خرید کالا و داد و ستد کالا بین کشورهای مختلف و حتی مردم یک کشور قدمتی به ازای تاریخ بشر دارد. در طول تاریخ، بشر برای رفع نیازهای خود کالاهایی را خریداری و کالاهای خود را نیز به فروش می‌رساند. یکی از ارکان ارکان اصلی داد و ستد کالا در هر دوره تاریخی، مسئله تحویل یا همان حمل و نقل کالا است. امروزه جابجایی کالا از مبدا به مقصد به عنوان یکی از مهم‌ترین حلقه‌های زنجیره تامین کالاها شناخته می‌شود و ارزشی انکارناپذیر دارد. اگر روند حمل و نقل کالا به درستی انجام نشود، تجارت داخلی و بین‌المللی شکست می‌خورد.
نقش حمل و نقل بخصوص در کاهش بهای تمام شده کالا
به صورت کلی در خصوص هر کالایی بخش قابل توجهی از قیمتی که شما به عنوان مصرف‌کننده پرداخت می‌کنید، مربوط به هزینه‌های انبار و جابجایی کالا است. از مواد اولیه گرفته تا محصول نهایی، همگی تحت تاثیر این دو عامل قرار دارند و قیمت نهایی آنها براساس این موارد تعیین می‌شود. این نقش خصوصاً در ارتباط با کالاهایی با ارزش کمتر ولی حجم و وزن بیشتر مانند مواد اولیه و مواد واسط، پررنگ‌تر است. سرمایه گذاری در این بخش و بهره‌برداری از تکنولوژی‌های روز جهان و نیز ارائه یارانه به کالاهای داخلی می‌تواند کمک زیادی در کاهش بهای تمام شده کالاهای صادراتی داشته باشد.
تمرکز جغرافیایی برای یک منطقه خاص نباید مانع چابکی در روند حمل و نقل شود بلکه می‌توان از آن برای خدمت رسانی بهتر استفاده کرد. شرکت‌های حمل و نقل باید در مراکز استان‌ها نمایندگی‌های فعال و آگاه به مسائل تجاری داشته باشند تا در کنار ارتباطات مفید با مراکز تصمیم گیر استانی، خدمات مشاوره‌ای بهتری را به افرادی که قصد صادرات یا جابجایی کالای خود در کشور دارند ارائه دهند.
در دنیای امروز حمل و نقل یکی از بخش‌های اصلی و زیربنایی اقتصاد است که با تحت تاثیر قرار دادن فرایند توسعه اقتصادی اساس مبادلات بازرگانی را شکل می‌دهد و با تحت تاثیر قرار دادن اقتصاد به عنوان کلید محرکه اقتصاد کشور نیز شناخته می‌شود.
در شرایط کنونی حمل و نقل یکی از نقش‌های مهم اقتصاد ملی در ایران است و به دلیل داشتن نقش زیربنایی، تاثیر بالایی در فرایند رشد اقتصادی کشور و افزایش تولیدات کارخانجات داخلی دارد. این بخش تمامی فعالیت‌هایی را در بر می‌گیرد که در حوزه‌های توزیع و تولید و مصرف و نیز جریان تحویل کالا هستند و بر تمامی فعالیت‌های اقتصادی کشور اثرگذار است و نمی‌توان نقش آن را انکار کرد. تغییر در حمل و نقل و توسعه آن، بخش‌های مختلف جوامع را به سمت توسعه پایدار سوق می‌دهد. حمل و نقل واسطه‌ای بین فعالیت‌های کشاورزی، بازرگانی و صنعتی در سطح بین‌المللی و ملی است. همچنین حمل و نقل در روند توزیع درآمدها و کاهش نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی و نیز کاهش فقر در جامعه و اختلاف درآمد روستایی و شهرنشینان نقش موثری دارد.
بدون داشتن شبکه حمل و نقل و تاسیسات و تجهیزات جانبی مربوط به آن، تصور رشد و توسعه عمومی در هر کشوری غیر ممکن است. برای رشد و توسعه اقتصاد و تجارت جهانی در حال حاضر نمی‌توان نقش سیستم‌های حمل و نقل را در بهینه‌سازی هزینه‌ها و کاهش زمان سفر و افزایش سرعت جابجایی نادیده گرفت. علاوه بر این سیستم‌های حمل و نقل کمک می‌کنند تا کالاها در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با ایمنی بالایی ارسال شوند.
مطالعات انجام شده در سطح کلان نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در حوزه حمل و نقل سبب افزایش رشد اقتصادی در کشورها می‌شود و با افزایش بازدهی اجتماعی، سبب افزایش سرمایه‌گذاری بیشتر در سیستم‌های مربوط به زیرساخت‌های حمل و نقل می‌شود و این روند به همین شکل ادامه پیدا می‌کند و سیستم حمل و نقل در کشور و حتی به صورت بین‌المللی روز به روز پیشرفت می‌کند و روند توزیع کالاها با سرعت و دقت بالاتری انجام می‌شوند.
ضعف در زیرساخت‌های استاندارد و به روز
توجه داشته باشید که حمل و نقل در هر کشوری یکی از الزامات اساسی بخش استراتژیک و محرک پازل اقتصادی کشور است و برای کشوری با شرایط جغرافیایی خاص مانند ایران، این بخش می‌تواند سرمایه‌های داخلی و خارجی را به سمت خود جذب کند و درآمدزایی ارزی بالایی برای کشور به همراه داشته باشد و حتی به عنوان جایگزینی برای درآمدهای نفتی تبدیل شود.
پایانه‌های صادراتی به شرط اینکه به قوانین و مقررات پایبند باشند، یکی از مهم‌ترین‌ها در کشور برای حمل و نقل بین‌المللی هستند البته باید توجه به همکاری و هم افزایی بخش‌های مختلف را نیز در نظر داشت چرا که این امر باعث می‌شود لجستیک کالاها بهتر و با سرعت بیشتری انجام شود در نتیجه کشورهای مختلف می‌توانند برای حمل و نقل زمینی کالاهای خود از کشور ایران به عنوان کشور واسط استفاده کنند.
برای اینکه بتوان حمل و نقل را در داخل کشور و به صورت بین‌المللی گسترش داد باید در کنار افزایش زیرساخت‌های حمل و نقل، وسایل حمل و نقل را نیز بهبود بخشید و ناوگان‌های فرسوده را از سیستم حمل و نقل کشوری خارج کرد چرا که این وسایل نقلیه در کنار سوخت بالایی که مصرف می‌کنند بازدهی پایینی دارد و عمدتاً ارسال کالا با استفاده از این ناوگان‌ها با سرعت کمتری انجام می‌شود. اما وسایل نقلیه پیشرفته سبب می‌شوند تا کالاها با سرعت و امنیت به مراتب بالاتری منتقل شوند و همین امر سبب می‌شود تا تمایل افراد به استفاده از شرکت‌های ایرانی برای حمل و نقل کالای خود افزایش پیدا کند.
اگر می‌خواهید کشور شما توسعه اقتصادی را تجربه کند، باید به زیرساخت‌های حمل و نقل اهمیت دهید. صنعت حمل و نقل در ایران در طی دوران مختلف فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است. هدف اصلی تمامی افرادی که در این حوزه فعالیت کردند یا فعالیت می‌کنند تلاش برای رسیدن به جایگاهی مطلوب و فردایی بهتر است. با توجه به موقعیت جغرافیایی و منطقه‌ای ایران ایجاد یک سیستم حمل و نقل کارآمد نقش و جایگاه مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران دارد. توسعه سیستم حمل و نقل در ایران تاثیر مستقیمی در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارد و اساس توسعه اقتصادی کشور را شکل می‌دهد. به همین دلیل بر اساس قوانین جهانی، حمل و نقل از شاخص‌های مهم توسعه یافتگی در کشور به شمار می‌رود.
بخش حمل و نقل به صورت کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت بر متغیرهای اصلی اقتصاد کشور مانند تولید کل، تولید در بخشهاي اقتصادي، اشتغال کل، اشتغال در بخشهاي اقتصادي، قیمت در بخشهاي مختلف اقتصادي و شاخص هزینه زندگی، اثر می‌گذارد. آثار کوتاه مدت بخش حمل و نقل مربوط به افزایش یا کاهش هزینه‌های زندگی به صورت مستقیم از طریق هزینه‌های حمل و نقل هر خانواده و شکل غیر‌مستقیم از طریق تاثیری که روی قیمت سایر کالاها و خدمات دارد، مشخص می‌شود.
آثار میان مدت نیز شامل تاثیر قیمت نهایی کالاهای جایگزین آن از قبیل ارتباطات می‌شود و آثار دراز مدت عمدتاً مربوط به تغییر مبانی محاسباتی اقتصادی و طرح‌های تولیدی و عمرانی می‌گردد.
در شرایط کلی ترکیب فعالیت‌های تولیدی در هر منطقه براساس بافت آن منطقه و ترکیب شغل، میزان درآمد سرانه، حجم تولید و سایر متغیرهای اقتصادی می‌تواند از تغییرات قیمت خدمات حمل و نقل اثر بگیرد.
ضعف در استفاده از بسترهای دیجیتال
مسلماً در عصر دیجیتال که کسب و کارها عمدتاً بر توزیع در بستر شبکه‌های سنتی و فیزیکی متمرکز نیستند، تمرکز بر این بسترها با شکست همراه خواهد بود. باید با توجه ویژه، ظرفیت‌های فراوان شبکه دیجیتال و افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های ارائه خدمات ارائه شده را افزایش داد.
یکی از عواملی که سبب شده تا وسایل حمل و نقل در ایران فرسوده و متوسط عمر بالایی داشته باشند، تحریم‌ها هستند. در این شرایط دیدگاه مدیران در تمرکز بر بازار موجود و موارد دیگر است.
سخن پایانی
در انتها باید توجه داشته باشید که هر فرایندی مبتنی بر کار گروهی رشد و توسعه اقتصادی پایدار نیازمند زنجیره‌ای از فعالیت‌ها و فرایندهای به هم پیوسته است که نیازمند بهره‌وری از نیروی انسانی متخصص و آگاه به تکنولوژی روز دنیا و دانش روز است تا بتوان با دیدگاهی، همپای کشورهای پیشرفته جهان برای رقابت در عرصه حمل و نقل بین‌المللی گام برداشت و در این راستا شبکه حمل و نقل به عنوان حلقه مهم از این زنجیره، نیازمند توجه ویژه‌ای است و باید به سرعت تغییر کند و ناوگان فرسوده از سیستم حمل و نقل حذف شود.
