تاجران معمولا برای رفع نیازهای مردم به کالاهای اساسی و دست یابی به سود در تجارت به واردات کالا اقدام می‌کنند. واردات کالا زمانی درست است که شما پیش از اقدام به واردات کالا مجوزهای لازم را از سازمان‌های مربوطه دریافت کرده باشید.
وقتی شما به عنوان تاجر و بازرگان در سطوح بین‌المللی به تجارت مشوغل هستید، باید در ابتدا مجوز واردات و صادرات و براساس قوانین و مقررات کشور مبدا و مقصد را بدانید و به درستی به آن عمل کنید تا مشکلی در ادامه تجارت برای شما ایجاد نشود و تجارت خوبی داشته باشید. متاسفانه بسیاری از افراد مدارک لازم برای واردات کالا و مجوزهای آن نمی‌شناسند در نتیجه در مسیر تجارت خود با مشکلات مختلفی مواجه می‌شوند و تجارت برای آن‌ها دشوار و سخت می‌شود. پس برای اینکه با مجوزهای لازم برای واردات کالا و آشنا شوید و بدانید که چه کالاهایی برای واردات به مجوز نیاز دارند و چه مراحلی را باید برای دریافت مجوزهای لازم طی کنید تا انتهای مقاله همراه ما باشید. در این مقاله قصد داریم تا مدارک و اسناد مورد نیاز برای واردات کالا به ایران را بررسی کنیم.
مجوزهای لازم برای واردات کالا
برای واردات کالا به ایران، بسته به نوع کالا و شرایط وارداتی، ممکن است نیاز به مجوزها و استانداردهای خاصی داشته باشید. در زیر برخی از مجوزهای مهم برای واردات کالا را ذکر می‌کنیم:
۱. مجوز واردات عمومی (الزامی برای اکثر کالاها): این مجوز توسط سازمان توسعه تجارت ایران صادر می‌شود و برای واردات اکثر کالاها لازم است. برای اخذ این مجوز، شما باید شرایط و قوانین مربوطه را رعایت کرده و اسناد و مدارک مورد نیاز را ارائه کنید.
۲. مجوز واردات خاص (مانند محصولات غذایی، دارویی و مواد شیمیایی خاص): برخی از کالاها نیاز به مجوزهای خاصی مانند مجوز بهداشتی، مجوز دارویی، مجوز صنعتی و مجوز وزارت نفت دارند. این مجوزها توسط سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مربوطه صادر می‌شوند.
۳. مجوز واردات موقت: در برخی موارد، برای واردات کالاهایی که مدت زمان اقامت آن‌ها در کشور کوتاه است (مانند کالاهای نمایشگاهی یا نمونه‌های تجاری)، مجوز واردات موقت لازم است.
۴. مجوز واردات مجموعه‌های خاص: برخی از مجوزها مانند مجوز واردات خودرو، مجوز واردات ماشین آلات صنعتی، مجوز واردات مواد غذایی و مجوز واردات مواد شیمیایی خاص به مجموعه‌ها و شرکت‌های خاص اعطا می‌شوند.
۵. استانداردها و تاییدیه‌ها: برخی از کالاها نیاز به استانداردها و تاییدیه‌های خاصی دارند. مانند استانداردهای بهداشتی، استانداردهای فنی و تاییدیه‌های ایمنی. این موارد توسط سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مربوطه صادر می‌شوند.
لطفا توجه داشته باشید که این فقط یک فهرست کلی از مجوزها و استانداردهای لازم برای واردات است و برای هر نوع کالا ممکن است نیاز به مجوزها و استانداردهای خاصی داشته باشید. برای واردات کالا، بهتر است با مشاوران گمرکی و واردکنندگان حرفه‌ای همکاری کنید تا نیازهای تکمیلی را بررسی کنید و از آخرین قوانین و مقررات مربوطه آگاهی داشته باشید. همچنین، مراجعه به سایت سازمان توسعه تجارت ایران و سایت‌های سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مربوطه می‌تواند به شما در اطلاع از مجوزها و استانداردهای لازم کمک کند.
شرایط و مراحل دریافت مجوز واردات کالا
برای اینکه بتوانید مجوزهای واردات کالا را دریافت کنید، باید مدارک لازم برای واردات کالا را در ابتدا تهیه کرده باشید و کارت بازرگانی داشته باشید. علاوه بر این شما ثبت نام و فعال‌سازی حساب کاربری در سامانه گمرک و دارا بودن گواهی استاندارد برای واردات کالاهای مختلف الزامات اولیه واردات کالا به ایران است و هر بازرگانی باید آن را رعایت و به آن عمل کند. در آخر نیز توجه داشته باشد که طرف معامله شما نباید تابعیت کشورهای ممنوع المعامله با ایران را داشته باشد، که اگر این طور باشد دصورت مجوز واردات برای شما صادر نمی‌شود. مورد بعدی که باید پیش از اقدامات به واردات کالا به آن توجه کنید این است که شما باید پیش از آنکه به خرید کالاها مشغول شوید، حتما باید ممنوع بودن یا نبودن واردات کالا به ایران را بررسی کنید. این کار کد تعرفه گمرکی (HS code) و ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت انجام پذیر است. به صورت کلی برای ثبت سفارش و انجام کارهای واردات کالا باید پروفایلی در سامانه ntsw. ir برای خود ایجاد کنید.
در ادامه براساس کد تعرفه کالا شما باید بررسی که کالای شما جزء چه دسته‌ای است؛ آیا ارز دولتی به آن تعلق می‌گیرد یا تنها حواله نیمایی یا ارز حاصل از صادرات را می‌توانید دریافت کند علاوه بر این ممکن است براساس سیاست‌های دولت و وزارت صمت کالای موردنظرشما برای واردات به ایران در دسته کالاهای ممنوعه قرار داشته باشد و شما نتوانید کالای خود را به ایران وارد کنید.
مجوزهای لازم برای واردات کالا
هر کالایی براساس به نوع و ارزش خود که براساس کد تعرفه گمرکی تعریف می‌شود نیاز به برخی مجوزهای دولتی برای واردات دارد و بدون آن‌ها نمی‌توان کار تجارت را تمام کرد. به همین دلیل بهتر است با ویژگی‌های هر کالا و نحوه دریافت هر مجوز آشنا شوید و در صورت نیاز برای دریافت هر کد اقدام کنید.
مجوز استاندارد
یکی از مهم‌ترین مدارکی که شما باید برای واردات هر کالا به ایران دریافت کنید مجوز استاندارد است، هر واردکننده یا صادرکننده‌ای باید این مجوز را برای کالاهای خود دریافت کند. در صورت نیاز و داشتن شرایط ممکن است کالا به آزمایشگاه‌های مربوطه ارسال شود و پس از تایید سلامت و کیفیت آن سازمان استاندارد مجوز ارسال کالا را صادر کند و در طی نامه‌نگاری به اداره گمرک اطلاع دهد که کالای شما امکان واردات و یا صادرات را دارد با خیر. توجه داشته باشید که اگر چند بار یک کالای مشخص را وارد و ترخیص کنید و آن کالا نیاز به مجوز استاندارد نداشته است، باید در دفعات بعدی این مجوز را تهیه کنید و در زمان ترخیص کالا از گمرک آن را به ماموران گمرک ارائه دهید. در کنار این مورد برخی از کالاهایی به صورت موقتی وارد کشور می‌شوند و پس از طی کردن مدت زمانی محدود از کشور خارج می‌شوند برای واردات نیازی به دریافت مجوز استاندارد ندارند چرا که قرار نیست وارد بازار مصرف ایران شوند. ذکر این نکته ضروری است که صادرکنندگان مطرح و معتبر کشور نیازی به دریافت مجوز استاندارد ندارند و می‌توانند به راحتی به صادرات کالا اقدام کنند.
در ادامه مقاله مدارکی را که شما باید برای دریافت پروانه استاندارد همراه داشته باشید بررسی خواهیم کرد توجه داشته باشید اگر مدارک شما ناقص باشند مجوز به شما داده نمی‌شود. این مدارک عبارتند از:
کپی برابر اصل جواز تاسیس یا پروانه بهره‌برداری یا پروانه كسب شركت، واحد يا كارگاه توليدی
کپی آخرین آگهی منتشرشده درمورد تغییرات شرکت و ثبت شرکت در روزنامه رسمی
تصویر کارت ملی و شناسنامه مدیرعامل شرکت
تصویر آگهی رسمی ثبت علامت تجاری در روزنامه رسمی و تکمیل فرم علامت تجاری
فرم درخواست اخذ مجوز
شماره و ایمیل و امضای مدیرعامل
مدارک مربوط به ایران کد
اطلاعات آزمایشگاه واحد تولید
تصویر پرسشنامه فنی
گواهی نامه معتبر تایید صلاحیت مسئول کنترل کیفیت
مجوز استاندارد
مجوز وزارت راه
برای ترخیص محموله از گمرک ممکن است براساس نوع کالا به مجوز واردات از وزارت راه نیاز داشته باشید. این مجوز مخصوص بارهایی است که با توسط شرکت‌های جمل و نقل خارجی جابه‌جا می‌شود و شما بدون این مجوز نمی‌توانید بار خود را تحویل بگیرید.
مجوز قرنطینه
اگر بار شما شامل دانه‌های کشاورزی و بذرهای گیاهی و موارد دیگری از این دست باشد، باید مجوز قرنطینه را برای کالاهای خود دریافت کنید. این مجوز دارای دو بخش قرنطینه حیوانی و قرنطینه نباتی است و براساس نوع کالای وارداتی تعیین می‌شود. در کنار این مورد برخی از کالاهای نباتی به دلیل ریسک و خطر کمتر نیازی به دریافت مجوز ندارند و تنها یک گواهی بهداشتی از مبدا ارسال برای واردات آن‌ها به ایران کافی است. اما درصورت مشاهده هرگونه مشکل و آلودگی از ورود و ترخیص این نوع کالاها به خاک ایران جلوگیری می‌شود و کالای شما در گمکر باقی می‌ماند و ترخیص نخواهد شد.
مجوز وزارت بهداشت
دریافت این مجوز برای واردات کالاهای آرایشی و بهداشتی ضروری است و برای تایید سلامت و کیفیت آن‌ها حتما باید مجوز مربوطه را از وزارت بهداشت دریافت کنید. گاهی اوقات پیش می‌آید که وزارت بهداشت درخواست بررسی نمونه کالا را ارائه می‌کند و اعلام می‌کند تا صاحب کالا نمونه‌ای از آن را برای بررسب در اختیار وزارت بهداشت کشور قرار دهد.
دریافت مجوز ارشاد
اگر کالای وارداتی شما از جمله مواردی باشد که زیرمجموعه وزارت ارشاد هستند مانند ماشین‌آلات و دستگاه‌های چاپ شما باید مجوزهای لازم را از وزارت ارشاد دریافت کنید. معمولا این مجوز برای دستگاه‌های دست دوم ضروی هستند که نیاز به بازرسی کیفی دارند و مامورین گمرک آن‌ها را چک می‌کنند اما برای دستگاه‌های نو معمولا نیازی به دریافت مجوز نیست.
مجوز سازمان انرژی اتمی
برای واردات کالاهایی حساس مانند لیزرهای پزشکی، موبایل، بی‌سیم‌ها باید مجوز سازمان انرژی اتمی را دریافت کنید. این اقلام بدون این مجوز نمی‌توانند وارد کشور شوند و بازرگانان باید پیش از خرید تحقیقات لازم در این حوزه انجام دهند و سپس برای واردات کالا اقدام کنند.
مجوز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
برای واردات کالاهایی که مختص کودکان و نوجوانان هستند شما باید این مجوز را از کانون دریافت کنند. کالاهایی مانند بازی فکری و اسباب بازی که با فکر و روان بچه‌ها در هستند است باید از ابعاد گوناگون بررسی و تایید شوند.
مجوز ثبت سفارش
این مجوز یکی اصلی‌ترین و پایه‌ترین مجوزهایی است که هر شخص حقیقی و حقوقی باید آن را دریافت کند تا بتواند کالای خود را به صورت قانونی وارد کشور کند.
مجوز ثبت سفارش یک کد هشت رقمی است که توسط سازمان توسعه و تجارت کشور و در سامانه جامع تجارت ایران ارائه می‌ود و فرآیند ثبت سفارش کالا در در این سامانه انجام می‌شود. فراموش نکنید این مجوز باید قبل از خرید کالا تهیه شود و برای تمامی کالاها نیاز به دریافت این مجوز دارید.
مجوز بانک مرکزی (تخصیص ارز)
برای اینکه واردکنندگان و صادرکنندگان بتوانند از ارز دولتی استفاده کنند و گواهی آماری دریافت کنند، باید ثبت سفارش خود را به بانک ارائه کنند، بانک نیز درخواستی را با موضوع دریافت مجوز حواله در سامانه ارسال می‌کند و حدودا یک ماه بعد مجوز بانک مرکزی برای دریافت ارز مورد نیاز صادر می‌شود، مجوز نیز باید پیش از خرید کالا تهیه شود.
مجوز وزارت جهاد کشاورزی
افرادی که در حوزه کشاورزی، دامداری و تولید موادغذایی فعالیت می‌کنند وکسب‌وکاری در این حوزه دارند، باید مجوز تاسیس و واردات کالا را از سامزان جهاد کشاورزی دریافت کنند تا بتوانند سرمایه‌گذاری خود را در داخل یا خارج از کشور انجام دهند و پیش ببرند.
مجوز سازمان غذا و دارو
تاجران و کسب‌وکارهایی که می‌خواهند به صادرات و واردات محصولات صنایع غذایی روی بیاروند یا قصد واردات تجهیزات پزشکی را دارند، باید مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت کنند. تهیه خوراکی و مواد غذایی و شیوه بسته‌بندی آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و درصورت نبود استانداردهای لازم امکان فروش آن‌ها در بازار ایران و کشورهای دیگر وجود ندارد.
چه کالاهایی مجوز واردات به ایران را دارند؟
به صورت کلی کالاهای وارداتی به ایرانبه سه بخش اصلی تقسیم می‌شوند:
کالاهای مجاز: این دسته از کالاها بدون هیچ گونه مجوزی، به راحتی مراحل گمرکی را طی می‌کنند و کاملا قانونی ترخیص می‌شوند و شما می‌توانید آن‌ها را به راحتی به خاک ایران وارد کنید
کالاهای مشروط: این کالاها، کالاهایی هستند که در شرایط و مواقع خاصی امکان ورود به کشور برای آن‌ها فراهم می‌شود و در طول سال نمی‌توانند مثل کالاهای مجاز وارد و ترخیص شوند.
کالاهای ممنوع‌الورود: این کالاها مخالف شرع و قانون هستند و به هیچ وجه به صورت قانونی نمی‌توان آن‌ها را به خاک ایران وارد و از گمرک‌های ایران ترخیص کرد.
کالاهایی که نیاز به مجوز واردات به ایران دارند، ممکن است به دلایل مختلفی مانند محدودیت‌های تجاری، بهداشتی، امنیتی یا زیست‌محیطی باشد. در زیر لیستی از برخی از کالاهایی که ممکن است نیاز به مجوز واردات داشته باشند، آمده است:
۱. محصولات غذایی: برخی محصولات غذایی مانند گوشت، ماهی، محصولات لبنی، محصولات آردی، قند، تخم مرغ و محصولات باغی برخی از مجوزهای وارداتی مانند مجوز بهداشتی و مجوز بهداشت حیوانی نیاز دارند.
۲. محصولات دارویی: واردات محصولات دارویی نیاز به مجوز وزارت بهداشت و درمان دارد. این مجوزها شامل مجوز واردات دارو، مجوز تولید دارو، مجوز توزیع دارو و مجوز تکمیلی دارو می‌شوند.
۳. محصولات شیمیایی: واردات برخی محصولات شیمیایی مانند مواد نفتی، مواد شیمیایی خطرناک، محصولات پتروشیمی و مواد اولیه شیمیایی نیازمند مجوز وزارت نفت و سازمان حفاظت محیط زیست است.
۴. محصولات الکترونیکی و مخابراتی: برخی محصولات الکترونیکی و مخابراتی مانند تجهیزات شبکه، تجهیزات رادیویی و تجهیزات راداری نیاز به مجوز ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دارند.
۵. خودرو و قطعات یدکی: واردات خودروها و قطعات یدکی آن‌ها نیازمند مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی است.
۶. محصولات نفتی و گازی: واردات محصولات نفتی و گازی مانند بنزین، گازوئیل، گاز طبیعی مایع (LNG) و گاز مایع (LPG) نیازمند مجوز وزارت نفت است.
۷. محصولات فلزی: برخی محصولات فلزی مانند آهن، فولاد، آلومینیوم، مس و سایر فلزات وارداتی نیازمند مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی هستند.
۸. محصولات بهداشتی و آرایشی: واردات محصولات بهدااشتی و آرایشی مانند لوازم آرایشی، محصولات مراقبت از پوست، عطر و ادکلن و محصولات بهداشتی نیازمند مجوز وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو می‌باشند.
این فقط یک نمونه از کالاهایی است که ممکن است نیاز به مجوز واردات به ایران داشته باشند. همچنین، لازم به ذکر است که قوانین و مقررات مربوط به مجوزها بر اساس تغییرات قابل توجهی ممکن است تغییر کنند. بنابراین، بهتر است قبل از واردات هر کالای خاص، با مشاوران گمرکی و مراجعه به سایت‌های سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مربوطه، اطلاعات به‌روز و جزئیات مجوزهای لازم را بدست آورید.
سخن پایانی
در این مقاله مهم‌ترین مجوزهای واردات کالا و موارد مربوط به دریافت این مجوزها را بررسی کردیم. پیشنهاد می‌کنیم اگر به عنوان تاجر فعال هستید در ابتدا پیش از آغاز تجارت حتما سری به سامانه صادرات و واردات و وبسایت درگاه ملی مجوزها بزنید تا با فهرست و شرایط همه مجوزهای مصوب کشور به تفکیک مرجع صادر کننده با مجوزهای مورد نیاز آشنا شوید.
چه کالاهایی نیاز به مجوز واردات دارند؟
برخی کالاهایی مانند محصولات غذایی، محصولات دارویی، محصولات شیمیایی خطرناک، محصولات الکترونیکی و مخابراتی، خودرو و قطعات یدکی، محصولات نفتی و گازی، محصولات فلزی، و محصولات بهداشتی و آرایشی نیازمند مجوز واردات هستند.
چگونه می‌توانم مجوز واردات کالا را بدست آورم؟
برای بدست آوردن مجوز واردات کالا، بهتر است با مشاوران گمرکی یا مراجع مربوطه تماس بگیرید و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
آیا همه کالاها نیاز به مجوز واردات دارند؟
خیر، نه همه کالاها نیاز به مجوز واردات ندارند. برخی کالاها ممکن است طبق قوانین و مقررات مربوطه آزادانه واردات شوند. اما برخی دیگر نیاز به مجوز واردات دارند.
چه اطلاعاتی برای درخواست مجوز واردات کالا نیاز است؟
اطلاعات مورد نیاز برای درخواست مجوز واردات کالا ممکن است شامل اطلاعات تجاری، مدارک مالی و بانکی، مدارک مربوط به کالا و مشخصات فنی آن، و اسناد مربوط به مقررات بهداشتی، امنیتی و زیست‌محیطی باشد.
چقدر زمان می‌برد تا مجوز واردات کالا صادر شود؟
زمان صدور مجوز واردات کالا بستگی به نوع کالا، مراحل اداری مربوطه و میزان پیچیدگی مجوز مورد نیاز دارد. بعضی از مجوزها ممکن است در عرض چند روز صادر شوند، اما در موارد دیگر ممکن است زمان بیشتری طول بکشد.
