در حال حاضر یکی از اساسی‌ترین موضوعاتی که در رشد اقتصادی هر کشور نیز نقش اساسی را ایفا می‌کند، میزان صادرات و واردات به کشور است. براساس قوانین تصویب شده در هر کشور، مردمی که در خصوص صادرات و واردات کالا دانش و آگاهی کافی دارند می‌توانند فعالیت خود در این حوزه را آغاز کنند. اما نکته مهم و اساسی پیش از ورود به موضوع صادرات و واردات، دانستن درست مراحل صادرات و واردات کالا است. اگر شما نسبت به این مراحل دانش و آگاهی کافی نداشته باشید ممکن است در حین مراحل واردات کالای خود دچار مشکل شوید.
واردات کالا چیست؟
واردات کالا به معنی وارد کردن کالاهای مشخص شده از سایر کشورها به کشور ایران است. این کالاها معمولاً در کشورهای دیگر تولید می‌شود و سپس به کشور ایران یا تاجران فروخته و یا با کالاهای تولید شده در ایران مبادله میشوند. این عمل از دوران اولین کشورهای متمدن در گذشته وجود داشته است و با پیشرفت تکنولوژی و صنعتی شدن کشورها پیشرفته شده است. هم اکنون افراد مختلف نیز می‌توانند براساس قوانین ایجاد شده از طرف حکومت هر کشور برای واردات کالای خود اقدام کنند.
آشنایی با قوانین واردات
پیش از آشنایی با مراحل واردات کالا، باید از قوانین واردات کالا که یکی از مبانی مهم برای شروع کسب و کار است مطلع شوید. برخی از قوانین حوزه واردات کالا به صورت قوانین پایه هستند و برخی دیگر به صورت بخشنامه‌ها و آیین نامه‌های اجرایی تعیین میشوند که این قوانین توسط دولت‌ها و حاکمیت‌های هر کشور تغییر می‌کنند. اطلاع داشتن از قوانین به روز کشور یکی از اصلی‌ترین مواردی است که واردکنندگان یا افرادی که می‌خواهند در حوزه واردات و صادرات کالا فعال باشند باید اطلاعات کافی نسبت به آنها داشته باشند که در ادامه مقاله مهمترین این موارد را بررسی خواهیم کرد.
قانون مقررات واردات و صادرات
این قانون از قوانین پایه‌ای تجارت میباشد که در سال 1372 در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. این قانون دارای 24 ماده است که در واقع خط قرمزهای واردات و صادرات را تعیین می‌کند. مطالعه این قانون برای تجار اهمیت بسیار بالایی دارد.
آیین‌نامه اجرای قانون واردات و صادرات
این آیین نامه در سال ۱۳۷۲ در راستای قانون مقررات صادرات و واردات توسط هیئت دولت وقت در ۲۴ ماده تنظیم شد. این آیین نامه دارای نکات اجرایی برای واردات و صادرات کالا است به همین دلیل مطالعه آن و آشنایی با مقررات صادرات و واردات برای افرادی که می‌خواهند فعالیت خود را در این حوزه شروع کنند بسیار مفید است.
آیین‌نامه امورگمرکی
این آیین‌نامه دارای نکات مفید و ارزشمندی برای آشنایی با فرایندهای گمرکی و نیز امور مربوط به ترخیص کالا است که در سال ۱۳۹۰ توسط مجلس شورای اسلامی تنظیم و سپس تصویب شد. مطالعه این آیین نامه سبب می‌شود تا شما به عنوان بازرگان با قوانین واردات کالا بیشتر آشنا شوید و اطلاعات خود را در این حوزه بالا ببرید.
کتاب قوانین واردات و صادرات
کتاب قوانین صادرات و واردات کالا به ایران هر ساله به روز رسانی می‌شود و توسط سازمان توسعه تجارت به چاپ می‌رسد. این کتاب دارای نکات بسیار مهمی در ارتباط با واردات و صادرات کالاهای مختلف و تعرفههای مربوط به آنها به داخل ایران است. علاقه‌مندان می‌توانند نسخه الکترونیک این کتاب را از طریق سایت سازمان تجارت تهیه کنند.
بخشنامه‌های اجرایی
این بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها بخش مهمی از قوانین واردات کالا به ایران هستند که شما با مطالعه آنها می‌توانید با جزئی‌ترین و به روزترین مقررات وضع شده در این حوزه آشنا شوید. مواردی که بیان کردیم تنها بخشی از قوانین مهم در حوزه صادرات و واردات کالا به ایران هستند. شما باید بدانید که قوانین دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که باید اطلاعات خود را در ارتباط با آنها نیز افزایش دهید. این نکته را نیز مد نظر داشته باشید که برای واردات کالا از سایر کشورها به ایران باید قوانین آن کشورها را نیز بدانید تا برای وارد کردن کالای خود به ایران دچار مشکل نشوید.
واردات کالا از کشورهای دیگر یک فرایند پیچیده و چند مرحله‌ای است که نیاز به برنامه‌ریزی، تحقیق و توجه به جزئیات دارد. در ادامه به مراحل واردات کالا و نکات کلیدی که باید در این زمینه بدانید، پرداخته می‌شود.
مراحل واردات کالا
- تحقیق و انتخاب کالا:
- شناسایی نیاز: تعیین اینکه چه نوع کالایی مورد نیاز بازار شما است.
- تحقیق درباره بازار: بررسی رقبا، تقاضا و قیمت‌های بازار برای کالاهای مورد نظر.
- انتخاب تأمین‌کننده:
- پیدا کردن تأمین‌کنندگان معتبر: استفاده از وب‌سایت‌های B2B مانند علی‌بابا، Global Sources و … برای شناسایی تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان.
- بررسی اعتبار تأمین‌کننده: بررسی نظرات و ارزیابی‌های دیگر مشتریان و بررسی سابقه کاری تأمین‌کننده.
- مذاکره و توافق:
- قیمت و شرایط: مذاکره درباره قیمت، حداقل مقدار سفارش (MOQ)، زمان تحویل و شرایط پرداخت.
- قرارداد: امضای قرارداد همکاری که شرایط و ضوابط را مشخص کند.
- محصولات نمونه:
- درخواست نمونه: قبل از ثبت سفارش عمده، درخواست نمونه‌هایی از محصولات برای بررسی کیفیت.
- ارزیابی کیفیت: بررسی کیفیت نمونه‌ها و تطبیق آنها با استانداردهای مورد نظر.
- ثبت سفارش و پرداخت:
- ثبت سفارش نهایی: پس از تأیید کیفیت نمونه، ثبت سفارش عمده انجام می‌شود.
- پرداخت: پرداخت هزینه‌ها طبق شرایط توافق‌شده.
- ترتیب حمل و نقل:
- انتخاب روش حمل و نقل: انتخاب حمل و نقل هوایی، دریایی یا زمینی بسته به نوع کالا، هزینه و زمان.
- تأمین بیمه: در صورت لزوم، تأمین بیمه برای کالاها در حین حمل و نقل.
- ترخیص کالا از گمرک:
- مدارک لازم: آماده‌سازی مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا شامل پروفرما، بارنامه، فاکتور، و گواهیهای دیگر.
- پرداخت عوارض و مالیات: پرداخت هزینه‌های گمرکی و عوارض مربوط به واردات کالا.
- دریافت کالا:
- تحویل کالا: دریافت کالا در محل مورد نظر و بررسی آن از نظر کیفیت و کمیت.
- برچسب‌گذاری و انبار: انبار کردن کالاها و برچسب‌گذاری آنها برای مدیریت موجودی.
نکات مهم در زمینه واردات کالا
- قوانین و مقررات:
- آشنایی با قوانین واردات: آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به واردات کالا در کشور خود و کشور تأمین‌کننده.
- بستهبندی و استانداردها:
- توجه به استانداردها: اطمینان از اینکه کالاها با استانداردهای لازم برای ورود به بازار محلی مطابقت دارند.
- برنامه‌ریزی مالی:
- هزینه‌های اضافی: در نظر گرفتن هزینه‌های اضافی مانند حمل و نقل، بیمه، عوارض گمرکی و مالیات.
- ریسک‌ها و چالش‌ها:
- مدیریت ریسک: شناسایی و برنامه‌ریزی برای ریسک‌های ممکن در زمینه تأخیرات، کیفیت کالا و مسائل گمرکی.
- توسعه ارتباطات:
- ایجاد روابط: برقراری روابط خوب با تأمین‌کنندگان و شرکت‌های حمل و نقل برای بهبود فرآیندهای واردات.
واردات کالا نیاز به تحقیق و برنامه‌ریزی دقیق دارد. با دنبال کردن مراحل ذکر شده و توجه به نکات کلیدی، می‌توانید فرآیند واردات را به‌طور مؤثری مدیریت کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوید. توجه به جزئیات و رعایت قوانین و مقررات می‌تواند به موفقیت در این حوزه کمک کند.
واردات چه کالاهایی سودآور است؟
تعرفه گمرکی درصدی است که هر دولتی برای انواع کالاها در نظر می‌گیرد و به این معنی است که شما باید درصد مشخصی از مبلغ فاکتور خود را به گمرک کشور پرداخت کنید. در حال حاضر دولت برای حمایت از تولیدات داخلی، برای کالاهایی که در داخل کشور تولید میشوند و مشابه خارجی آن به داخل کشور وارد میشوند، تعرفههای گمرکی بالایی در نظر می‌گیرد تا واردات آن کالاهای به خصوص دشوارتر و پرهزینه‌تر باشد. به همین دلیل برای واردات کالا بهتر است به سراغ کالاهایی بروید که در داخل ایران تولید نمی‌شوند یا بسیار کمیاب هستند تا عوارض گمرکی کمتری پرداخت کنید و هزینه‌های واردات کالای خود را کاهش دهید در نتیجه این امر به سودآوری بیشتری نیز می‌رسید. به عنوان مثال واردات خوراک دام و طیور از کشورهایی چون روسیه و قزاقستان می‌تواند سودی خوبی را برای شما به همراه داشته باشد.
مالیات واردات کالا
در تمامی کشورهای دنیا واردات کالا با پرداخت حق مالیات همراه است. مبلغ مالیات برای هر کالا متفاوت است و توسط دولت‌ها و با توجه به سیاست‌هایی که در زمینه واردات کالا وجود دارد تعیین می‌شود. شما برای اینکه بتوانید کالای خود را از گمرک ترخیص کنید موظف به پرداخت مالیات تعیین شده برای کالا هستید.
حمل و نقل کالا
برای حمل و نقل کالا روشهای مختلفی مانند حمل و نقل دریایی، زمینی، ریلی و یا جاده‌ای وجود دارد. اینکه کدام روش برای حمل و نقل کالای شما مناسب است، براساس حجم کالا و نیز مسافت بین دو کشور و سایر پارامترها تعیین می‌شود. روش حمل و نقل کالاها با استفاده از قوانین بینالمللی اینکوترمز انتخاب می‌شود البته در این مرحله واردات کالا نیازی به تسلط کامل بر روی این قوانین نیست.
بیمه کالا
یکی از موارد مهم برای حمل و نقل کالا خصوصا در حوزه حمل و نقل بینالمللی، بیمه کردن کالا در حین حمل و نقل است. در این مرحله از واردات کالا واردکننده باید با یک شرکت بیمه مناسب برای بیمه کردن کالاهای خود به توافق برسد. همچنین در این مرحله واردکننده باید هزینه‌ای را به شرکت بیمه برای دریافت تعهدات شرکت بیمه‌ای پرداخت کند.
ترخیص کالاها از گمرک
آخرین مرحله در حوزه واردات کالا، ترخیص کالا از گمرک است. پس از انجام تمامی مراحل قبلی و رسیدن کالا به مقصد مورد نظر، واردکننده باید کالاهای خود را از گمرک ترخیص کند. این مرحله یکی از مهمترین مراحل واردات کالا به داخل ایران است. در این مرحله واردکننده اسناد و مدارک مربوط به کالاهای خود را به اداره گمرک ارائه و طی انجام فرایندهای ترخیص و پرداخت هزینه‌های مربوط به کالای خود، در زمان تعیین شده کالاهای خود را از گمرک ترخیص می‌نماید. کمک گرفتن از شرکت‌های حمل و نقل برای ترخیص کالا می‌تواند به شما کمک کند تا کالای خود را بدون دردسر و در مدت زمان کوتاهی از گمرک ترخیص کنید چرا که اغلب واردکنندگان کالا در این مرحله با مشکلات زیادی روبرو میشوند و در نتیجه فرایند ترخیص کالا به امری دشوار برای آنها تبدیل می‌گردد.
سخن پایانی
تمامی مراحل واردات کالا به ایران را به صورت کامل بررسی کردیم. توجه داشته باشید که بیش از اقدام به صادرات و واردات کالا، قوانین کشور مبدا و مقصد در این حوزه را به صورت کامل بررسی کنید. لازم به ذکر است که انجام دقیق و کامل مراحل واردات کالا دارای نکات و پیچیدگی‌های زیادی است به همین دلیل ممکن است در اولین مرحله دچار مشکل شوید برای رفع این مشکلات و رسیدن به موفقیت، بهتر است در شروع تجارت خود حتماً از شرکت‌های حمل و نقل و مشاوران خبره‌ی آنها کمک بگیرید.
اولین مرحله در واردات کالا چیست؟
اولین مرحله در واردات کالا، تحقیق و بررسی بازار برای شناسایی نیازها و فرصت‌های موجود و سپس انتخاب محصول مناسب برای واردات است.
چه مدارکی برای واردات کالا لازم است؟
مدارک لازم شامل پروفرما اینویس (پیشفاکتور)، لیست بستهبندی، گواهی مبدأ، بارنامه حمل، و در برخی موارد، گواهیهای بهداشتی و استانداردهای مربوطه است.
چگونه میتوان تامینکننده معتبر پیدا کرد؟
برای یافتن تامینکننده معتبر، میتوان از منابع آنلاین، نمایشگاههای تجاری، و شبکههای تجاری بینالمللی استفاده کرد و بررسیهای لازم از جمله تأیید گواهیها و بازخورد مشتریان را انجام داد.
تعرفههای گمرکی چگونه تعیین میشوند؟
تعرفههای گمرکی براساس طبقهبندی کالاها در سیستم هماهنگشده (HS Code) تعیین میشوند و بسته به نوع کالا و کشور مبدأ متفاوت هستند.
مراحل ترخیص کالا از گمرک چیست؟
مراحل ترخیص شامل اظهار کالا به گمرک، بررسی مدارک و اسناد، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، بازرسی فیزیکی کالا (در صورت نیاز)، و صدور مجوز ترخیص است.
روشهای پرداخت بینالمللی کدامند؟
روشهای پرداخت شامل پیشپرداخت، اعتبار اسنادی (LC)، حواله تلگرافی (T/T)، و روشهای دیگر مانند پرداخت در محل تحویل (COD) میباشد که هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.
چه نکاتی در حمل و نقل بینالمللی کالا مهم است؟
نکات مهم شامل انتخاب روش حمل مناسب (هوایی، دریایی، زمینی)، انتخاب شرکت حمل و نقل معتبر، بررسی بیمه حمل و نقل، و پیگیری مستمر وضعیت حمل و نقل تا زمان تحویل کالا است.
