر در داخل کشور به قصد انجام تشریفات ورود قطعی ترخیص غیر قطعی میشود.
صدور قطعی: صادرات کالاهای داخل کشور به کشورهای دیگر.
صدور موقت: صادرات موقت و برگشت کالا به صورت دورهای
استرداد حقوق ورودی: استرداد مآخذ زمان ورود کالا در خصوص کالای وارداتی که باید صادر شود.
ترخیص کالا در ایران
ترخیص کالا در ایران به مفهوم آمادهسازی و ارائه اسناد و مدارکی از جمله مجوزات لازم جهت ترخیص کالا اشاره دارد. مجوزهای استاندارد، بهداشت، وزارت ارشاد و کانون پرورش فکری کودکان، سازمان انرژی اتمی، وزارت ارتباطات و مخابرات، مبارزه با مواد مخدر، قرنطینه مرزی و قرنطینه نباتی و هر مجوز الزامی دیگری و مجوز وزارت راه که به کلیه کالاهایی که با ناوگان غیر ایرانی به حمل و نقل بینالمللی خود مبادرت کردهاند همگی باید دریافت شوند که خود این مجوزها شامل پرداخت هزینه ۱۰٪ کرایه حمل کالا هستند.
ترخیص کالا شامل حمل و ارسال کالا به مقصد نهایی درون مرزی نیز است. بسیاری از ترخیص کاران در حوزههایی چون صنایع فلزی، شیمیایی و ماشین آلات و مواد اولیه به تخصص رسیدهاند. ترخیص کاران معمولاً در گمرکهای بنادر و فرودگاهها یا مناطق آزاد متمرکز و مستقر میشوند.
ارزش کالای ورودی وارداتی
ارزش گمرکی کالای ورودی در همه انواع کالا برابر است با ارزش بهای خرید کالا در مبدأ به اضافه هزینه بیمه و حمل و نقل سیف به اضافه سایر هزینههایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق میگیرد؛ این هزینهها از روی سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین میشوند و براساس برابری نرخ ارز اعلام شده توسط بانک مرکزی به صورت روزانه محاسبه و اظهار میشوند.
سخن پایانی
در این مقاله ترخیص کالا و مراحل آن را بررسی کردیم. شما به عنوان صادرکننده و واردکننده کالا باید با این مراحل آشنایی کامل و جامعی داشته باشید تا در حین مراحل ترخیص بار دچار مشکل نشوید.
ترخیص کالا چیست؟
ترخیص کالا مهمترین بخش در زمینه واردات کالا است، این فرایند با توجه به مقررات و قوانین کشورها متفاوت است.
مراحل ترخیص کالا از گمرک چیست؟
مراحل ترخیص کالا از گمرک به صورت خلاصه ده مورد را شامل میشود: اخذ مجور ثبت سفارش بازرگانی، بیمه کردن بار در مبدا و مقصد، دریافت پرفورما و پکینگ لیست بار، اعلام بار برای تخصیص ارز و حواله بانکی، دریافت اسناد مربوط به حمل از شرکت حمل و نقل، تکمیل اسناد و تشکیل پرونده، ارتباط با شرکت حمل و نقل، ارائه پیش نویس دور اظهاری، دور اظهاری واردات، بررسی و تائید کارشناس گمرک
اسناد و مدارک مورد نیاز جهت ترخیص کالا چه مواردی هستند؟
مهمترین اسناد و مدارک مورد نیاز جهت ترخیص کالا از گمرک عبارتند از: اظهارنامه واردات، قبض انبار، تصویر کارت بازرگانی، بارنامه، ترخیص کالا، گواهی مبدا، فاکتور، تامین ارز، پیش فاکتور، مجوز ثبت سفارش، لیست عدلبندی، بیمه نامه، پروانه بهرهبرداری شرکت تولیدی، مجوزهای قانونی مورد نیاز برای ترخیص کالا، پروانه صادراتی و وکالت نامه رسمی
چه محدودیتهایی در ترخیص کالا وجود دارد؟
محدودیتهای ترخیص کالا ممکن است شامل محدودیتهای مالیاتی، گمرکی، تنظیمات وارداتی، محدودیتهای بهداشتی و ایمنی، محدودیتهای صادراتی و قوانین تجاری بینالمللی باشد. این محدودیتها بسته به قوانین و مقررات کشور مورد نظر متفاوت خواهند بود.
چه زمانی باید کالاها را ترخیص کنم؟
زمان ترخیص کالاها بسته به قوانین و مقررات هر کشور متفاوت است. در برخی موارد، ترخیص کالاها باید قبل از ورود به کشور انجام شود، در حالی که در موارد دیگر، ممکن است بتوانید برای مدتی پس از ورود کالاها را ترخیص کنید.
چه هزینههایی در ترخیص کالا وجود دارد؟
هزینههای ترخیص کالا شامل مالیات و عوارض گمرکی، هزینههای مربوط به حمل و نقل، هزینههای مرتبط با مستندسازی و مدارک، هزینههای کارمزد گمرکی و سایر هزینه
چه تأخیری در ترخیص کالا وجود دارد؟
تأخیر در ترخیص کالا ممکن است به دلیل عوامل مختلف اتفاق بیافتد، از جمله: بارگیری و تخلیه آن در بنادر یا فرودگاهها بررسیهای امنیتی و بازرسیهای گمرکی بر روی کالاها نیاز به مدارک و اطلاعات اضافی در مورد کالاها اختلافها و ابهامات در محاسبه مالیات و عوارض گمرکی مشکلات سیستمی در فرآیند ترخیص کالا تأخیر در پرداخت هزینههای مربوطه