گواهی بهداشت محموله سندی است که نشان می‌دهد کالای شما ایمنی و سلامت کافی را دارد و استفاده از آن آسیبی برای افراد ایجاد نمی‌کند. گواهی بهداشت معمولاً برای مواد غذایی، مواد دارویی و پزشکی صادر می‌شود. برای دریافت گواهی بهداشت باید مدارک مختلفی را به مراجع ذیصلاح تحویل دهید تا بتوانید تاییدیه‌های مورد نیاز را دریافت کنید. در ادامه مقاله این مدارک و مواردی که باید در ارتباط با گواهی بهداشت محموله مد نظر داشته باشید و رعایت کنید را بررسی خواهیم کرد.
مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی بهداشت محموله
مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی بهداشت برای محموله‌های مختلف به صورت کلی عبارتند از مدرک صادر شده توسط مقامات کشور تولیدکننده کالا یا خود تولیدکننده و تاییدیه دریافت شده توسط مقامات ذیصلاح در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران. داشتن این گواهی نشان می‌دهد که محصول شما کاملاً ایمن و سلامت است. گواهی بهداشت عموماً برای مواد غذایی، محصولات آرایشی بهداشتی، مواد دارویی و پزشکی و نیز محصولاتی که از پلاستیک ساخته شده‌اند و در تولید مواد غذایی استفاده می‌شوند، صادر می‌شود.
به صورت کلی دو نوع گواهی بهداشت محموله مورد قبول وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران است این دو گواهی عبارتند از:
گواهی صادر شده براساس هر محموله وارداتی
گواهی صادر شده به صورت زمان‌دار، این نوع از گواهینامه‌های بهداشتی به صورت یک ساله صادر می‌شوند.
اگر گواهینامه بهداشتی محموله خود را طبق روش اول دریافت کرده‌اید، شماره بچ، تاریخ تولید و انقضاء کالا باید در گواهی بهداشت ذکر شود. این نوع از گواهی بهداشت تنها برای محموله‌های وارداتی اعتبار دارد و برای محموله‌های صادراتی نمی‌توان از این نوع گواهینامه بهداشتی برای محموله استفاده کرد.
بهداشت باید توسط سفارت ایران در کشور مبدا تائید شده باشد. با توجه به اهمیت فراورده‌های غذایی و آشامیدنی در حفظ سلامت مردم، برای صدور مجوزهای ورود و ترخیص مواد اولیه مربوط به این دسته از کالاها به مجوزهای بهداشتی نیاز است.
این نوع گواهی بهداشت تنها برای همان محموله وارداتی معتبر است. مجوز ورود یا پرفورما به معنای تایید واردات کالا است که به صورت یک پیش فاکتور در اختیار شما قرار داده می‌شود. در واقع این مجوز اولین مرحله برای ورود کالای مورد نظر به کشور است.
لیست مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی بهداشت محموله
در ابتدا شما باید درخواست کتبی برای صدور گواهی بهداشت محموله خود را به وزارت بهداشت ارائه دهید. شما می‌توانید درخواست خود را تنها برای یک محموله یا برای دریافت گواهی بهداشت بلند مدت ارائه دهید.
در گام بعدی شما باید تعهدنامه‌ای مبنی بر عدم استفاده از مواد اولیه وارداتی با استفاده از ارز حمایتی در تولید محصول مورد نظر برای دریافت گواهی بهداشت ارائه کنید.
پس از اینکه محصول خود را صادر کردید، باید اسناد مرتبط با کالا شامل نام کالا، تاریخ تولید کالا، مقدار کالا، تاریخ، نام تجاری کالا و سری ساخت هر محموله را در اختیار مراجع ذیصلاح قرار دهید.
شما باید تصویر پروانه بهداشتی تولید معتبری برای کالای خود داشته باشید و آن را نیز ارائه دهید.
برای دریافت گواهی بهداشت محموله نیاز است لیست محصولات با مشخصات زیر به وزارت بهداشت ارائه شود:
تاریخ تولید، تاریخ انقضاء، سری ساخت، شماره و تاریخ فاکتور، نام فرآورده، وزن، نام تجاری (مطابق با پروانه بهداشتی صادره). این اسناد باید برای هر محموله صادراتی به صورت جداگانه مشخص و ارائه شوند. مخصوصا اگر می‌خواهید گواهی بهداشت بلند مدت دریافت کنید.
پس از جمع آوری تمام اطلاعات مورد نیاز، باید فرم مربوطه برای دریافت گواهی بهداشت را براساس نیازی که دارید پر کنید.
برای شرکت‌های بازرگانی که متقاضی صادرات هستند، الزامی است تا تمامی مدارک لازم را به همراه یک معرفی نامه از طرف شرکت تولیدکننده که در سربرگ شرکت و با مهر و امضای مدیرعامل است نیز جهت دریافت مجوز ارائه شود.
مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی فروش آزاد
در این روش باید درخواست دریافت گواهی بهداشت از سوی تولیدکننده ارائه شود در صورتی که متقاضی یک شرکت بازرگانی باشد، ارائه معرفی نامه از سوی تولیدکننده بر روی سربرگ شرکت و با مهر و امضای مدیرعامل الزامی است.
پس از این مورد باید تصویر پروانه بهداشتی تولید که دارای نام و علامت تجاری محصول است نیز ارائه شود.
برای صادرات مواد غذایی و آشامیدنی معمولا دستورالعمل‌های خاصی برای صادرکنندگان وجود دارد، برای دریافت گواهی فروش آزاد باید این دستورالعمل‌ها را اجرا کنید.
نحوه صدور مجوز ترخیص
ترخیص کالا یا محموله براساس نوع کالا و نیز نوع شرکت واردکننده و مدارک ارائه شده به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. ترخیص مواد اولیه با توجه به ثبت منابع تولیدی آنها و داشتن پروانه بهداشتی معتبر از گمرک انجام می‌شود. برای اینکه صحت اطلاعاتی مانند نام کالا، کارخانه تولیدکننده و کشور مبدأ با اطلاعات موجود در فاکتور و گواهی بهداشت ارائه شده تایید شوند، از بانک اطلاعاتی موجود در سایت سازمان غذا و دارو استفاده می‌شود. اگر اطلاعات، همسانی کاملی با پروانه بهداشت و بانک اطلاعاتی موجود داشته باشند کالا از گمرک ترخیص می‌شود.
برای تولید مواد اولیه باید سابقه کافی در این حوزه داشته باشید. نیاز است که بیشتر از یک سال از تاریخ آخرین نتایج آزمایش ماده اولیه گذشته باشد و همچنین باید مفاد ذکر شده در تبصره بند ۵-۱-۴ را نیز رعایت کنید.
صدور مجوز ترخیص و مصرف کالا وابسته به تکمیل بخش مربوط به نتایج آزمایش کالا است. این بخش در جدول پیوست پروانه بهداشتی ورود کالا ذکر شده است. مسئولیت انجام آزمایش بر روی مواد اولیه و تایید قابلیت استفاده انسانی آنها بر عهده صاحب کالا یا مسئول فنی واحد تولیدکننده یا خریدار ماده اولیه است که در متن مجوز ترخیص و مصرف ذکر می‌شود.
با توجه به این موارد، برای تمدید پروانه بهداشتی ورود، شرکت‌های واردکننده باید حداکثر سه ماه قبل از انقضای تاریخ اعتبار پروانه خود، برای تمدید پروانه اقدام کنند در غیر این صورت مجوز واردات در طی مدت تمدید صادر نمی‌شود.
مشخصات و ویژگی‌های اعلام شده برای کالا جهت دریافت گواهی بهداشت که در برگه آنالیز مواد اولیه و بسته‌بندی مواد اولیه و آشامیدنی ذکر می‌شود باید با یکی از استانداردهای زیر مطابقت لازم را داشته باشد:
استاندارد ملی ایران
Codex alimentarius. net
Food chemical Codex
ECC (کمیسیون اتحادیه اروپا )
Allured’s Flavor And Fragrance Material
FDA/CFR
(Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives)JECFA
The Pesticide Manual
FDA/CTFA
Edana (European Disposables And Nonwoven Association)
استانداردهای داخلی کارخانه تولید کننده به انضمام SDS کالا (Safety data sheets)
اگر کالا مشمول رعایت اجباری استاندارد ملی ایران باشد ملاک، همان استاندارد ملی ایران است.
سخن پایانی
به صورت کلی محصولاتی که دارای پروانه ساخت معتبر هستند با استناد به این پروانه و در صورت داشتن تاییدیه گواهی بهداشت از اداره نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی امکان واردات و صادرات را دارند. با این حال گاهی نیز در صورت نیاز از محصولات نمونه برداری می‌شود. محصولاتی که به صورت سنتی تولید می‌شوند و فاقد پروانه‌های بهداشتی هستند پس از بازدید و بررسی محموله و انجام آزمایش به صورت نمونه روی محموله گواهی بهداشت را دریافت می‌کنند.
به صورت کلی برای واردات و صادرات اغلب محصولات اخذ مجوز بهداشتی الزامی است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه بهتر است با شرکت‌های معتبر فعال در حمل و نقل کالا تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی مشاوران آنها در حوزه‌های مختلف واردات و موارد مربوط به گواهی بهداشت محموله استفاده کنید.
