شرکت ترانزیت کننده کالا شرکتی است که که وظیفه نقل و انتقال بار و محموله‌های مختلف را بین کشورهای مختلف با دریافت مجوزهای مربوطه بر عهده دارد. شرکت ترانزیت کننده باید با صدور بارنامه خدمات انتقال و مالکیت هر کالا را پیش ببرد.
براساس نوع فعالیت به شرکت‌های ترانزیت کننده نام‌های دیگری نیز اطلاق می‌شود از جمله: شرکت کریر و شرکت فورواردر می‌باشند که هر کدام در حوزه حمل و نقل بینالمللی نوع خاصی از خدمات کالا را ارائه می‌دهند. از آنجایی که ترانزیت کالا و فعالیت این دسته از شرکت‌ها نقش مهمی در تجارت بینالمللی در هر کشور دارد در این مقاله شرکت ترانزیت کننده و مسئولیتها و وظایفی که در حوزه بینالمللی بر عهده دارد را بررسی خواهیم کرد.
ترانزیت کالا می‌تواند از تمامی مسیرهای رفت و آمد بین کشوری انجام شود، به صورت کلی ترانزیت به دو الگوی ترانزیت داخلی و ترانزیت خارجی یا ترانزیت بینالمللی، تقسیم‌بندی می‌شود.
انواع شرکت‌های ترانزیت و حمل و نقل بینالمللی
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم شرکت‌های مختلفی در حوزه حمل و نقل بین المللی فعال هستند مانند شرکت‌های کریر و فورواردر، مدیریت این شرکت‌های حمل و نقل بینالمللی بصورت خصوصی است و همین امر سبب می‌شود تا پرسنل این شرکت‌ها متخصص بوده و توانایی بالایی داشته باشند.
حمل و نقل بین المللی
در ارتباط با ترانزیت بین‌الملی یک شرکت حمل و نقل بینالمللی باید پرسنل توانمندی داشته باشد تا امور مربوط به گمرک و حمل و نقل کالا بدون بروز مشکلی انجام شوند، هر شرکت حمل و نقل بینالمللی استاندارد از بخش‌های زیر تشکیل می‌شود.
مدیریت
مدیر وظیفه دارد تا تمامی تماس‌ها و شکایت‌های مربوط به کالا و ترانزیت را بررسی کرده و به آن‌ها پاسخ دهد، وظیفه اصلی مدیر تلاش برای دستیابی به اهداف مد نظر شرکت و توسعه فعالیت‌های شرکت است.
ترافیک-واردات (بخش عملیات)
در این قسمت بر واردات تمامی کالاها نظارت می‌شود و واردات کنترل می‌شوند این قسمت اهمیت مهمی در شرکت‌های ترانزیت کالا دارد و باید خدمات قابل قبولی به مشتریان ارائه شود.
ترافیک-صادرات (بخش عملیات)
وظیفه این قسمت ارائه خدمات به صادرکنندگان کالا برای بارگیری و صدور سند‌های مربوط برای صادرات است.
امور مالی
در بخش امور مالی موارد مربوط به تسویه حساب با مشتریان پیگیری می‌شود. در کنار این مورد باید هزینه نمایندگی‌ها و شعب شرکت نیز کنترل و پیگیری شوند. تمامی این موارد زیر نظر مدیر شرکت پیگیری می‌شود.
بازاریابی و فروش
بازاریابی و فروش قلب هر شرکت حمل و نقل و ترانزیت کالا است چرا که اگر در این بخش به شکل مفید و موثر فعالیتی انجام نشود، درآمد‌زایی شرکت افزایشی نخواهد داشت. شرکت‌های کوچکی که در حوزه حمل و نقل فعال هستند می‌توانند با سرمایه گذاری روی این بخش پیشرفت چشم‌گیری داشته باشند.
امور اداری و اجرایی
وظیفه این بخش انجام امور شرکت‌های داخلی و خارجی در حوزه حمل و نقل بینالمللی از جمله تخلیه کالا، بارگیری، دریافت مجوزهای لازم و اسناد و مدارک مرتبط از سازمان‌های مربوطه برای رانندگان، دریافت ترخیصیه و قبض انبار برای کالاهای وارداتی و دریافت بارنامه برای کالاهای صادراتی از شرکت کشتیرانی است.
انواع شرکت‌های ترانزیت بینالمللی کالا
شرکت‌های کریر یکی از شرکت‌های مهم در حوزه ترانزیت کالا هستند، این شرکت‌ها زیر مجموعه شرکت‌های حمل و نقل بینالمللی هستند و در حوزه جابه‌جایی کالا از طریق روش‌های حمل و نقل زمینی فعال هستند. وسایل نقلیه مورد نیاز برای حمل و نقل که توسط این شرکت‌ها ارائه می‌شوند عبارتند از: وسایل نقلیه شخصی و یا اجاره‌ای که بصورت قرارداد در اختیار شما قرار داده می‌شوند.
وظیفه شرکت حمل و نقل بینالمللی کریر
وظایف شرکت حمل و نقل بینالمللی کریر عبارتند از:
صادر کردن راهنامه و عقد قرارداد حمل و نقل کالا
فراهم کردن اسناد و مدارک مورد نیاز برای حمل بار
صدور ضمانتنامه‌های مورد نیاز به سازمان‌های ذیربط برای دریافت اسناد و مدارک مورد نیاز
تحویل کالا از فورواردر
کنترل و نظارت بر فرایند بارگیری کامیون و انطباق محموله ارسالی با محموله اظهار شده در سند حمل
ارائه مدارک مورد نیاز به گمرک مبدا و مقصد
ارائه بارنامه
تحویل محموله به گیرنده در مقصد
ارائه اسناد مربوط به اضافه و کسر و یا آسیب دیدگی کالا
تعداد وسایل نقلیه در دسترس، توانایی و تعداد پرسنل، ظرفیت مالی و سابقه مواردی هستند که تعیین می‌کنند شرکت کریر توانایی حمل و نقل کالا با موفقیت را دارد یا خیر.
شرکت فورواردر
یکی دیگر از شرکت‌های مربوط به ترانزیت کالا و حمل و نقل بینالمللی، شرکت‌های فورواردر هستند. شرکت‌های فورواردر در مقایسه با سایر دیگر شرکت‌های حمل و نقل وسعت بیشتری دارد و به دلیل دارا بودن پرسنل و کارکنان خبره و ماهر و دفتر مرکزی مجهز جایگاه بالاتری دارند.
شرکت‌های فورواردر برای حمل و نقل کالا از انواع سرویس‌های راه آهن، شرکت‌های کشتیرانی و هم کریر‌های زمینی استفاده می‌کنند.
وظایف شرکت حمل و نقل بین المللی فورواردر
صدور پرفرمای حمل
صدور بارنامه
عقد قرارداد حمل با صاحب محموله یا شرکت تجاری مالک محموله
جمع آوری کالا براساس تقاضای صاحب کالا و مفاد قرارداد حمل
انبار کردن کالا براساس قرارداد حمل و تقاضای صاحب بار
بستهبندی کالا براساس خواست صاحب بار و قرارداد قید شده بین دو طرف
اجرای بیمه باربری براساس تقاضای صاحب کالا و قرارداد بسته شده بین دو طرف
انجام مراحل ترخیص کالا در گمرک مبدا و مقصد
منعقد کردن قرارداد با سازمان‌های مختلف، دریافت راهنامه و بارنامه زمینی، هوایی و دریایی
دریافت ترخیصیه بار از نماینده خطوط حمل هوایی و دریایی
بررسی و دریافت صورت جلسه اضافه و کسری و آسیب دیدگی کالا
تسویه حساب با طرفین
اعلام ورود بار به مقصد
شرکت فورواردر زیادی در حوزه بین‌الملل فعال هستند برای اینکه بتوانید شرکت خوبی را برای ترانزیت کالای خود انتخاب کنید باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
وسعت دفتر مرکزی
دارا بودن پرسنل حرفه‌ای در شعب بنادر و مرزها
ارتباط کارآمد با شرکت‌های بازرگانی، کشتیرانی و هواپیمایی
تعداد کارکنان با تجربه و حرفه‌ای مجموعه
تعداد شعب کارآمد
داشتن نمایندگی‌های معتبر و بزرگ در کشورهای مختلف جهان خصوصا کشور‌هایی که با ایران تجارت مستقیم و فعال دارند
قدرت مالی بالا برای انجام امور حمل و نقل
ارائه خدمات پاسخگویی به موقع و مناسب به مشتریان
در ایران شرکت‌هایی تحت عنوان کریر- فورواردر خدمات کامل‌تری در زمینه حمل و نقل و ترانزیت بینالمللی کالا ارائه می‌دهند.
تفاوت شرکت‌های حمل و نقل بینالمللی کریر و فورواردر
شرکت فورواردر برخلاف شرکت کریر می‌تواند از انواع روش‌های حمل و نقل بار زمینی، ریلی، هوایی و دریایی برای جابه جایی کالا استفاده کنید.
افراد برای تاسیس یک شرکت حمل و نقل و ترانزیت کالا بینالمللی باید در آزمون‌های مختلفی شرکت کنند و پس از موفقیت در این آزمون‌ها مجوزهای مورد نیاز را دریافت و برای تاسیس شرکت اقدام کنند.
تعریف حمل ونقل بینالمللی کالا
حمل و نقل بینالمللی کالا برابر است با جا به جایی کالا از کشور به کشوری دیگر یا در داخل کشور از نقطه‌ای به نقطه دیگر براساس قوانین و مقررات حاکم
شرکت حمل ونقل بینالمللی
شرکت حمل و نقل بینالمللی یک شخصیت حقوقی است که برای انجام فعالیت‌های حمل و نقل بینالمللی به دو صورت فورواردی و کریری ویا تواما تشکیل می‌شود.
ترانزیت فورواردی
ترانزیت فورواردی برابر است با هماهنگی ترتیب حمل کالا ازطریق یکی از روش‌های مختلف زمینی هوایی دریایی و یا ترکیبی از روش‌ها و قبول مسئولیت براساس قرارداد منعقد شده و بارنامه صادر شده.
ترانزیت کریری
ترانزیت کریری بینالمللی برابر است با تصدی جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر براساس روش ذکر شده حمل و نقل کالا در قرارداد حمل.
وظایف شرکت ترانزیت کریر
منعقد کردن قرارداد صدور و حمل بارنامه
تهیه مدارک و سند‌های مورد نیاز برای حمل بار مانند کارنه تیر، کارنه دو پاساژ، دوزبلاغ، ویزا، بیمه نامه و گواهی قبولی
تامین کامیون مناسب برای حمل بار براساس مهلت قرارداد
ارائه ضمانت نامه به ارگان‌های مربوط برای دریافت مدارک و اسناد ضروری جهت حمل بار
تحویل گرفتن کالا از فرستنده یا فورواردر، نظارت در بارگیری کامیون و بررسی تطبیق مندرجات اسناد حمل با محموله دریافتی
ارائه اسناد کالای مربوط به مسئولین گمرک از مبدا تا مقصد و مراقبت در سالم نگه داشتن پلمپ‌های گمرکی
تحویل کالا به گیرنده در محل‌هایی که به وسیله مقامات گمرکی تعیین و مشخص شده‌اند.
رعایت مسیر مشخص شده و مدت زمان حمل کالای ترانزیتی براساس زمان تعیین شده توسط مسئول گمرک
تخلیه بار یا نظارت بر تخلیه و شمارش تعداد کالا، امضا اسناد کسر آسیب‌دیدگی و اضافه بار در صورت نیاز
وظایف شرکت ترانزیت فورواردر
صدور پرفرمای حمل
منعقد کردن قرارداد حمل با صاحب کالا
صدور بارنامه
جمع‌آوری کالا براساس درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
انبارداری کالا براساس درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
بستهبندی کالا براساس درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
بیمه باربری کالا براساس درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
انجام مراحل گمرکی در مبدا
منعقد کردن قرارداد با موسسات مختلف حمل کالا و اخذ بارنامه دریایی، زمینی، هوایی
کسب اطلاعات لازم از روند حمل و کالا و ارائه اطلاعات کسب شده به صاحب کالا با توجه به قرارداد منعقد شده بین صاحب کالا و شرکت حمل و نقل کالا
تحویل کالا به گمرک ایران در حمل و نقل زمینی
دریافت صورت جلسه کسر و اضافه و آسیب دیدگی کالا و ترخیص کالا از خطوط حمل و نقل هوایی و دریایی
انجام تسویه حساب با طرف‌های ذیربط
اعلام ورود کالا به صاحب کالا
بخشی از آیین‌نامه اجرایی قانون حمل و نقل کالای خارجی در ایران
ماده ۴۴- هرگاه مهر و موم (پلمپ) گمرکی عمدا شکسته شده باشد و دخل و تصرفی در کالای عبوری خارجی انجام شده باشد با مرتکب یا مرتکبین طبق قانون مجازات قاچاق رفتار می‌شود. علاوه بر این اگر این عمل مستوجب کیفر دیگری باشد براساس قانون مرتکبین یا مرتکب به همان اندازه نیز کیفر می‌شوند.
ماده ۴۵- اگر محکومیت اشخاص حقیقی یا حقوقی از طرف دادگاه ذیصلاح تائید شود و به موجب قوانین و مقررات تجاری کشور، مرتکب یا مرتکبین مستوجب محدودیت و یا محرومیت هم باشند با آنان طبق مقررات اخیر نیز رفتار می‌شود.
تبصره- در مواردی که حمل‌کننده کالا با تشخیص مراجع قضایی در امر قاچاق یا تخلف دخالتی نداشته باشد از هرگونه محدودیت یا پرداخت جریمه رفع اتهام می‌شود
ماده ۴۶- رانندگان وسایل نقلیه حامل کالای خارجی موظفند کالای مورد حمل را بدون هرگونه دخل و تعدن در مهلت مقرر در پروانه عبور، به گمرک مقصد در داخل و گمرک خروجی حمل کنند.
ترتیب براساس بر همان اصول عمده‌ای است که در مورد فوق وجود دارد؛ به استثنا مواردی که فروشنده هر زمان که کالاها را در دست عامل حمل و نقل در نقطه تعیین شده قرار دهد تعهداتش به پایان می‌رسد. اگر هیچ نقطه مشخصی را نتوان در زمان عقد قرارداد فروش ذکر کرد دو طرف باید به محل یا فاصله‌ای که در آنجا عامل حمل باید کالاها را تحویل بگیرد اشاره کنند.
خطر آسیب یا از بین رفتن کالاها از زمان تحویل بار از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود نه از زمانی که حمل بار شروع می‌شود، حمل‌کننده هر فردی است که بار توسط او یا به نام او از طریق جاده، خط آهن، هواپیما، راه دریا یا هر روش دیگری از مبدا به مقصد منتقل می‌شود.
پاداش مربوط به تخلیه و بارگیری قبل از انقضای موعد مقرر عموما بر اساس شرایط کشتی‌های اجاره‌ای برای تخلیه و بارگیری حد نصاب خاصی پیش‌بینی می‌شود، چنانچه زمان کمتر از میزان پیش‌بینی شده در قرارداد تخلیه و بارگیری صرف شود زمان تسریع بعنوان پاداش به طرف قرارداد پرداخت خواهد شد و اصطلاحا Dispatch نامیده می‌شود.
شرکت ترانزیتکننده چیست؟
شرکت ترانزیتکننده یک شرکت است که به عنوان واسطه بین صادرکننده و واردکننده در فرآیند حمل و نقل بینالمللی کالاها مشغول به فعالیت است.
چه مسئولیتهایی بر عهده شرکت ترانزیتکننده است؟
مسئولیتهای شرکت ترانزیتکننده شامل ترتیب حمل و نقل کالاها، بستهبندی، بارگیری و تخلیه، صدور اسناد حمل و نقل، انتقال اطلاعات مربوط به کالا و مسئولیتهای مالی و قراردادی مرتبط با حمل و نقل است.
آیا شرکت ترانزیتکننده مسئولیت مالی نقض یا خسارت به کالاها را بر عهده میگیرد؟
بله، در برخی موارد، شرکت ترانزیتکننده مسئولیت مالی نقض یا خسارت به کالاها را بر عهده میگیرد، اما این وابسته به شرایط قرارداد بین طرفین و نوع خدمات ارائه شده توسط شرکت ترانزیتکننده است.
آیا شرکت ترانزیتکننده مسئولیتهای گمرکی را بر عهده دارد؟
شرکت ترانزیتکننده معمولاً مسئولیتهای گمرکی را بر عهده ندارد. این مسئولیتها معمولاً به عهده صادرکننده، واردکننده یا نماینده گمرکی مرتبط با تراکنشهای بینالمللی است.
آیا شرکت ترانزیتکننده مسئولیت حوادث و خسارات ناشی از حمل و نقل را بر عهده دارد؟
شرکت ترانزیتکننده معمولاً مسئولیت حوادث و خسارات ناشی از حمل و نقل را بر عهده نمیگیرد. این مسئولیت ممکن است به عهده شرکت حمل و نقل، بیمهگران و یا صاحب بار باشد.
