ترخیص کالا از گمرک مهم ترین بخش صادرات و واردات کالا است، سرعت در روند ترخیص کالا و انجام امور گمرکی از دغدغه‌های اصلی تاجران برای واردات کالا است. برای تسریع این پروسه، افرادی به عنوان حق العمل کار رسمی گمرک و یا ترخیص کار گمرک به شما کمک می‌کنند شما بتوانید در کوتاه ترین زمان ممکن کالاهای خود را از گمرک ترخیص کنید. تاجران برای اینکه بتوانند این فرایند را بدون مشکل طی کنند، نیاز به اطلاعات مختلفی در این زمینه مانند اطلاع درباره تفاوت حق العملکار با ترخیصکار دارند.
حق العمل کار گمرک کیست؟
حق العمل کار رسمی گمرک به دلیل داشتن علم و تجربه بالا در این حوزه، می‌تواند برای اشخاص و شرکت‌های صاحب کالا اقدام به ترخیص کالا کند و مبلغی را به عنوان کارمزد دریافت کند. کارمزد باید از طرف صاحب کالا پرداخت شود. مبلغ کارمزد بر اساس توافق دو طرفه تعیین می‌شود و به دلیل گسترده بودن این حوزه و حساسیت آن، حق العمل کار رسمی گمرک اهمیت زیادی برای صادرات و واردات کالا دارد اگر ترخیص کالا توسط افراد نا آشنا به قوانین و مقررات گمرکی انجام شود، می‌تواند سبب بروز مشکلاتی در ترخیص کالا از گمرک شود.
براساس قانون پروانه حق العمل کار رسمی گمرک فقط به افرادی داده می‌شود که در آزمون کارگزاران گمرکی قبول شوند. افراد با داشتن این پروانه می‌توانند در تمام گمرک‌های کشور فعالیت کنند. پروانه حق العمل کار رسمی گمرک تا یک سال پس از صدور آن اعتبار دارد و در صورت عدم بدهی مالیاتی به مدت دو سال دیگر تمدید می‌شود. حق العمل کار رسمی گمرک وظیفه مشخصی دارد و حق العمل کاران تفاوتی از لحاظ کاری ندارند. طبق قانون حق العمل کاران به دو گروه اشخاص و شرکتی تقسیم می‌شوند.
ترخیص کار گمرک کیست؟
ترخیص کار گمرک فردی است که به نمایندگی از واردکننده یا صادرکننده، تمام مراحل ترخیص کالا را انجام می‌دهد. ترخیص کار گمرک هم فردی است که به قوانین و مقررات گمرک هر کشوری در مورد ترخیص کالا اطلاعات دارد. تاجران می‌تواند با سپردن کارهای ترخیص کالا به ترخیص کار گمرک از تخصص و تجربه او استفاده کنند و بدون معطلی و در زمان تعیین شده کالای خود را بدون هیچ نگرانی ترخیص کنند.
فرآیند ترخیص کالا پروسه زمان بر است به همین دلیل نیاز به دانش و مهارت کافی دارد تا کالا در سریع ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه ترخیص کالا شود. اگر ترخیص کالای صادراتی و یا وارداتی بیش از زمان ممکن طول بکشد صاحب کالا متحمل ضرر می‌شود؛ بنابراین ترخیص کار گمرک می‌تواند با حضور مداوم در تجارت بین الملل و آگاهی از قوانین و امور تشریفات گمرکی ترخیص کالا را سریع و با کمترین هزینه انجام بدهد.
استخدام ترخیص کار و حق العمل کار برای ترخیص کالا
در هر معامله طرفین قرارداد باید نسبت به توافقات خود متعهد باشند و کالا و خدمات مورد نظر را براساس قرار سر موعد تحویل بدهند. بنابراین هر مشکلی که باعث شود کالا در مدت تعیین شده به دست مشتری نرسد، سبب بروز ضرر می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود که امور مربوط به تشریفات گمرکی و پروسه ترخیص کالا را فردی انجام دهد که هم به اصول و قوانین گمرکی آگاهی و تسلط کافی دارد و هم تجربه کافی دارد. متخصصین این حوزه مانند حق العمل کار رسمی گمرک و ترخیص کار گمرک می‌توانند در زمان تعیین شده کالای مورد نظر را ترخیص کنند و از متحمل شدن هزینه‌های بیشتر جلوگیری کنند.
حق العمل کار گمرک با ترخیص کار چه تفاوتی دارد؟
از مهمترین تفاوت حق العملک ار با ترخیکار، دریافت مجوزها و پروانه کاری است که ترخیص کار گمرک را به حق العمل کار رسمی گمرک تبدیل می‌کند. حق العمل کار رسمی گمرک می‌تواند به نمایندگی از یک شخص یا شرکت مراحل ترخیص را طی کند و در مقابل آن هزینه خود را دریافت کن؛ اما ترخیصک ار گمرک با وکالتی که از صاحب کالا دارد، در زمان ترخیص کالا تمام مراحل را به نام صاحب کالا انجام می‌دهد. ترخیص کار گمرک نماینده صاحب کالا بوده و مجاز است کارهای صاحب کالا را در زمانی که او نیست انجام دهد اما حق العمل کار رسمی گمرک وکالتی از طرف صاحب کالا ندارد، بلکه به نیابت از صاحب کالا کارهای ترخیص را انجام می‌دهد.
از دیگر تفاوت‌های حق العملکار با ترخیصکار این است که ترخیص کار گمرک نماینده مستقیم صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی کالاهایش است و هیچ گونه مسئولیتی در برابر بدهی و یا اقدامات مختلف صاحب کالا یا بازرگان ندارد؛ حتی اگر مشکلی در ترخیص کالا و انجام تشریفات گمرکی ایجاد شود خود بازرگان و صاحب کالا باید پاسخگو باشند در مورد حق العمل کار رسمی گمرک، او نماینده غیر مستقیم صاحب کالا است و به نمایندگی از او اقدام به ترخیص کالا و فعالیت‌های لازم برای جلو بردن اهداف تجارت صاحب کالا انجام می‌دهد.
شناسایی یک ترخیصکار معتبر گمرکی
مورد اعتماد بودن ترخیصکار گمرک از مهمترین ویژگی‌هایی است که باید به آن توجه کنید. ترخیص کار گمرک باید امانت دار نسبت به کالاهای شما باشد، ترخیص کار گمرک برای این که بتواند در کار خود موفق شود و برای داشتن مشتری‌های بیشتر، باید بتواند علاوه بر جلب اعتماد دیگران، به زمان معین شده هم توجه کند بازرگانان به افراد متخصص و ماهری نیاز دارند که بتواند تشریفات مربوط به ترخیص کالا را در کمترین زمان و هزینه ممکن انجام دهد.
بازرگانان برای ترخیص کالا در کوتاه ترین زمان ممکن ترخیص کارانی را استخدام می‌کنند که هم هزینه‌ها را به حداقل ترین حالت ممکن برساند و هم با رساندن به موقع کالا به خریدار سود بازرگانی دریافت کنند. شرکت‌هایی در این زمینه کارآمد هستند که مجوزهای لازم برای انجام امور گمرکی مربوط به ترخیص کالاها را دارند. این شرکت‌ها و افراد پروانه حق العمل کاری خود را از اتحادیه کارگزاران گمرکی پس از قبولی دریافت می‌کنند.
عدم ترخیص به موقع کالا از گمرک
یکی از مهمترین مشکلاتی که در نتیجه عدم ترخیص به موقع کالاها ایجاد، متروکه شدن کالاها است. کالای متروکه به آن دسته از کالاهای وارداتی یا صادراتی گفته می‌شود که بیش از حد مجاز در انبار گمرک نگهداری شده‌اند. کالاهای وارداتی که به کشورها وارد می‌شوند، در ابتدا باید از اداره گمرک ترخیض شوند تا به دست صاحبان کالا برسند. اگر کالایی به گمرک وارد شود و صاحب آن پس از گذشت چهار ماه به گمرک مراجعه نکند و یا در ارائه اسناد و مدارک ترخیص کالای وارداتی تاخیر کند، آن کالا به عنوان کالای متروکه شناخته می‌شود.
وظایف شرکت ترخیص کالا
ارزش مالی کالاهایی که توسط بازرگانان وارد یا صادر می‌شود بالا است؛ بر همین اساس فرد یا شرکتی که مسئولیت ترخیص کالا را بر عهده دارد باید در ابتدا امانت دار صاحب کالا باشد. معتبر بودن و قابل اعتماد بودن شرکت‌های ترخیص کاری اهمیت بالایی دارند؛ صاحب کالا ترخیص کار گمرک را به وکالت از خود برای ترخیص کالا از گمرک قرار می‌دهد. به همین دلیل برای اینکه شرکت‌های ترخیص کالا بتوانند اعتماد مشتریان را به خوبی جلب کنند، لازم است که کارت حق العمل کاری را که نشان دهنده صلاحیت شرکت است و مورد تایید گمرک است دریافت کنند. اگر صلاحیت و توانایی شرکت ترخیص کالا از طرف گمرک تایید شود اداره گمرک به آن شرکت کارت حق العمل کاری می‌دهد.
خصوصیات یک حق العمل کار حرفه ای
فردی که به عنوان حق العمل کار گمرک مشغول به کار است باید دانش لازم در این زمینه را داشته باشد. این فرد در طول مدت فعالیت خود در زمینه حق العمل کاری مهارت‌های خود را در این زمینه پرورش می‌دهد و به تدریج با کسب تجربه به یک حق العمل کار حرفه‌ای تبدیل می‌شود.
از خصوصیات یک حق العمل کار حرفه‌ای مواردی هستند که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
داشتن اطلاعات کامل و دقیق از قوانین و مقررات گمرک و اصول واردات و صادرات و واردات کالا که توسط دولت کشور تعیین می‌شود.
مورد اعتماد باشد.
امانت دار باشد.
سابقه‌ای درخشان در زمینه حق العمل کاری گمرک داشته باشد.
با روند تشریفات گمرکی آشنایی کامل داشته باشد.
براساس تغییراتی که سالانه بر اساس سیاست‌های اقتصادی در آیین نامه گمرکی ایران ایجاد می‌شود، حق العمل کار باید اطلاعات خود را بروز کند.
فرایند ترخیص کالا از گمرک باید در کوتاه ترین زمان ممکن با توجه به نوع محموله تجاری انجام دهد.
داشتن کارت بازرگانی که یکی از ابزار‌های کاری حق العمل کاران محسوب می‌شود.
اعتبار پروانه حق العمل کاری چقدر است؟
فردی که به عنوان حق العمل کار فعالیت بازرگانی خود را روع می‌کند باید پروانه حق العمل کاری داشته باشد. این پروانه مجوزی برای حق العمل کاران برای فعالیت در این زمینه است. پروانه حق العمل کاری گمرک در هر دفعه‌ای که برای فرد حق العمل کار صادر شود تنها به مدت یک سال اعتبار دارد. حق العمل کاری که قصد تمدید پروانه کاری خود را دارد باید تا قبل از اتمام تاریخ اعتبار این پروانه درخواست تمدید پروانه حق العمل کاری خود را با باطل کردن تمبر و دفتر حق العمل کاری خود که مربوط به زمانی اعتبار پروانه فعلی است را به گمرک ایران ارائه کند.
کارشناسان این گمرک پس از بررسی دفتر حق العمل کاری فعلی که فعالیت‌های یک سال اخیر فرد را نشان می‌دهد، اگر هیچ تخلف و یا محرومیت دائمی یا موقت در آن وجود نداشته باشد، آن را پلمپ می‌کنند و دفتر جدید را امضا می‌کنند و پروانه جدید را صادر می‌کنند.
پروانه کارگزار گمرکی چیست؟
پروانه حق العمل کاری گمرک مجوزی است برای افرادی که بدون وابستگی به شرکت‌های دولتی قصد دارند در زمینه حق العمل کاری فعالیت نمایند. این افراد با شرکت در آزمون حق العمل کاری گمرک و کسب نمره کافی در این آزمون و داشتن شرایط لازم برای دریافت این پروانه موفق به کسب آن می‌شوند.
افرادی که موفق به کسب پروانه کارگزاری گمرک شده‌اند می‌توانند با دریافت این وکالت نامه محضری از طرف صاحب کالا، روند ترخیص کالا از گمرک را بدون مسئولیتی برای صاحب اصلی کالا و با مسئولیت خود به پایان برسانند. کارمندان ارگان‌های دولتی می‌توانند این مسئولیت را بدون داشتن پروانه گمرکی و با داشتن مجوز از سوی ارگان مورد نظر برای ترخیص کردن کالاهای وارداتی مربوط به آن ارگان انجام بدهند.
چگونگی ثبت اظهار نامه گمرکی توسط حق العملکار گمرک
تنظیم اظهار نامه گمرکی از مهم ترین بخش‌های ترخیص کالا از گمرک است گمرک به واسطه‌ی این فرم از نوع محموله تجاری با خبر می‌شوند. زمانی که صاحبان کالا تنظیم اظهار نامه گمرکی و انجام فرایند ترخیص کالا را بر عهده یک حق العمل کار حرفه‌ای واگذار می‌کنند.
حق العمل کار ابتدا به سامانه جامع امور گمرکی مراجعه کند و با مراجعه به بخش تنظیم اظهار نامه گمرکی، این فرم را تکمیل کند. حق العمل کار در هنگام تکمیل این فرم در بخش مربوط به صاحب کالا، اطلاعات مربوط به صاحب اصلی کالا را وارد می‌کند و در بخش مربوط به نماینده صاحب کالا باید اطلاعات مربوط به خود را وارد کند.
تفاوت حق العمل کار گمرک با ترخیص کار این سازمان چیست؟
تفاوت حق العمل کار گمرک با ترخیص کار گمرک در اختیارات حقوقی است. حق العمل کار اختیارات بیشتری در زمان ترخیص کالا از گمرک دارد و مسئولیت‌های این فرایند بر عهده او است تا زمانی که محموله را در خارج از گمرک به صاحب کالا تحویل دهد اما ترخیص کار باید برای انجام هر کدام از مراحل ترخیص کالا، صاحب محموله را درجریان کار قرار دهد.
چرا باید برای ترخیص کالا از حق العمل کار یا ترخیص کار کمک گرفت؟
ترخیص کالا از گمرک به دلیل مدارکی زیادی که باید تهیه شود، بسیار پیچیده و دشوار است از این رو باید انجام این کار بر عهده افرادی باشد که دانش و تجربه لازم در این زمینه را دارند.
پروانه گمرکی حق العمل کاری چه مدت اعتبار دارد؟
پروانه گمرکی حق العمل کاری در هر بار صدور یک سال اعتبار دارد که فرد حق العمل کار در این یک سال باید تمامی فعالیت‌های خود در زمینه ترخیص کالا را در دفتری مخصوص ثبت کند و برای تمدید مجدد این پروانه آن را در اختیار کارشناسان سازمان گمرک قرار بدهد.
حق العمل کار حرفه‌ای گمرک چه ویژگی‌هایی دارد؟
از ویژگی‌های یک حق العمل کار حرفه‌ای گمرک می‌توانیم به مواردی مانند مطلع بودن از قوانین گمرکی، آشنایی با تشریفات گمرکی، داشتن مهارت در زمینه ترخیص سریع کالا، داشتن مهارت لازم برای کاهش دادن هزینه‌های ترخیص کالا، امانت دار بودن، داشتن سابقه کاری درخشان اشاره کنیم.
سخن پایانی
پیچیدگی قوانین بازرگانی خصوصا در زمینه واردات و صادرات کالا در گمرک سبب می‌شود تا فردی که قصد فعالیت‌های تجاری در امر واردات و صادرات کالا داشته باشد، از یک فرد متخصص بخواهد تا فرایند‌های مربوط به امور گمرک‌ها را انجام بدهد. در واقع فرد حق العمل کار رسمی گمرک که از طرف صاحب کالا یا فرد بازرگان انتخاب شده است واسطه بین بازرگان و گمرک برای انجام تشریفات گمرکی می‌شود و دستمزدی رای انجام امور گمرکی دریافت می‌کنند.
