حمل و نقل دریایی یکی‌از بهترین روش‌های حمل و نقل بین المللی کالاهای مختلف با توجه به قیمت مناسبی که در بازار دارد است. درحال حاضر اغلب تاجرانی که زمان رسیدن کالا برای آن‌ها مهم نیست و می‌توانند کالای خود را دیرتر تحویل بگیرند از این روش برای ارسال کالاهای خود در بازار استفاده می‌کنند به طوری که در حال حاضر 90درصد حمل و نقل بین المللی از طریق آب‌های آزاد انجام می‌شود.
در حال حاضر و در جهان امروز حمل و نقل دریایی نقش مهمی در اقتصاد جهان دارد. موقعیت کلیدی ایران در خاورمیانه سبب شده تا صادرات و واردات زیادی از بنادر ایران به نقاط مختلف جهان انجام شود و یکی از استراتژی هایی که دولت برای توسعه روابط تجاری با بسیاری از کشورها به کار برده است سیستم حمل بار دریایی است. روش حمل و نقل دریایی کالا در تجارت بین المللی کاربرد زیادی دارد و معمولا کالاهای سنگین با این روش بین کشور‌های مختلف جهان جا به جا می‌شوند. درست است که حمل و نقل دریایی کالا مزایای زیادی دارد و قیمت کمی دارد اما بدون عیب نیست و مانند سایر روش‌های حمل و نقل کالا معایبی نیز دارد که باید آن‌ها را نیز در نظر بگیرید.
بنادر و امکانات بندری و تجهیزات تخصصی دررابطه با حمل و نقل دریایی در قرن جدید در جهان توسعه زیادی پیدا کرده‌اند تا این روش حمل و نقل کالا گسترش بیشتری پیدا کند. این گسترش سبب شده تا این نوع حمل و نقل بخصوص هنگام بارگیری و تخلیه با سرعت و با اطمینان بالاتری نسبت به گذشته انجام شود.
معایب حمل و نقل دریایی کالا
به صورت کلی باید توجه داشته باشید که در حمل و نقل دریایی کالاها زمان رسیدن کالا به مقصد طولانی تر از حمل و نقل زمینی و یا هوایی است. شاید اصلی ترین عیب حمل و نقل دریایی را بتوانیم همین طولانی بودن زمان تحویل کالا بدانیم اما این روش معایب دیگری هم دارد که آن‌ها را نیز در ادامه مقاله بررسی خواهیم کرد.
احتمال دزدی دریایی
حمل و نقل کالا به وسیله کشتی، قایق، شناور یا هر وسیله دریایی دیگری از رودخانه، دریاچه، دریا، اقیانوس وکانال آبی حمل و نقل دریایی گفته می‌شود. کالاهایی که از طریق دریا حمل می‌شوند معمولا دارای حجم و وزن زیادی هستند. مقدار وحجم زیادی از کالاها با قیمت مناسب و امنیت بالا درکمترین زمان ممکن توسط حمل دریایی به سراسر جهان ارسال می‌شوند.
روش‌های حمل بار دریایی به دو روش اجرا و پیاده سازی می‌شود. بسته به مقصد، حجم و نحوه تحویل کالا روش حمل و نقل انتخاب می‌شود. این روش‌ها به صورت کلی در کل جهان شامل موارد زیر هستند:
حمل و نقل دریایی به روش مستقیم
حمل بار دریایی به روش مستقیم با سرعت بالا انجام می‌شود و نیاز به تغییر کشتی و بارگیری مجدد کالاها در این روش حمل و نقل کالا وجود ندارد. در این روش کالا مستقیم از مبدا بارگیری‌ی شوند وبه صورت مستقیم به طرف بندر مقصد حمل می‌شوند. این روش هزینه‌های حمل و نقل کالاها را کاهش می‌دهد و زمان کمتری برای حمل و نقل کالاها به صورت کلی مورد نیاز است. برای حمل دریایی محصولات به روش مستقیم می‌توانید با شرکت‌های حمل و نقل کالا در این حوزه که در ایران فعال هستند تماس بگیرید.
حمل و نقل دریایی به روش غیرمستقیم
حمل و نقل بار دریایی به روش غیر مستقیم به این صورت است که در بتدا کالا و محصولات از مبدا بارگیری می‌شوند و سپس به بندر واسطه هدایت و در آن جا تخلیه می‌شوند سپس از بندر واسط به سمت مقصد اصلی بارگیری می‌شوند. در این روش نیاز به تغییر کشتی است و کالاها مجدد بارگیری می‌شوند و به سمت مقصد هدایت می‌شوند. روش غیر مستقیم شامل سه دسته می‌شود که در ادامه این سه دسته را بررسی خواهیم کرد:
روش کراس استافینگ درصورتی کاربرد دارد که امکان دسترسی مستقیم از مبدا به مقصد وجود نداشته باش مانند شرایط تحریمی ایجاد شده برای کشور ایران در سال‌های اخیر.
حمل بار دریایی به روش ترانشیپ به هزینه و مدت زمان بیشتری نیاز دارد. میزان اطمینان و ایمنی این روش بالاتر است و محصولات کاملا صحیح و سالم به مقصد می‌رسند. در صورتی که شما می‌خواهید محصولات و کالاهای خود را از طریق دریا به مقصد مورد نظر خود هدایت نمایید؛ از طریق راه‌های ارتباطی مندرج در سایت با ما درارتباط باشید.
روش چارترینگ برای کالاهایی که شامل دسته بندی نمی‌شوند و بسیار حجیم هستند کاربرد دارد.
حمل و نقل گروپاژ
حمل گروپاژ یا خرده بار شیوه جدیدی از حمل و نقل دریایی است. دلیل انتخاب حمل بار دریایی به روش گروپاژ این است که هزینه‌های حمل کالا در این روش کمتر هستند و در این روش بار شما همراه با بار دیگر بازرگانان به صورت کلی ارسال می‌شود زمانی که تعداد کالاها کمتر از حجم استاندارد دریک کانتینر است. حمل و نقل گروپاژ مقرون به صرفه است و اتلاف وقت برای تاجران ندارد.
حمل ونقل بالک (Bulk)
حمل بار فله‌ای یکی از روش‌های حمل کالا است و شباهت زیادی به روش چارترینگ دارد، بسیاری ازموادی که بسته بندی خاصی ندارند با این روش جا به جا می‌شوند. برای حمل و نقل دریایی به روش بالک از کشتی‌های خاصی استفاده می‌شود که‌از نظر توانایی، قابلیت بارگیری و تخلیه محمولات متفاوت را دارند.
مزایا و معایب حمل و نقل دریایی چیست؟
حمل و نقل دریایی کالا از بهترین روش‌های حمل و نقل کالا استمزایای این روش عبارت‌اند از:
امکان جا به جا کردن حجم زیاد بار درهر کشتی
ارزان بودن آن نسبت به روش‌های دیگر حمل و نقل
امکان حمل و جا به جایی بارهایی با حجم بزرگ
ثبات و تشابه نسبی در کرایه
امکان جا به جا کردن حجم زیاد بار درهر کشتی
مهمترین مزیت حمل و نقل دریایی کالا عبارت است از امکان بالا بردن ظرفیت حمل کالا به وسیله‌ی کشتی‌های عظیم الجسته. این کشتی‌ها که برای حمل کالا طراحی شده‌اند به طور تقریبی می‌توانند هزاران کانتینر رابا خود حمل کنند طوری که محموله‌های تا حدود 200تا500هزار تن را می‌توان به راحتی با یک کشتی از طریق آب‌های آزاد با حمل و نقل دریایی جا به جا کرد.
ارزان بودن نسبت به روش‌های دیگر حمل و نقل
اگر میزان بار شما زیاد است هم از نظر اقتصادی وهم از نظر ایمنی حمل و نقل دریایی بهترین گزینه از بین روش‌های دیگر حمل و نقل برای شما است به طوری که بیشترین حجم تجارت و حمل و نقل از طریق دریا و آب‌های آزاد انجام می‌شود.
امکان حمل و جا به جایی بارهایی با حجم بزرگ
با توجه به اینکه بارها با حجم بزرگ در کشتی خیلی راحت تر از قطار وهواپیما جا بهج ا می‌شوند؛ این امکان هم‌از مزیت‌های آن محسوب می‌گردد.
ثبات و تشابه نسبی در کرایه
مزیت دیگر حمل و نقل دریایی کالاها ثبات و تشابه نسبی در کرایه‌های مربوط به حمل و نقل دریایی نسبت به روش‌های دیگر حمل و نقل کالا است.
معایب حمل و نقل دریایی
طولانی بودن زمان اتقال کالا نسبت به روش‌های دیگر حمل و نقل
هر روش حمل و نقل معایبی دارد تنها عیب حمل و نقل کالا به روش دریایی طولانی بودن زمان انتقال کالا نسبت به روش‌های دیگر حمل و نقل است. مهمترین دلیل این امر تغییرات آب و هوایی است که بر روی زمان حرکت کشتی‌ها اثر می‌گذارد و دلیل دیگر این امر مربوط به برنامه حرکت کشتی‌ها و مسیرهایی است که کشتی‌ها برای حمل و نقل کالا باید طی کنند.
زمان تقریبی رسیدن کالا از یک کشور به کشور دیگر بت روش حمل و نقل دریایی بین 30 الی 35 روز است که نسبت به روش‌های دیگر روش‌های حمل و نقل کالا طولانی‌تر است. اگر برای انتقال کالا سرعت انتقال مهم نباشد این روش بهترین روش حمل و نقل محسوب می‌شود.
احتمال دزدی دریایی
یکی از اصلی ترین و بزرگترین خطرات برای صنعت حمل و نقل دریایی کالا، دزدی دریایی است. با این همه حمل و نقل دریایی مطمئن‌ترین روش برای حمل و نقل کالاها در سراسر جهان است.
حمل‌ونقل دریایی (Maritime transport) عبارت است از جابجایی و انتقال مسافران یا کالا از طریق مسیرهای دریایی و با انواع کشتی. به دلیل مزایای فراوان حمل و نقل دریایی در مقایسه با سیستم حمل و نقل هوایی و زمینی، بیش از 70 درصد حجم وزنی و بیش از 80 درصد ارزش مالی جابجایی کالا از طریق سیستم حمل‌ونقل دریایی و شرکت‌های کشتیرانی انجام می‌شود.
یکی از مزایای اصلی حمل و نقل دریایی کالاها نسبت به هوایی، ارزانتر بودن سیستم لجستیک دریایی است. برخلاف حمل و نقل هوایی که کمتر از 100 سال همر دارد، تجارت دریایی تاریخی دیرینه دارد. تمدن‌های بزرگی از پارسیان، رومیان، مصریان، آشوریان، فنیقیی‌ها و مردمان شرق آسیا از دیرباز با تجارت دریایی آشنا بودند و برای انتقال کالاهای خود از این رو استفاده می‌کردند.
انواع کشتی‌ها و خدمات حمل‌ونقل دریایی
همان طور که اشاره کردیم هدف از حمل‌ونقل دریایی جابجایی کالا و مسافران است. برای حمل بار و مسافر، انواع مختلفی از کشتی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند مهمترین این کشتی‌ها عبارتند از:
کشتی مخصوص حمل کانتینر
کشتی مخصوص حمل بار فله
کشتی‌های تانکر
کشتی مسافربری
کشتی‌های جنگی و نظامی
کشتی مخصوص حمل خودرو و ماشین‌الات صنعتی
کشتی‌هایی با کاربری خاص مانند کشتی‌های نفت کش
هزینه حمل بار کشتی چه قدر است؟
هزینه حمل بار با کشتی مانند سایر روش‌های حمل و نقل کالا، به عوامل مختلفی وابسته است. مبدا و مقصد، نوع بار، حجم و وزن بار و همچنین، شیوه جابجایی که مالک بار انتخاب می‌کند، در هزینه حمل بار کشتی موثر هستند. منظور از شیوه جابجایی بار، انتخاب یکی از روش‌های FCL یا LCL براساس حجم بار است.
نوع بار دریایی
همان طور که در بخش بالا اشاره کردیم، یکی از عوامل موثر در هزینه حمل بار کشتی، نوع بار است. نوع بار به صورت‌های فله، بسته‌بندی، خطرناک، ماشین‌الات است. هر کدام از این بارهای دریایی، تعرفه و هزینه‌های مخصوص خود را دارند.
بارهای فله
بارهای بسته‌بندی و کانتینری
بارهای خطرناک
بارهای فاسد شدنی که نیاز به کانتینرهای خاص خود دارد.
مایعات
شیوه‌های انتقال بار با توجه به حجم و وزن بار
یک بار دریایی بسته به نوع و حجمش به صورت فله، فول بار FCL و یا خرده بار جابجا می‌شود. انتخاب هر کدام از این شیوه‌ها در هزینه حمل بار با کشتی اثر بالایی دارد.
بار فله BULK
اگر نوع بار به صورتی باشد که نیاز به بسته‌بندی و کانتینر نداشته باشد، به صورت بار فله BULK با کشتی حمل می‌شود. بارهایی مانند مصالح ساختمانی، غلات، مواد معدنی و شکر از جمله بارهای فله وارداتی به ایران هستند. هزینه حمل بار با کشتی برای بار فله، به دلیل عدم نیاز به کانتینر و اینکه فضای کمتری اشغال می‌کنند کمتر از سایر روش‌های حمل و نقل کالا است.
شیوه حمل فول بار FCL
اگر حجم بار به اندازه‌ای باشد که نیاز به یک کانتینر کامل داشته باشد شیوه حمل به شکل FCL است.
شیوه حمل بار LCL
ممکن است حجم بار به اندازه‌ای نباشد که یک کانتینر را پر کند، در این صورت مالک بار، بخشی از یک کانتینر را اجاره می‌کند. به آن LCL می‌گویند. این کار سبب می‌شود هزینه حمل بار با کشتی برای مالک بار به صرفه‌تر باشد.
حجم و ظرفیت کانتینرها
در سیستم حمل‌ونقل دریایی انواع کانتینرها با ابعاد و کاربردهای مختلف براساس نوع کالا استفاده می‌شود. کانتینرهای استاندارد معمولا، 10، 20، 30 و 40 فوت هستند. بیشترین کانتینرهای مورد استفاده در حمل بار دریایی 20 و 40 فوتی هستند. حجم کانتینر 20 فوتی در حدود 30 متر مکعب و ظرفیت آن 20 تن است. ابعاد تقریبی یک کانتینر 20 فوتی عبارت است از 6 متر طول و 2. 30 ارتفاع و 2. 30 عرض.
ترخیص کالا و قوانین گمرکی در حمل‌ونقل دریایی
ترخیص کالا به مجموعه اقدامات قانونی و مالی گفته می‌شود که پس از آن شما می‌توانید بار خود را از گمرک خارج کنید یا به آن وارد کنید. مسئولیت صدور این مجوز بر عهده‌ی گمرک است. ترخیص کالا به زبان ساده اظهار کالا به گمرک و دریافت مجوز خروج کالا از گمرک است.
مراحل ترخیص کالاهای وارداتی و خروج کالای‌های صادراتی با هم متفاوت است. دستورالعمل‌ها و قوانین گمرکی در ترخیص کالاهای وارداتی به صورت تیتروار عبارتند از:
ثبت اظهاردر سامانه گمرک و ارائه اسناد لازم
تایید فنی و احراز هویت، دریافت شماره ثبت
ارزیابی کالاها
دریافت مجوز
تعیین تعرفه کالاها
پرداخت و صدور سند ترخیص
بارگیری و انبارداری
خروج کالاها
مراحل ترخیص کالا در حمل‌ونقل دریایی
یک وارد کننده می‌تواند مراحل ترخیص بارهای خود را شخصا انجام دهد یا اینکه این فرایند را به شرکت‌ها یا افراد ترخیص کالا واگذار کند. مراحل ترخیص کالاهای وارداتی در روش حمل و نقل دریایی کالا عبارتند از:
در گام اول و در ابتدای ورود کالا به گمرک، مالک بار باید در سامانه EPL اقدام به ثبت اطلاعات کند. این اولین قدم و بخش اظهار کالا است. بخشی از اطلاعات و اسناد لازم برای ترخیص عبارتند از:
کارت بازرگانی؛ گواهی مبدا، ثبت سفارش، لیست عدل بندی، بیمه نامه، فاکتور، بارنامه، قبض انبار.
مجوز‌های لازم برای کالاهای خاص
پس از ورود کامل اطلاعات در سامانه و بررسی آن‌ها توسط کارشناسان اظهارنامه تایید می‌شود. در این مرحله، یک شماره سریال صادر می‌شود.
در مرحله دوم و در واحد احراز هویت گمرک اسناد مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس شماره کوتاژ یا همان شماره ثبت صادر می‌شود و اظهارنامه لاک و مهر می‌شود. سپس اسناد با کالا مطابقت داده می‌شوند و ارزیابی صورت می‌گیرد. به جز بررسی و مطابقت ارزش و کلیت کالا سوابق گمرکی و ارزش اظهاری هم در این مرحله بررسی می‌شود. سپس نوبت دریافت مجوزها می‌شود. در مرحله پنجم، مجوزها و تعرفه‌ها بررسی و تایید می‌شوند.
گام بعدی پرداخت مبلغ حق گمرکی و صدور پروانه سبز گمرکی است. این پروانه، به معنی پایان یافتن مراحل گمرکی و تسویه حساب با گمرک است. مرحله هفتم نیز مرحله تسویه با شرکت حمل و نقل و انبار است. پس از صدور قبض انبار، مجوز بارگیری صادر می‌شود. در نهایت کالاها برای رسیدن به مقصد نهایی بارگیری می‌شوند.
سخن پایانی
ما دراین مقاله روش‌های حمل و نقل دریایی برای تجارت بین المللی را در کنار مزایا و معایب حمل و نقل دریایی کالا در جهان بررسی کردیم. شما می‌توانید برای استعلام اطلاعات دقیق مبدا و مقصد و نوع کالا و وزن آن‌را مشخص نمایید؛ تا بهترین شیوه ارسال کالا را از کارشناسان ما دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان از طریق راه‌های ارتباطی مندرج در سایت با ما در ارتباط باشید.
ترابری دریایی یا حمل‌ونقل دریایی اصلی‌ترین شیوه جابجایی کالا در جهان است. در حال حاضر بیشتر از دو سوم کالاهای مبادله شده دنیا، از طریق مسیر دریایی جابجا می‌شوند. حمل‌ونقل دریایی برای حجم کالاهای زیاد، به‌صرفه‌ترین و ایمن‌ترین روش جابجایی است. این روش در کنار قیمت مناسب، تنوع و انعطاف بالایی دارد. برای نمونه بارهایی مانند نفت و بنزین، که با روش‌های دیگر همچون حمل هوایی قابل جابجایی نیستند، را باید با کشتی منتقل کرد. حمل‌ونقل زمینی به عنوان یک روش ساپورت‌کننده و پشتیبانی مناسب برای حمل‌ونقل دریایی به شناخته می‌شود.
با توجه به پیچیدگی‌های ترخیص کالاهای جابجا شده با کشتی، استفاده از توان و تجربه یک شرکت معتبر حمل‌ونقل بین المللی ضروری است.
