اصطلاحات تخصصی در حمل و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی کالا‌ها یکی از مهمترین فعالیت‌های روزانه است که بخشهای مختلفی با آن در تجارت درگیر هستند. وجود دریا به دلیل دسترسی آسان به کشورهای دیگر برای هر کشوری مزیت بزرگی است، حمل و نقل دریایی سبب می‌شود که چرخهای اقتصاد یک کشور راحتتر بچرخند. ایران به دلیل دسترسی به آبهای آزاد از طریق خلیج فارس، به راحتی میتواند حمل و نقل دریایی مانند واردات دریایی کالا را انجام بدهد در خال حاضر شرکت‌های زیادی  در حوزه حمل و نقل دریایی مشغول به فعالیت هستند. بین شرکت‌ها و افراد چندین اصطلاح رواج دارد در صورتی که بخواهید با آنها همکاری کنید، باید از این اصطلاحات حمل و نقل دریایی باخبر باشید.

 

حمل و نقل دریایی چیست؟

حمل و نقل دریایی نوع خاصی از حمل و نقل است که در آن افراد یا کالاها بر روی آب جا به جا می‌شوند. هر چند که عبارت “دریا” در این اصطلاح دیده می‌شود اما این نوع حمل و نقل در خارج از دریا نیز انجام می‌شود. حمل بار و مسافر در اقیانوسها، کانالها، دریاچه ­ها و رودها نوعی حمل و نقل دریایی کالا است. به عبارت دیگر اگر بخواهیم تعریف جامعی از این نوع حمل و نقل ارائه بدهیم، باید بگوییم که به فرایند جابجایی افراد، کالاها و غیره به‌وسیله قایق، کشتی و دیگر شناورها از روی دریاها، اقیانوس‌ها، دریاچه‌ها، کانال‌ها و رودخانه‌ها حمل و نقل دریایی گفته می‌شود. در ادامه این مقاله اصطلاحات رایج در این حوزه را بررسی خواهیم کرد تا شما نیز با این اصطلاحات آشنا شوید و بتوانید تجارت موفقی داشته باشید.

 

شرکت حمل و نقل بین المللی

شرکت حمل و نقل بین المللی به شرکتی گفته می شود که برای انجام عملیات حمل و نقل بین المللی مانند فعالیت‌های فورواردی و کریری و یا ترکیبی تاسیس می‌شود.

اصطلاحات تخصصی حمل و نقل دریایی

خطوط کشتیرانی

یکی از اصطلاحات  مخصوص حمل و نقل دریایی در خطوط کشتیرانی LINER است و به شرکت‌هایی گفته می‌شود که دارای کشتی و برنامه‌ی منظم حمل و نقل کالا به صورت دریایی هستند و بین بنادر معینی، تردد دارند. کشتی‌های این شرکت‌ها در خطوط منظم و در یک مسیر معین و با برنامه‌ی زمانی از پیش تعیین‌شده، کالا یا مسافران را حمل می‌کنند. مهم‌ترین‌بخش سازمانی در این شرکت‌ها «اداره‌ی خط» است که مسئولیت عملیات و سودآوری خط و همین‌طور برنامه‌ی تردد کشتی‌ها، اداره‌ی نماینده‌گی‌ها یا شعب خارج از کشور و وظایفی مشابه را برعهده دارد.

اداره‌ی یک خط وظیفه کار دشواری است و نیاز به تبادل انبوهی از اطلاعات و تهیه‌ی اسناد حمل برای صدها محموله، در هر سفر دارد. خطوط منظم کشتیرانی حمل‌کننده عمومی (Common carrier) هستند و ممکن است عضو یک کنفرانس یا اتحادیه‌ کشتیرانی باشند. خط کشتیرانی برنامه‌ی زمانی خود را ارائه می‌دهند و به‌طور معمول هر کالای مناسبی را به ‌شرط داشتن فضای خالی، قبول می‌کنند. در خطوط منظم باری بیشتر کشتی‌های رو – رو (RO-RO) کانتینربر (Container carrier) و کالای عمومی (General cargo) فعال هستند.

 

ویژگی‌های خطوط کشتیرانی منظم (Liner)

برنامه‌ی سفر زمان ورود و خروج به یا از بنادر پیش‌بینی و به عموم اطلاع داده می‌شود. در خطوط منظم تمام فضای بارگیری به یک صاحب کالا اختصاص نمنداردی‌یابد، بلکه کالاهای متفاوت متعلق به صاحبان مختلف فضای انبارهای کشتی را پر می‌کند. در یک مسیر معمولا چند کشتی از یک شرکت فعال هستند و با فواصل زمانی مشخص، بنادر موردنظر را تحت پوشش قرار می‌دهند. کشتی‌های خطی در بنادر تحت پوشش، هر دو عمل تخلیه و بارگیری را انجام می‌دهند.

هزینه‌های جاری خطوط کشتیرانی به‌مراتب بیشتر از کشتی‌های اجاره‌‌ای  سفری و زمانی است. خطوط کشتیرانی بزرگ به‌منظور کاهش هزینه‌ها سعی می‌کنند تا تعداد بنادر تحت پوشش خود را، کاهش دهند. صاحبان خطوط کشتیرانی ممکن است صاحب یا اجاره‌کننده‌ی کشتی از صاحبان دیگر یا خریدار فضای بارگیری بر روی کشتی‌های خطوط دیگر باشند. مشتریان خطوط کشتیرانی یا فرستنده‌گان کالا (shippers) هستند.

فرستندگان کالا  ممکن است بارفرابر (Freight forwarder)، حمل‌کنندگان بدون کشتی (NVOC) یا صاحب کالا باشند. درمقابل کشتی‌هایی که  دارای برنامه‌ی منظم (LINER) کشتی‌های گذری TRAMP هستند برنامه‌ی منظمی ندارند و بین بنادر مشخص رفت ‌و آمد نمی‌کنند. از این کشتی‌ها بیشتر درحالت اجاره یا اجاره‌ی دربست (CHARTER) یا حمل و نقل چارترینگ استفاده می‌شود.

 

فعالیت فورواردی

یکی از اصطلاحات مهم در حمل و نقل دریایی کالا شیپینگ فوروارد است. فعالیت فورواردی یکی از فعالیت‌هایی است که شرکت‌های حمل و نقل بین المللی انجام می‌دهند. فعالیت فورواردی به صورت چندوجهی است و به مجموعه کارها و اقداماتی گفته می‌شود که دو طرف در طی آن هماهنگی‌های لازم را برای نقل و انتقال کالا را انجام می‌دهند از جمله هماهنگی‌هایی که در زمینه بارنامه و بستن قراردادهای گوناگون بین دو طرف گیرنده و فرستنده ضروری است.

افراد حقیقی یا حقوقی که این مجموعه کارها و اقدامات را پیش می‌برند، فورواردر نامیده می‌شوند. اصلی‌ترین وظایف فورواردر شامل این موارد است: بستن قرارداد حمل با صاحب کالا، بستن قرارداد با موسسات گوناگون برای دریافت بارنامه، صدور بارنامه حمل، انجام صفر تا صد، امور گمرکی، اطلاعات درباره زمان رسیدن بار به مقصد، اعلام رسیدن بار به مقصد، تسویه حساب با هر دو طرف قرارداد.

 

بارنامه

یکی از اصطلاحات اصلی در حمل و نقل دریایی  کالا‌ها بارنامه است. وقتی یک بار به حمل کننده آن تحویل داده می‌شود، باید برگه‌ای توسط فرد امضا شود که در اصطلاح تخصصی  بارنامه نامیده می‌شود. به زبان دیگر بارنامه عبارت است از یک سند که دو طرف حمل کننده کالا پس از رسیدن آن صادر می‌کنند.

بارنامه تنها از اصطلاحات تخصصی حوزه کشتیرانی نیست بلکه در سایر روش‌هاس حمل  و نثل کالا نیز کاربرد دارد. این سند مختلف است و ممکن است اطلاعاتی که در آن درج می‌شود که در کشورهای مختلف دنیا باهم متفاوت باشند. با این حال برخی از اطلاعات در تمام بارنامه‌ها مشترک هستند این اطلاعات عبارتند از:

مقدار و نوع کالا، مبدأ و مقصد حمل بار، شیوه تخصصی حمل، وزن بار، اطلاعات ارزش‌گذاری، مشخصات شرکت تحویل دهنده.  آشنایی با انوای بارنامه می‌تواند علاوه بر تعریف کلی بارنامه اطلاعات خوبی در این حوزه به شما بدهد، در ادامه مقاله این موارد را نیز بررسی خواهیم کرد.

 

بارنامه مستقیم

بارنامه مستقیم یکی از اصطلاحات تخصصی حمل و نقل دریایی است و به نوعی از حمل و نقل گفته می‌شود که توقفی در آن انجام نمی‌شود.

 

بارنامه سراسری

همیشه به این صورت نیست که بار مستقیم از مبدأ به مقصد برسد. در بسیاری از موارد، حمل و نقل غیر مستقیم است. یعنی بین دو یا چند وسیله جا‌به‌جا می‌شود تا به مقصد اصلی ارسال شود.

 

بارنامه چارتر

بارنامه چارتر برای کشتی‌های چارتری صادر می‌شود، در حمل بار با کشتی‌های چارتری یک کشتی به طور کامل اجاره می‌شود.

 

بارنامه دریایی کالای بارگیری شده

این نوع بارنامه اطلاعات حمل کالا توسط متصدی حمل را در بر می‌گیرد. این بارنامه که به عنوان Shipped یا Boared On از سایر بارنامه‌ها شناخته می‌شود، باید به این صورت باشد که کالا تحویل گرفته شده و بارگیری آن در کشتی صورت گرفته شود.

 

بارنامه دریایی کالای دریافت شده

این بارنامه تنها نشان می‌دهد که کالا از سوی متصدی حمل دریافت شده است و دلالتی بر بارگیری کالا ندارد. اعتبار این بارنامه در صورتی قابل قبول است که در قرارداد میان دو طرف خریدار و فروشنده یا گیرنده و فرستنده بار قید شود.

 

بارنامه ترانشیپ

بارنامه ترانشیپ مربوط به انتقال بار از یک کشور به کشور دیگر نیست، وقتی لازم باشد بار از داخل یک کشتی به داخل کشتی دیگر انتقال پیدا کند، به بارنامه ترانشیپ نیاز است.

 

بارگیری

بارگیری یکی از اصطلاحات رایج حمل و نقل دریایی است که کاربرد فراوانی دارد خصوصا در واردات دریایی کالا. با این حال افراد زیادی هستند که به معنی این اصطلاح  آگاه نیستند. بارگیری به معنای انتقال کالاها به داخل کشتی است. در واقع کالایی که از لبه کشتی جدا شود، در مرحله بارگیری خارج است. این مسئله از این جهت اهمیت دارد که بسیاری از کالاها در حمل و نقل دریایی دچار آسیب میشوند و تعیین نقطه دقیق محل بارگیری بسیار مهم است چرا که مرجعی برای تعیین خسارات دارد.

 

حمل کننده (Carrier)

به‏ فردی گفته می‌‏شود که در مقابل دریافت کرایه ‏ی حمل، کالا یا مسافر را، از نقطه‏‌ای به نقطه‌ی دیگر حمل می‌کند. حمل کننده، به دو زیرمجموعه‌ی زیر تقسیم می‌شود:

حمل کننده‌ی عمومی Common carrier

حمل کننده‌ی خصوصی Private carrier

 

حمل کننده‌ی عمومی (Common carrier)

حمل کننده‌ی عمومی در مسیرهای تحت پوشش خود کار می‌کند و کالا هر مشتری را که حاضر به خرید خدمات او باشد حمل می‌کند. حمل کننده‌ی عمومی، مسولیت کالا را از زمان تحویل گیری تا تحویل دهی به عهده می‌گیرد. حمل کنندگان بدون کشتی (NVOC)، حمل کننده‌ی عمومی هستند.

حمل کنند‌گان بدون کشتی (Non vessel owning carriers)

حمل کنندهگان کالا بدون کشتی خدمات کشتی رانی را بدون داشتن کشتی ملکی ارائه می‌کنند. بدین شکل که به عنوان فرستنده کالا قسمتی از فضای کشتی را از یک خط کشتی رانی می‌خرند سپس به عنوان حمل کننده می‌فروشند. حمل کنندگان بدون کشتی بارنامه‌ی مجزایی ازطرف شرکت خود برای مشتری صادر می‌کنند.

حمل کننده‌ی خصوصی (Private carrier)

حمل کننده‌ای است که با مشتری خود قرارداد خاصی امضا می‌کند و خود را از پاره‌ای از مسولیت‌ها مبرا می‌کند. به عنوان نمونه مالکی که کشتی خود را به شخصی اجاره می‌دهد و قرارداد خود را از برخی مسولیت‌ها مبرا می‌کند، حمل کننده‌ی خصوصی است.

فرستنده‌ی کالا (Shipper)

فرستنده‌ی کالا فردی است که کالای خود یا دیگران را برای شرکت حمل و نقل برای حمل دریایی ارسال می‌کند.

 

بارفرابر (Freight forwarder)

بار فرابر  یک واسطه  در زنجیره‌ی خطوط حمل و نقل است که  ترتیب حمل کالای شخص دیگری را می‌دهد. خدمات بار فرابران، می‌تواند بسیار متنوع  و شامل موارد زیر باشند:

ارائه‌ی مشاوره، در مورد مسیر، و روش حمل

رزرو فضا، بر روی کشتی یک حمل کننده

پرداخت کرایه‌ی حمل

تهیه‌ی اسناد تجاری

ترخیص کالا

بسته‌بندی کالای صادراتی و وارداتی

انبارداری

بیمه‌ی ترانزیت

حمل و نقل و لجستیک کالا

دسته‌بندی و باربندی کانتینر

 

دریافت کننده (Receiver)

دریافت کننده کالا به کسی گفته می‌شود که در بندر تخلیه کالا، کالا را از حمل کننده دریایی تحویل می‌گیرد. در بسیاری از موارد صاحب کالا خودش این وظیفه را بر عهده می‌گیرد اما در برخی موارد فرد دیگر برای دریافت کالا یک بار فرابر را می‌فرستند.

Notify Party

Notify Party در قالب یک بارنامه دریایی یافت می‌شود. Notify Party شخصی است که از طریق حمل کننده دریایی از زمان ورود کشتی مطلع باشد تا دریافت کالاها را پیش ببرد. در اصل Notify Party می‌تواند دریافت کننده یا گیرنده کالا باشد.

 

ICD

ترمینال کانتینری در محلی به  جز اسکله و دریا  که دارای تمام امکانات یک ترمینال بندری مانند گمرک، محوطه‌ی کانتینری و محلی جهت باربندی کانتینرها است.

 

کراس استافینگ (CROSS STUFFING)

حمل و نقل کراس استافینگ روشی در حمل و نقل دریایی است که در آن  محموله از کانتینر کشتی خارج می‌شود و به کانتینر یک کشتی دیگر منتقل می‌شود، این نوع حمل و نقل بیشتر در بندر جبل علی مرسوم است.

 

ترانشیپ (Transshipment)

روشی که در آن کالا به بندرهایی که شرایط حمل دریایی را به صورت مستقیم ندارند از راه تعویض کشتی و تخلیه و بارگیری مجدد امکان حمل کالا را می‌دهد حمل و نقل ترانشیپ گفته می‌شود.

 

 گروپاژ (Groupage)

برای ارسال کالا به صورت خرده باری که کمتر از یک کانتینر یا کامیون هستند از این روش استفاده می‌شود. هزینه گروپاژ به نسبت روش‌های دیگر کمتر است. ممکن است بار شما با بار تاجران دیگر در یک  کانتینر قرار بگیرید و بارنامه بین شما تقسیم می‌شود.

 

حمل و نقل دریایی کالاهای فله

حمل و نقل دریایی کالاهای فله برای کالاهای بدون بسته‌بندی مناسب می‌باشد، مانند سیمان، پنبه، سنگ آهن.

 

حمل و نقل دریایی کالا با کانتینر یخچالی

این روش حمل و نقل دریایی برای ارائه خدمات یخچالی به شکل کامیون و دریایی است و واردات دریایی کالاهای فاسد شدنی مانند ماهی، میگو با دارا بودن تجهیزات لازم و کافی در بنادر بارگیری و تخلیه انجام می‌شود.

 

بار کمتر از کانتینر (LCL)

حمل و نقل LCL مخفف عبارت (Less than Container Load) و به معنی «بار کمتر از کانتینر» است، زمانی کاربرد دارد که شما کالای کافی برای پر کردن یک کانتینر را ندارید. در این صورت مجبور هستید که کالای خود را با سایر محموله‌ها در یک کانتینر قرار دهید تا ظرفیت کانتینر تکمیل شود.

(LCL) بیشتر برای کسب‌وکارهای کوچکی کاربرد دارد که حجم کالاهای آن‌ها بالا نیست و محموله آن‌ها زمان مناسب برای رسیدن به مقصد را از دست می‌دهد. استفاده از این روش سبب می‌شود که شما هزینه کمتری بپردازید، چرا که معمولاً این شیوه حمل بار با کانتینر دارای هزینه پایین‌تری دارد.

 

بار کامل کانتینر (FCL)

حمل و نقل FCL مخفف (Full Container Load) است و به معنی «بار کامل کانتینر» است. همانطور که از نام این اصطلاح  پیداست به این معنی است که شما  کالای کافی برای پر کردن یک کانتینر را دارید. بنابراین مجبور نیستید که برای پر شدن کانتینر، بارهای دیگران را در کنار بار خود جای دهید. توجه داشته باشید که داشتن کانتینر اختصاصی می‌تواند هزینه بیشتری را به شما تحمیل کند.

 

CY

این اصطلاح به معنی داشتن  یک جایگاه برای استقرار کانتینر است که به آن محوطه کانتینری می‌گویند. در این محوطه حمل کننده و یا نماینده آن کانتینر را از شخص صادر کننده تحویل می‌گیرد و عکس این قضیه، پس از تخلیه آن از کشتی به وارد کننده تحویل می‌دهند.

 

CFS

این اصطلاح مخفف واژه‌‌ی (Container Freicht Station) است و به معنی ایستگاه و یا انبار کانتینراست. معمولا این اصطلاح به انباری گفته می‌شود که در آن کالاه برای قرار گرفتن داخل کشتی و یا تحویل دادن به مشتری پس از تخلیه بار نگهداری می‌شوند.

 

FCL/LCL

این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که کالاهایی به چند گیرنده در یک مقصد فرستاده شوند بار شما باید پس از رسیدن به مقصد به طور دقیق تفکیک و جدا شده و به صاحبان مختلف ارسال شود.

 

FCL/FCL

به کل محتویات یا کالاهای یک کانتینر گفته می‌شود که توسط یک فرستنده، تنها برای یک گیرنده ارسال می‌شوند.

 

Break Bulk

کالا‌ها بسته شماره به شکل نگه‌دارنده متفاوت و یا پاندل متفاوت هستند.

 

CAF

این اصطلاح مخفف واژه‌‌ی (CURRENCY ADJUSTMENT FACTOR) است و به معنی ضریب تعدیل نرخ ارز است. این ضریب معمولا به صورت درصدی برای تبدیل به نرخ دلار محاسبه می‌شود.

 

FIO

این اصطلاح مخفف واژه‌‌ی (FREE IN AND OUT) است و زمانی استفاده می‌شود که فرستنده علاوه بر هزینه حمل و نقل، تمام هزینه‌های تخلیه بار و ارسال به مشتری را هم پرداخت می‌کند.

 

CSP

این اصطلاح مخفف واژه‌‌ی (CONTAINER SERVICE PORT) است و به محلی در بندر گفته می‌شود که کانتینرهای پر یا نیمه‌پر عملیات حمل و نقل را در آن انجام می‌دهند.

 

ظرفیت ناخالص کشتی (GRT)

ظرفیت ناخالص کشتی عبارت است از ظرفیت فضاهای موجود در کشتی که عبارتند از: انبارهای کالا، کلیه مخازن مربوط به سوخت و آب و غیره، موتورخانه، فضاهای مورد نیاز برای مسافرین و خدمه و فضاهای بالای عرشه که قابلیت بارگیری بر روی آن وجود دارد. این ظرفیت برحسب فوت مکعب محاسبه و هر 100 فوت مکعب برابر یک تن ظرفیت خالص کشتی است.

 

ظرفیت خالص کشتی (NRT)

ظرفیت خالص کشتی همان ظرفیت ناخالص کشتی است که فضاهای مربوط به خدمه و موتورخانه از آن کسر می‌شود.

 

فاس FAS (Free Aiongside Ship)

به تحویل بار کنار کشتی فاس می‌گویند،  زمانی که تعهد فروشنده رساندن کالاها روی اسکله یا کنار کشتی است. پس از این که فروشنده کالا را به بندر و اسکله رساند دیگر مسئولیتی در برابر کالاها ندارد و تمام مسئولیت‌ها از آنجا به بعد، بر عهده خریدار است.

 

فوب FOB (Free on Board)

فوب به معنی تحویل کالا روی عرشه کشتی است. در برخی قراردادها، شرکت فروشنده وظیفه دارد کالا را روی عرشه کشتی تحویل بهد. تا زمانی که کالاها به صورت کامل بارگیری شوند، تمام مسئولیت بر عهده فروشنده است.

 

تحویل از کشتی (Ex Ship)

این عبارت به معنی این است که کشتی بار را به یکی از طرفین تحویل  داده است. ممکن است تحویل گیرنده، گمرک، یک کشتی دیگر یا خریدار باشد. این مورد باید در برگه‌های ثبت کننده این اطلاعات درج شود تا مشکلی در این زمینه ایجاد نشود.

 

CFR

این اصطلاح فقط برای حمل و نقل دریایی کاربرد دارد و به این معنا است که فروشنده باید کارهای گمرکی را انجام دهد و تمام هزینه‌ها و کرایه حمل کالا تا بندر مقصد را پرداخت کند.

 

DDU

یک اصطلاح بین المللی قدیمی است که در آن فروشنده وظیفه دارد کالا را صحیح و سالم به مقصد برساند و خطرات احتمالی را نیز  بر عهده بگیرد. علاوه بر این تمام هزینه‌های حمل و نقل هم فروشنده باید پرداخت کند اما مجبور نیست که تشریفات گمرکی را انجام بدهد.

 

DDP

در این روش فروشنده باید کالا را به مکانی که قبلا با خریدار توافق کرده حمل کند و تمام تشریفات گمرکی واردات کالا را هم انجام دهد.

 

DAP

بر اساس قوانین اینکوترمز فروشنده کارهای ترخیص در مبدا را انجام می‌دهد و کالا را به محل توافق شده با خریدار انتقال می‌دهد اما کارهای ترخیص واردات و مالیات احتمالی به عهده فروشنده نیست.

 

HS code

کد تعرفه گمرکی کالا (Harmonized System Code) یا همان کد (HS)، یک سریال 8 رقمی و منحصر به فرد است.

 

تحویل از محل کار

به این معنی است که تنها مسوولیت فروشنده این است که کالا را در محل شخصی خود در اختیار مشتری قرار دهد. فروشنده مسوول نیست تا کالا را بر روی وسیله نقلیه‌ای که خریدار تهیه می‌کند بارگیری کند مگر این که قرار دیگری گذاشته شده باشد. خریدار کلیه هزینه‌ها خطرات ناشی از آوردن کالا به مقصد مورد نظر را متحمل می‌شود.

 

تحویل شده پس از پرداخت عوارض (Delivered-Duty Paid)

اصطلاح «تحویل شده از پرداخت عوارض» اگر با واژه‌هایی دنبال شود محوطه کار خریدار را تعیین می‌کند حداکثر مسوولیت فروشنده را در بردارد یعنی نقطه مقابل اصطلاح قبلی اصطلاح «تحویل شده پس از پرداخت عوارض» ممکن است صرف نظر از نحوه حمل و نقل به کار رود. اگر دو طرف مایل باشند که فروشنده کالاها را برای صادرات آماده می‌کند ولی برخی از هزینه‌هایی که به لحاظ واردات دریایی کالا پیش می‌آید متفاوت هستند مثلاً مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و یا مالیات‌های مشابه دیگر این امر باید با اضافه کردن واژه‌هایی که موضوع را برساند مشخص شود.

 

سی‌اند اف C&F (Cost & Freight)

این اصطلاح یکی از اصطلاحاتی است که به قیمت در حمل و نقل دریایی اشاره دارد. سی‌اند اف به معنای ارزش کالا با احتساب کرایه است و یکی از رقم­هایی است که در تصمیم­گیری‌ها نقش مهمی دارد. فروشندگان باید کرایه حمل و نقل را بپردازند اما خساراتی که در این بین به کالا وارد می­شود، بعد از بارگیری (که قبلا آن را تعریف کردیم) بر عهده خریدار است.

 

سیف CIF (Cost, Insureance & Freight)

سیف یکی دیگر از اصطلاحات حمل و نقل دریایی است که مشابه سی‌اند اف است و در حوزه قیمت قرار دارد اما کاملا با آن متفاوت است. سیف به معنی ارزش بیمه و کرایه است. کالاهایی که از طریق دریا جا به جا می‌شوند باید بیمه داشته باشند. دریافت مجوزهای بیمه معمولا بر عهده صادرکننده است. بارهایی که از طریق دریا جا به جا می­شوند باید نوع خاصی از مجوز موسوم به بیمه دریایی را اخذ کنند. این قیمت بیمه با قیمت کلی و حمل جمع می­شود. ممکن است طرفین توافق کنند که بعدا پول بیمه را خریدار پرداخت کند.

 

دموراژ (Demmurage)

دموراژ نقطه مقابل دیسپاچ است به این معنی که چنان چه حد نصاب بارگیری و تخلیه کمتر از میزان پیش‌بینی شده در قرارداد باشد زمان معطلی به عنوان جریمه از طرف صاحب کالا پرداخت می‌شود که اصطلاحاً دموراژ نامیده می‌شود.

 

دیسپچ (Dispatch)

دیسپچ نقطه مقابل دموراژ است یعنی زمانی که محموله زودتر از فری‌تایم تخلیه یا بارگیری می‌شود. در صنعت حمل و نقل زمانی که کالا زودتر از موعد مقرر تخلیه یا بارگیری شود، طبق قراردادی که بین مالک کشتی یا کانتینر و اجاره‌ کننده آن تنظیم شده است، با در نظر گرفتن مدت زمان اضافه از فری‌تایم، مبلغی به عنوان پاداش به اجاره کننده پرداخت می‌شود.

 

فری تایم (FREE TIME)

در زمان عقد قرارداد اجاره کشتی یا کانتینر، شرکت کشتیرانی زمان مشخصی را به نام فری تایم تعیین می‌کند که طی آن مدت باید بارگیری یا تخلیه محموله‌ها انجام شود. اگر بارگیری و تخلیه بیش از زمان فری‌تایم طول بکشد حالت دموراژ رخ می‌دهد و اگر زمان مصرف شده کمتر از مدت فری‌تایم باشد، دیسپچ رخ می‌دهد. فری‌تایم در مقصد، از زمانی که کانتینر پر به مالک بار تحویل داده شود و تا زمان انتقال کانتینر خالی به محوطه کانتینرها محاسبه می‌شود. در نظر گرفتن تمامی این موارد سبب می‌شود که فرایند حمل کانتینر با حداقل زمان و هزینه انجام می‌شود. فراموش نکنید که فری‌تایم، هزینه دموراژ و دیسپچ باید در قراردادی که بین شرکت کشتیرانی و اجاره کننده منعقد می‌شود، ثبت شود.

مزایای حمل دریایی نسبت به سایر روش‌های حمل‌ونقل بین‌المللی

هزینه کم برای جا به جایی بارها با حجم بالا

هزینه تعمیر و نگهداری کمتر در مقایسه به حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی

امکان جابجایی کانتینرهای حمل بار کشتی در مسیرهای زمینی و ریلی

ایمنی بالای بار در برابر حوادث

امنیت بالای بار به دلیل پلمپ شدن کانتینر حمل بار

مناسب‌ترین شیوه حمل‌ونقل کالاهای عظیم‌الجثه

تنوع زیاد انواع کشتی حمل بار که موجب انعطاف‌پذیری حمل دریایی می‌‌شود.

محدودیت‌های حمل بار دریایی

نیاز به جابجایی زمینی بار تا مقصد اصلی پس از رسیدن محموله به بندر

سرعت جابجایی بار از طریق حمل و نقل دریایی کند‌تر از سایر شیوه‌های حمل است.

شرایط آب و هوایی نامناسب می‌تواند باعث تاخیر در انتقال بار شود.

از لحاظ مسیر و زمان‌بندی حمل‌ونقل دریایی انعطاف‌پذیری کم‌تری دارد.

رهگیری بار در حمل‌ونقل دریایی مشکل است.