کالاهای ضبط شده در گمرک، کالاهای ممنوع الورودی هستند که از روش‌های غیرقانونی به کشور وارد شده‌اند و به همین دلیل توسط اداره گمرک ضبط شده‌اند. اگر کالاها مجاز و قانونی باشند اما ترخیص آنها به موقع انجام نشود این کالاها ضبط میشوند و به مالکیت دولت درمی‌آیند. صاحب کالا تنها دو ماه وقت دارد تا با انجام مراحل قانونی مالکیت بار خود را انجام بدهد و کالای ضبطیش را آزاد کند. کالاهای ضبط شده در این سازمان برای مدت طولانی به صورت ضبط شده نگهداری نمی‌شود این امر هزینه‌هایی را برای گمرک به همراه دارد به همین دلیل این سازمان باید با رعایت قوانین موجود تصمیماتی برای این کالاها بگیرد.
کالاهایی که در این سازمان ضبط میشوند، به دو دسته کالاهای فاسدشدنی و کالاهای غیرفاسدشدنی تقسیم میشوند در ادامه مقاله به کالاهای ضبط شده، قوانین گمرکی و تفاوت آنها با کالاهای متروکه و تفاوت قانون برای کالاهای فاسدشدنی و غیرفاسدشدنی را بررسی خواهیم کرد. این مبحث برای تاجران بسیار مهم است به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
تعریف کالای ضبطی در گمرک چیست؟
اگر کالاهایی که در دسته کالاهای ممنوعه قرار دارند به صورت غیرمجاز وارد کشور شوند اما اطلاعات و مشخصات آنها به طور صحیح به گمرک اعلام شده باشد توسط مأموران گمرک ضبط میشوند و به انبار گمرک منتقل میشوند سپس گمرک سه ماه به صاحب کالا فرصت می‌دهد تا مراحل قانونی ترخیص کالا را انجام بدهد و آن را تکمیل کند اگر واردکننده در زمان مقرر مراحل لازم را انجام بدهد و کالاهای خود را ترخیص کند هیچ مشکلی برای فرد و کالاها ایجاد نمی‌شود در غیر این صورت کالاها توسط گمرک ضبط میشوند.
گمرک چه فعالیت‌هایی را در خصوص کالاهای ضبط شده انجام می‌دهد؟
همانطور که قبلاً اشاره کردیم اگر اعلام شود مشخصات داده شده به گمرک صحیح است، گمرک می‌تواند به صاحب کالا سه ماه فرصا بدهد تا کالاهای خود را از کشور خارج کند. اما اگر صاحب کالا در این مدت تصمیمی برای بازگرداندن کالاهای خود نگیرد پس از پایان این مدت گمرک مجاز به ضبط کالاها است. علاوه بر این صاحب کالا دو ماه فرصت دارد تا در صورت وجود شکایت آن را به مراجع قانونی اعلام کند و پس از تاریخ مراجعه به مراجع قضایی حداکثر تا پانزده روز فرصت دارد تا گواهی‌ها و اسناد مربوطه را ارائه کند اما اگر پس از این دو ماه هم تکلیف کالاها مشخص نشود با در نظر گرفتن قوانین کالا به طور قطعی ضبط میشوند و مالکیت کالاها به دولت منتقل می‌شود.
پس از انتقال مالکیت کالاهای مصادره شده به گمرک، گمرک به استناد ماده 37 قانون امور گمرکی، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی مسئولیت این کالاها را بر عهده می‌گیرد و با تنظیم صورت مجلس آنها را به انبارهای خود منتقل می‌کند. براساس ماده 33، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام به فروش کالاهای ضبط شده می‌کند. براساس تبصره ماده 35، اگر کالاهای ضبطی سریع الفساد باشند و نگهداری آنها با هزینه‌ها یا خطرات اضافی همراه باشد باید بدون درنظر گرفتن اینکه ضبط کالا قطعی شده یا نشده فوراً به فروش برسند، پس از فروش درآمد حاصل از آنها به عنوان سپرده نگهداری شود مگر این که مراجع ذیصلاح تصمیم بگیرند که کالاها تا تعیین تکلیف نهایی در انبار نگهداری شوند. این تصمیم بر اساس زمان لازم برای تعیین تکلیف نهایی کالاها گرفته می‌شود.
چگونه کالاهای ضبطی در گمرک به فروش می‌رسند؟
روش‌های فروش کالاهای ضبطی بر اساس تشخیص گمرک به شرح زیر هستند:
حراج
مزایده
خرده فروشی
در برخی موارد، پس از فروش کالاهای ضبط شده در گمرک و کسر کلیه هزینه‌های مربوط به کالا مانند هزینه‌های انبارداری، هزینه بیمه، هزینه حمل‌ونقل و سایر هزینه‌ها، باقی مانده پول به عنوان سپرده نگهداری میشوند. صاحب کالا یک دوره دو ساله دارد تا برای دریافت آنها اقدام کند اگر کالا توسط گمرک به مزایده گذاشته شود صاحب کالا می‌تواند در مزایده شرکت کند. علاوه بر این هم مبلغی که در مزایده و به طور کلی از فروش کالای ضبط شده حاصل می‌شود به عنوان سپرده نگهداری می‌شود.
گمرک چه قوانینی درباره کالاهای ضبط شده دارد؟
با توجه به قوانین گمرک چهار قانون برای کالاهای ضبط شده وجود دارد که در زیر به آنها اشاره کردیم:
قانون اول
براساس قوانین گمرک‌های کشور، پس از تحویل کالا به انبار گمرک واردکننده سه ماه مهلت دارد تا کالا را از گمرک ترخیص کند. پس از پایان مهلت سه ماهه قابلیت تمدید این زمان تا دو ماه دیگر هم وجود دارد اما پس از آن کالا به مالکیت دولت منتقل می‌شود.
قانون دوم
اگر کالاهای وارداتی قابل فاسدشدن باشند و نگهداری آنها هزینه اضافی نیاز داشته باشند و انبارهای گمرک برای نگهداری این کالاها منابع کافی را نداشته باشند نیاز است محصولات به یک انبار مجهز منتقل شوند؛ در غیر این صورت گمرک مسئولیتی در قبال خراب شدن این کالاها ندارد و به سرعت آنها را ضبط می‌کند.
قانون سوم
کالاهایی که فرآیند ترخیص آنها تمام شده است و یک ماه است که از انبار گمرک خارج نشده‌اند، ضبط میشوند با این حال زمان ترخیص قابلیت تمدید دارد.
قانون چهارم
تعیین مهلت ترخیص کالاهای وارد شده از مناطق آزاد تجاری، بر عهده سازمان‌های مسئول در این مناطق است در صورت پایان این مهلت کالاها ضبط میشوند.
کالاهای ضبط شده و متروکه چه تفاوتی دارند؟
کالاهای ضبط شده و کالاهای متروکه دو مفهوم متفاوت با هم دارند که در این قسمت آنها را بررسی خواهیم کرد:
کالاهای ضبط شده کالاهایی هستند که توسط گمرک ضبط شده‌اند به دلیل ورود غیرمجاز یا نقض قوانین و مقررات گمرکی در اختیار گمرک قرار می‌گیرند و مالکیت آنها به دولت منتقل میشوند.
کالاهای متروکه کالاهایی هستند که توسط صاحب خود رها شده‌اند و هیچ تلاشی برای بازیابی یا پس گرفتن آنها انجام نمی‌دهند. این کالاها معمولاً به عنوان مالکیت عمومی در نظر گرفته میشوند و می‌توانند توسط دیگران استفاده شوند یا به فروش برسند.
بر این اساس تفاوت اصلی بین کالاهای ضبط شده و کالاهای متروکه در کالاهای ضبط شده توسط گمرک ضبط شده و مالکیت آنها به دولت منتقل می‌شود. کالاهای متروکه توسط صاحبان خود رها شده و به عنوان مالکیت عمومی در نظر گرفته میشوند.
تکلیف کالاهای ضبط شده فاسدشدنی و غیر فاسدشدنی چیست؟
کالاهای ضبط شده فاسدشدنی و غیرفاسدشدنی اقدامات و روال‌های مدیریت و برخورد با این دو نوع کالا است. در ادامه بطور کامل این موارد را بررسی خواهیم کرد.
کالاهای ضبط شده فاسدشدنی
کالاهای ضبط شده فاسد شدنی که توسط گمرک ضبط شده‌اند به رسیدگی فوری نیاز دارند. در این موارد گمرک مسئولیت جمع آوری، حمل و نگهداری این کالاها را بر عهده دارد. گمرک باید اقدامات لازم را انجام بدهد و بهترین روش برای از بین بردن این کالاها را تعیین کند.
این کالاها تنها تا مدت زمانی قانونی در انبار گمرک نگهداری میشوند و بعد آن به فروش می‌رسند. دولت شش ماه را به صورت قانونی برای تعیین تکلیف این کالاها در نظر می‌گیرد. مبلغی که از طریق فروش این نوع کالا به دست می‌آید تا تعیین تکلیف نهایی توسط دولت به صورت سپرده نگهداری می‌شود در صورتی که مرجع رسیدگی به این امر تشخیص دهد که کالا نباید فروخته شود به انبار منتقل می‌شود.
کالاهای ضبط شده غیر فاسدشدنی
کالاهای ضبط شده غیر فاسدشدنی که توسط گمرک ضبط شده‌اند یک سرنشوت ندارد در این موارد گمرک معمولاً اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
تملیک: اگر کالاها مشمول قوانین و مقررات گمرکی باشند و زمان ورود به کشور مجوز لازم را نداشته باشند گمرک ممکن است آنها را تملیک کند و مالکیت آنها را به دولت بدهد.
توقیف: کالاها ممکن است به دلیل نقض قوانین گمرکی و مشکلات مالی، اداری یا قضایی توسط گمرک توقیف شوند. در این صورت کالاها به مدت معین توسط گمرک نگهداری میشوند تا رسیدگی و تصمیم‌گیری نهایی برای آنها انجام شود.
اعاده: در برخی موارد کالاهای ضبط شده می‌توانند با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به کشور مبدأ یا کشور مقصد اعاده شوند. این مورد باید با هماهنگی بین گمرک‌های مرتبط و توافقات دوجانبه یا چندجانبه انجام شود به هر صورت تکلیف کالاهای ضبط شده غیرفاسدشدنی در گمرک بستگی به شرایط و مقررات قانونی مربوطه و سیاست‌های گمرکی هر کشور دارد.
سخن پایانی
ترخیص کالا از گمرک یک فرآیند حساس و مهمی است. حتی کوچک‌ترین اشتباه در این فرآیند می‌تواند سبب از دست رفتن کالاها و از دست رفتن سرمایه تاجران شود بر همین اساس توصیه می‌شود که به یک شرکت بازرگانی واسطه مراجعه کرده و از آنها مشاوره بگیرید.
کالاهای ضبط شده در گمرک چیست؟
کالاهای ضبط شده در گمرک، کالاهایی هستند که توسط مقامات گمرکی در حین بررسی و تفتیش در مرز گمرکی یا در داخل گمرک ضبط و توقیف شده‌اند.
چه دلایلی می‌تواند منجر به ضبط کالاها در گمرک شود؟
ضبط کالاها در گمرک ممکن است به دلیل عدم انطباق با قوانین و مقررات گمرکی، ارائه مدارک ناقص یا نادرست، شبهه به قاچاق کالا، نقض حقوق مالکیت فکری، خطر برای بهداشت عمومی، امنیت ملی یا مسائل مربوط به حیوانات و گیاهان، بازرگانی غیرمجاز و موارد دیگر رخ دهد.
چه اقداماتی در مورد کالاهای ضبط شده در گمرک انجام می‌شود؟
کالاهای ضبط شده در گمرک ممکن است به تملک دولت درآید، برای تحقیقات و بررسیهای بیشتر به مقامات ذیصلاح ارجاع داده شوند، تحت نظارت گمرک قرار گیرند، مورد مصادره قرار گیرند یا به نحوی دیگر مورد استفاده قرار بگیرند.
قوانین گمرکی برای کالای ضبطی چگونه تعیین میشوند؟
قوانین گمرکی برای کالای ضبطی توسط مقامات گمرکی و مقررات مربوطه تعیین میشوند. این قوانین ممکن است مربوط به حقوق گمرکی، مالیات‌ها، تأمین اجتماعی، بهداشت و سلامت، حفاظت از محیط زیست و سایر قوانین مربوطه باشد.
چه اقداماتی باید برای ترخیص کالاهای ضبطی انجام شود؟
برای ترخیص کالاهای ضبطی، باید مراجعه به مقامات گمرکی و ارائه مدارک و اطلاعات مورد نیاز، پرداخت هزینه‌ها و جریمه‌های مربوطه، انجام تحقیقات و بررسیهای لازم و رعایت قوانین و مقررات مربوطه صورت گیرد.
آیا کالاهای ضبط شده در گمرک همیشه مصادره میشوند؟
نه، کالاهای ضبط شده در گمرک به صورت دائمی مصادره نمیشوند. در برخی موارد،ممکن است کالاها پس از تحقیقات و بررسیهای لازم، ترخیص شده و به مالک یا صاحبان قانونی خود بازگردانده شوند.
آیا قوانین گمرکی برای کالای ضبطی در همه کشورها یکسان است؟
نه، قوانین گمرکی برای کالای ضبطی ممکن است در هر کشور متفاوت باشد. هر کشور ممکن است قوانین و مقررات خاص خود را درباره تعامل با کالاهای ضبطی داشته باشد، بنابراین لازم است که قوانین و ضوابط مربوطه را در هر کشور به طور جداگانه بررسی کنید.
