همیشه برای حمل و نقل باتری‌ها به دلیل حالت مغناطیسی که دارند و احتمال آتش‌سوزی که ایجاد می‌شود حساسیت زیادی وجود دارد. این حساسیت برای حمل و نقل باتریهای لیتیومی به مراتب بیشتر از انواع باتریهای دیگر است. با توجه به حساسیت حمل و نقل باتری‌ها و حساسیت‌های زیادی که در این حوزه وجود دارد، برای حمل و نقل باتری‌ها سرویس‌های مختلفی وجود دارد. براساس قوانین وضع شده شما قادر به حمل باتری در چمدان و بار دستی خود نیستید. حمل هوایی باتری معمولا توسط شرکت‌های تخصصی و براساس قوانین وضع شده در این حوزه انجام می‌شود.
چرا ورود باتریهای لیتیومی به هواپیما خطرناک است؟
باتریهای قابل شارژ لیتیومی(lithium ion batteries) در اغلب وسایل الکترونیکی یافت می‌شوند و بخش جدایی ناپذیر از زندگی همه‌ی ما تبدیل شده‌اند. این باتری‌ها در اغلب وسایل الکترونیکی مثل لپتاپ و تلفن همراه استفاده می‌شوند و به دلیل قابلیت شارژ مجدد، طول عمر طولانی و دوام بالا، کاربرد زیادی در وسایل الکترونیکی دارند. باتری‌ها با همه‌ی این مزیت‌ها اما مستعد ایجاد خطرات بالقوه زیادی هستند، به همین دلیل شرکت‌های هواپیمایی در سرتاسر دنیا قوانین خاصی را برای حمل باتری‌ها در داخل هوایپما وضع کرده‌اند. در ادامه مقاله دلیل خطرناک بودن حمل باتری با هواپیما و محدودیت‌هایی که در این حوزه وضع شده است را بررسی کرده‌ایم، هچمین به حمل باتری با هواپیما و شرایط آن نیز اشاره خواهیم کرد.
باتریهای لیتیومی
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، در حال حاضر در اغلب وسایل الکترونیکی از باتریهای شارژ لیتیوم-یونی استفاده می‌شود. بدون وجود این باتری‌ها نمی‌توانیم از لپتاپ، دوربین دیجیتال، تلفن همراه، تبلت و صدها وسایل ضروری دنیای امروز استفاده کنیم، این باتری‌ها با وجود مزیت‌های بسیار زیادی که دارند، یک ایراد بزرگ دارند و آن این است که قابلیت اشتعال دارند. این باتری‌ها در صورت داغ شدن حرارت بسیار زیادی ایجاد می‌کنند و می‌توانند سبب بروز انفجار شوند. به همین دلیل است که در اغلب ایرلاین‌ها اجازه ورود وسایل الکترونیکی دارای باتری لیتیومی را به قسمت بار هواپیما نمی‌دهند و تنها می‌توان این قبیل وسایل را به عنوان بار همراه به داخل کابین برد.
یک انفجار و آتش سوزی کوچک در قسمت بار هواپیما می‌تواند سبب بروز حادثه خطرناک و جدی در هواپیما شود، یک اتصال کوتاه بین باتری در هواپیما می‌تواند سبب بالا رفتن حرارت و در نتیجه انفجار شود. با توجه به اینکه کنترل و دسترسی کمتری به قسمت بار هواپیما وجود دارد این انفجار می‌تواند خطرآفرین باشد و حادثه جدی را به دنبال داشته باشد. حوادث پیش آمده در سال‌های گذشته شرکت‌های هواپیمایی را مجبور کردند تا قوانین و محدودیت‌هایی را برای حمل این دسته از باتری‌ها به داخل هواپیما وضع کنند. آمار به دست آمده از حوادث ایجاد شده و نیز آزمایش‌هایی که بر روی این دسته از باتری‌ها انجام شده است نشان می‌دهد که احتمال خطر باتریهای لیتیومی بسیار بالاتر از سایر انواع باتری‌ها در هواپیما است. این باتری‌ها نسبت به دما حساسیت بیشتری دارند و با بالا رفتن دما به سرعت منفجر می‌شوند.
خطر باتریهای لیتیومی
اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده آمریکا گزارش داده است که در سال ۲۰۱۷ حداقل ۱۸ حادثه آتش سوزی به دلیل باتریهای لیتیومی در هواپیماها رخ داده است. این تعداد در سال ۲۰۱۶، ۳۱ حادثه بوده است. به صورت کلی در هر هواپیما صدها نوع وسیله الکترونیکی وجود دارد که در همگی از باتری لیتیومی قابل شارژ استفاده می‌شود. تعداد وسایلی که در آنها از باتریهای لیتیومی استفاده می‌شود بسیار زیاد هستند و طیف گسترده‌ای را شامل می‌شوند. از جمله این وسایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
تلفن همراه، لپتاپ، هدفون‌های وایرلس و سیگارهای الکترونیک که تا چند سال پیش در بازار وجود نداشتند. آزمایش و تحقیقات انجام شده بر روی این دسته از باتری‌ها نشان می‌دهد که باتریهای لیتیومی می‌توانند دچار خود اشتعالی نیز شوند و با دمای حدود ۶۰۰ درجه سانتیگراد منفجر شوند. دمای ذوب آلومینیوم که در قسمت‌های مختلف هواپیما استفاده می‌شود بسیار کم است در نتیجه انفجار باتریهای لیتیومی می‌تواند سبب آب شدن بخش‌های مختلف در هواپیما شود که در حالت پرواز این امر بسیار خطرناک است. آزمایش‌های دیگری نیز در این حوزه انجام شده‌اند که همگی نشان می‌دهند باتریهای داغ شده گازهایی تولید می‌کنند که می‌توانند سبب بروز انفجار در هواپیما شود. این آزمایشات در نهایت باعث شد شرکت‌های هواپیماسازی بوئینگ و ایرباس در سال ۲۰۱۵ اعلام کنند که حمل باتریهای لیتیومی به قسمت بار هواپیما خطرناک است و باید تا حد امکان محدود شود.
حتی اگر باتریهای لیتیومی در چمدان و در قسمت بار تحویل داده شوند، باز هم خطر آتش سوزی آنها وجود دارد. در واقع حمل باتریهای لیتیومی به قسمت بار خطرناک‌تر از حمل آنها به داخل کابین هواپیما است چرا که در داخل کابین هواپیما در صورت آتش سوزی می‌توان آن را به سرعت مهار و کنترل کرد اما چنین کنترلی در قسمت بار هواپیما در حالت پرواز وجود ندارد. در حال حاضر باتری‌ها دارای الکترولیت مایع هستند که قابلیت اشتعال‌زایی بالایی دارد. کم شدن شارژ باتری می‌تواند سبب بالا رفتن حرارت الکترولیت مایع داخل آن شود و در نهایت سبب بروز آتش سوزی و انفجار‌های خطرناکی گردد. آتشی که باتریهای لیتیومی ایجاد می‌کنند بسیار خطرناک است چرا که حرارت بالایی ایجاد می‌کند و نیز در کنار این حرارت گاز سمی منتشر می‌کند حتی پس از آنکه این آتش‌ها به ظاهر خاموش شوند نیز باز هم قابلیت اشتعال مجدد دارند.
محدودیت ورود باتری لیتیومی به هواپیما
خطرات بالقوه‌‌ی باتریهای لیتیومی سبب شده تا انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی محدودیت‌هایی را برای تعداد، توان و نیز شرایط نگهداری باتریهای لیتومی در هواپیماها وضع کند. بسیاری از خطوط هوایی مسافری به مسافران اجازه می‌دهند باتریهای لیتیومی تا ۶۰ وات را به عنوان بار با خود حمل کنند. به شرطی که این باتری‌ها به درستی در دستگاه نصب شده باشند و دکمه خاموش و روشن آنها نیز برای جلوگیری از خطرات احتمالی در دستگاه فعال باشد.
کاهش خطر باتریهای لیتیومی
فیلمسازان و عکاسان با توجه به اقتضای کاری خود ممکن است چندین باتری لیتیومی یدکی به همراه خود داشته باشند، بنابراین باید اطلاعات کاملی در حوزه حمل و نقل باتریهای لیتیومی در پرواز هوایی داشته باشند. برای جلوگیری از بروز آسیب، بهتر است تمامی عکاسان و کسانی که وسایل الکترونیکی دارای باتری لیتیومی را با خود حمل می‌کنند، این باتری‌ها را تا ۵۰ درصد شارژ کنند. همچنین بهتر است این قبیل وسایل الکترونیکی را تا حد امکان در طول پرواز خاموش کنند تا شارژ آنها تمام نشود و باتری خالی نگردد. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم خالی شدن شارژ باتری می‌تواند سبب بالا رفتن حرارت و در نهایت انفجار و آتش سوزی باتری لیتیومی گردد که در طول پرواز می‌تواند سبب بروز خطرات جدی شود.
در حال حاضر با توجه به پیشرفت تکنولوژی نمی‌توان ابزارهای دیجیتالی را از زندگی حذف کرد حتی در پروازهای کوتاه مدت هم باید به جهان دیجیتال متصل بود. نقش باتریهای لیتیومی در زندگی روزمره بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. بسیاری از وسایل کاربردی روزمره با باتریهای لیتیومی کار می‌کنند، از لپ تاپ تا موبایل و حتی سیگارهای الکترونیکی و پاور بانک همگی دارای باتری لیتیومی هستند. داشتن باتری یدک برای تلفن همراه یا پاور بانک در پروازهای طولانی مدت بسیار مفید و کاربردی است. اگر قصد دارید باتریهای لیتیومی یا پاور بانک به همراه خود در پرواز داشته باشید باید مشخصات آنها را به درستی بررسی کنید، توجه داشته باشید که حمل باتریهای لیتیومی و پاور بانک در هواپیماها تابع قوانین خاصی است. در ادامه مقاله به صورت مختصر تعدادی از قوانین و فرایندهای حمل هوایی باتریهای لیتیومی را بررسی خواهیم کرد.
علت قوانین سختگیرانه برای حمل باتری لیتیومی در هواپیما چیست؟
باتریهای لیتیومی در دستگاه‌های الکترونیکی امروزی به کار می‌روند. در صورت آسیب دیدن یا ایجاد اتصال کوتاه، باتری به سرعت آتش می‌گیرد به همین دلیل به عنوان وسیله خطرناک در پرواز شناخته می‌شوند. پس طبیعی است که قوانین سختگیرانه‌ای برای حمل هوایی آنها در دنیا تعیین شده است. باتریهای لیتیومی می‌توانند بیش از حد گرم شوند، این گرمای بیش از حد می‌تواند سبب آتش گرفتن آنها گردد. اگر که دمای سوختن چنین باتری‌هایی به بیش از ۶۰۰ درجه سانتیگراد برسد، این اتفاق می‌تواند باعث حوادث جبران‌ناپذیری در پرواز شود. تنها فاجعه تأیید شده در اثر باتریهای لیتیومی مربوط به سقوط یک هواپیمای UPS است که شامل محموله‌ای از باتریهای لیتیومی بود و در فرودگاه دبی سقوط کرد.
یک فرضیه‌ی اثبات نشده نیز وجود دارد که بیان می‌کند علت ناپدید شدن هواپیمای مالزی در سال ۲۰۱۴ به علت وجود باتری لیتیومی در پرواز بوده است. این موضوع نشان می‌دهد با اینکه تا به حال حوادث متعددی به دلیل وجود باتریهای لیتیومی در پرواز ایجاد نشده است اما همچنان قوانین سختگیرانه‌ای در این حوزه در فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی وجود دارد. تمامی خطوط هوایی در این حوزه بسیار سختگیرانه عمل می‌کنند.
قوانین حمل باتریهای لیتیومی در پرواز
تمامی دستگاه‌های الکترونیکی دارای باتری لیتیومی فلزی یا باتری لیتیومی یونی مانند گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، دوربین‌ها و لپ‌تاپ‌ها، باید در چمدان دستی حمل شوند و نمی‌توان آنها را در قسمت بار قرار داد. اگر این دستگاه‌ها در چمدان‌های داخل بار قرار داده شوند باید کاملاً خاموش باشند و از فعال سازی تصادفی آنها نیز جلوگیری شود تا از بروز انفجار و آسیب در حین پرواز جلوگیری گردد. توجه داشته باشید که حمل باتریهای لیتیومی یدکی که بر روی دستگاه نصب نشده‌اند و باتریهای لیتیومی و سیگارهای الکترونیکی و دستگاه‌های بخار در چمدان‌های چک شده ممنوع هستند. این قبیل از وسایل باید همراه مسافر در چمدان دستی حمل شوند. حتی در چمدان‌های دستی نیز این قبیل از وسایل باید از آسیب و فعال شدن تصادفی و اتصالات کوتاه در امان باشند، پایانه‌های باتری هم باید به وسیله بسته‌بندی و یا نوارچسب محافظت شوند و در کیسه‌های جداگانه‌ای قرار بگیرند تا از اتصال کوتاه جلوگیری شود. با رعایت نکات مربوط به قوانین حمل‌ونقل باتریهای لیتیومی پرواز مسافران و کادر پرواز از حوادثی مانند آتشی در کابین هواپیما در امان هستند.
چک لیست ایمنی برای حمل پاوربانک در هواپیما
حمل باتریهای لیتیومی که آسیب دیدند یا معیوب شده‌اند حتی در چمدان‌های دستی یا تحویل شده به بار ممنوع است چرا که این قبیل از باتری‌ها در اثر گرم شدن منفجر می‌شوند. پس اگر به سلامت باتری شک دارید باید آن را کنار بگذارید و با خود حمل نکنید.
براساس قانون باید باتری‌ها را در کابین نگهداری و آنها را به قسمت بار تحویل ندهید.
بدون مشورت با شرکت هواپیمایی باتریهای بیش از ۱۰۰ وات بر ساعت را با خود حمل نکنید.
شما می‌توانید با داشتن اطلاعات کافی در این حوزه، سفری ایمن و مطمئن و بدون مشکل را تجربه کنید.
سخن پایانی
شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی با تجربه ارسال انواع باتری‌ها، به همه مواردی که باید در این زمینه رعایت شود آگاهی دارند و می‌توانند مطمئن‌ترین و آسان‌ترین راه برای حمل باتری لیتیومی و پاوربانک با هواپیما را به شما ارائه دهند. در این مقاله حمل هوایی باتریهای لیتیومی را به صورت مختصر بررسی کردیم. توجه داشته باشید در این پروسه کمک گرفتن از یک تیم متخصص و حرفه‌ای خصوصاً در حوزه صادرات و واردات کالا ضروری است.
