یکی از کالاهای وارداتی که در صدر واردات کالا به ایران قرار دارد، دارو و مواد دارویی است. واردات دارو به ایران بر اساس نیاز مردم و تحت شرایط خاصی انجام پذیر است. توجه داشته باشید که تمامی داروها اجازه برای واردات به ایران را ندارند و تنها دارویی که مجوز قانونی دارند به کشور وارد می‌شوند. به صورت معمول براساس آمارهای جهانی ایرانی‌ها سه برابر میانگین جهانی دارو مصرف می‌کنند، بر این اساس در هر نسخه صادر شده از طرف پزشکان، به طور میانگین 3 تا 4 قلم دارو نوشته می‌شود این عدد در دنیا 2 است. مصرف بالای دارو در ایران سبب شده تا تامین میزان داروی مورد نیاز مردم مشکلی شود؛ از طرف دیگر به دلیل حمایت از تولیدکنندگان داخلی، واردات دارو برخی مواقع با سختی‌هایی مواجه می‌شوند از طرف دیگر، داروها مستقیما با سلامت مردم سر و کار دارند و به طور طبیعی، حساسیت‌ها در مورد واردات دارو بیشتر از سایر کالاها است.
در این مقاله براساس اهمیت واردات دارو و قوانین آن قصد داریم تاشما را با تمامی پیچ و خم‌های واردات دارو در ایران آشنا کنیم.
آیا واردات دارو به ایران دشوار است؟
در چند سال اخیر هر سال وضعیت متفاوتی برای واردکنندگان دارو در ایران ایجاد شده است که در برخی موارد واردات دارو حتی داروهای عادی را به شدت سخت کرده است. ترجیح وزارت بهداشت در حال حاضر در ایران حمایت از تولیدکنندگان داخلی است؛ اما نیاز ایران به واردات بسیاری از داروها غیرقابل انکار است. کمبود دارو می‌تواند سلامت بیماران را به خطر انداخته و خانواده‌های بیماران را با مشکلات زیادی در تهیه و تامین انواع دارو مواجه کند.
آیا شرایط واردات دارو به ایران دشوار است؟
در سال‌های اخیر شرایط واردات دارو کمی بهتر شده است، در گمرک ایران در سال 1401، کاهش مالیات بر ارزش افزوده اقلام دارویی از 9 درصد به 1 درصد را رسما اعلام کرده است. علاوه بر این در لایحه تصویب شده بودجه سال 1402 از طرف دولت نرخ حقوق گمرکی دارو از 4 درصد به یک درصد کاهش پیدا کرده است، این اتفاقات در نهایت خبر از بهبود شرایط واردات دارو به داخل ایران را می‌دهند و برای تاجران خوب هستند.
میزان واردات دارو به ایران
آخرین آمارهای ارائه شده در ارتباط با به واردات دارو به ایران نشان می‌دهند که در سال 1400، 21. 7 هزار تن محصولات دارویی و پزشکی به ارزشی معادل با 2. 5 میلیارد یورو به کشور وارد شده است. رئیس کل بانک مرکزی در اردیبهشت 1402 اعلام کرد که دولت قرار است 3. 5 میلیارد دلار ارز ترجیحی را به واردات دارو اختصاص دهد که معادل با ماهی حدودا 300 میلیون دلار است. این ارقام بالا هستند و معمولا به داروهای خاص و حیاتی بیماران مربوط می‌شوند که تولید داخلی جواب گو نیاز آن‌ها نیست یا این که دارو در داخل مشابهی ندارد.
مراحل واردات دارو
برای واردات دارو، مراحل مشخصی باید طی شوند:
پیدا کردن تولیدکننده معتبر خارجی
مذاکرات و دریافت نمونه دارو
بررسی کیفیت و اعتبار شرکت خارجی و تحقیق کامل
عقد قرارداد
ایحاد پیش فاکتور
دریافت مجوزهای واردات دارو
انتقال مبلغ خرید دارو به حساب شرکت خارجی
انتخاب شیوه حمل و نقل
تخمین هزینه ها
ترخیص کالا از گمرک و ورود محموله به ایران
مراحل واردات دارو
در ادامه هر کدام از این مرحال را به تفضیل برای آشنایی بیشتر شما بررسی خواهیم کرد.
پیدا کردن تولیدکننده معتبر خارجی
شرکت‌های زیادی در دنیا به تولید دارو مشغول هستند در این مرحله شما باید با شرکت‌هایی از کشورهای مختلف دنیا ارتباط بگیرید و یک شرکت مناسب را برای خرید دارو انتخاب کنید.
دریافت نمونه دارو
پس از پیدا کردن یک شرکت مناسب شما باید از شرکت بخواهید تا فهرستی از محصولات تولیدی خود را برای شما ارسال کنند تا بتوانید بخشی از فرایند اعتبارسنجی شرکت را انجام دهید. شما در این مرحله باید کیفیت نمونه محصولات ارسالی را بسنجید و درباره امکان تجارت با آن شرکت تصمیم گیری کنید.
بررسی اعتبار شرکت خارجی
علاوه بر مراحل قبلی، شما باید به طور جداگانه در مورد شرکت مورد نظر تحقیق کنید. یک راه این است که در این مرحله می‌توانید که اسم شرکت مورد نظر را در کنار کلمه “کلاهبرداری” سرچ کرده و نتایج جست و جو را مشاهده کنید. پیشنهاد می‌کنیم این کار را هم به زبان فارسی و هم انگلیسی انجام دهید. در صورت مشاهده موارد پرتعدا، بهتر است از همکاری با آن شرکت اجتناب کنید اما در صورت اطمینان از خوش قول بودن و کیفیت کار شرکت می‌توانید فرایند تجارت خود را آغاز کنید.
عقد قرارداد
در این مرحله باید با شرکت خارجی قرارداد حقوقی محکم و درستی تنظیم کنید که تمام موارد مورد نیاز در آن ذکر شده باشد. در قرارداد باید جزییاتی مانند نحوه پرداخت مبلغ، تعهدات طرفین و نحوه پرداخت جریمه در صورت عدم عمل به تعهدات را به صورت کامل شامل شود پیشنهاد می‌کنیم که در این مرحله از یک مشاور حقوقی کمک بگیرید.
پیش فاکتور ارسال کالا
پیش فاکتور یکی از اصلی ترین ارکان واردات کالا به ایران است و باید آن را به طور دقیق تنظیم کرد. در پیش فاکتور باید مواردی مانند قیمت داروها و نوع و تعداد داروهای ارسالی به طور کامل قید شوند.
دریافت مجوز واردات
مجوزهای واردات دارو را در ادامه به صورت کامل بررسی خواهیم کرد. در این مرحله باید از در اختیار داشتن تمامی مجوزها به طور کامل مطمئن شوید تا در زمان ترخیص محموله‌های دارو با مشکل مواجه نشوید.
پرداخت مبلغ به شرکت خارجی
پس از اطمینان از همکاری با شرکت مورد نظر و عقد قرارداد باید مبلغ محموله‌های وارداتی را به شرکت انتخابی پرداخت کنید. در این مرحله باید از پیش درباره روش پرداخت مبلغ به توافق رسیده باشید تا مشکلی در این بین ایجاد نشود.
انتخاب روش حمل و نقل
اگر داروهایی که قصد واردات آن‌ها را دارید داروها باید سریعا انتقال پیدا کرده و مورد مصرف قرار گیرند، بهتر است روش‌های سریع تر مانند روش هوایی را انتخاب کنید. در این مرحله باید با توجه به نوع داروهای ارسالی، کشور مبدا و هزینه‌های حمل و نقل، بهترین و بهینه ترین روش را برای حمل محموله‌های وارداتی خود انتخاب کنید تا کالاها بدون فساد و خرابی وارد گمرک‌های کشور شوند.
تخمین هزینه ها
برای تعیین قیمت داروهای وارداتی و فروش آن‌ها در ایران باید پس از تعیین روش حمل و نقل هزینه‌های واردات را هم به طور دقیق تخمین بزنید تا بتوانید قیمت دارو را به شکلی درست و به طوری‌ای که سود شما نیز در نظر گرفته شده باشد تعیین کنید.
ترخیص داروها از گمرک ایران
در این زمان شما به مرحله نهایی رسیده‌اید و نوبت ترخیص داروهای وارداتی شما رسیده است در این مرحله داروها پس از طی کردن مراحل قانونی در گمرک، ترخیص می‌شوند و سپس وارد چرخه فروش می‌شوند. بهتر است برای اطمینان از ترخیص بدون مشکل محموله‌های خودتان از یک شرکت معتبر واردات دارو کمک بگیرید.
مدارک مورد نیاز برای واردات دارو
برای واردات دارو به صورت کاملا قانونی باید مدارک و اسناد لازم را در اختیار داشته باشید. مدارک مورد نیاز برای واردات دارو به شرح زیر هستند:
فهرست کارخانه‌های تولید کننده دارو با آدرس دقیق
برگ نمایندگی از وزارت بازرگانی
فرم تقاضای واردات دارو
فهرست کشورهای خریدار داروهای وارداتی
تاییدیه‌های مختلف
برچسب فارسی
فرم ارزیابی محصول
مجوز فروش انحصاری محصولات شرکت مورد نظر خارجی در ایران
ارائه گواهینامه CPP کشور مبدا با تایید سفارت ایران در آن کشور
ارائه DMF یا Drug Master File یک فایل ارسالی به سازمان غذا و دارو است که دارای اطلاعاتی درباره روش‌های ساخت دارو و مقالات مرتبط با دارو و نیز نکات مربوط به مصرف و بسته بندی داروها است.
فرم قیمت دارو
با ارائه این مدارک داروهای شما ثبت می‌شوند و در فهرست داروهای وارداتی به کشور قرار می‌گیرند.
مجوزهای واردات دارو در ایران
برای واردات دارو به ایران باید مجوزهای خاصی را از ارگان‌های مرتبط دریافت کنید مجوزهای واردات دارو به ایران شامل موارد زیر هستند:
نمونه دارو
شماره و تاریخ فاکتور
کپی پروانه مسئول فنی
اوراق ثبت سفارش
گواهی نمایندگی
پروفرم با امضای تولیدکننده
ارائه مشخصات کالا به زبان فارسی
مجوزهای واردات دارو در ایران
ارائه فرمولاسیون
گواهی ثبت منبع
ارائه اصل گواهی بهداشت
واردات دارو از دبی
همواره برای انتخاب محل مناسب برای واردات دارو سوالاتی برای تاجران ایجاد می‌شود، یک سوال همیشگی این است که آیا دبی مبدا مناسبی برای واردات دارو است؟ کشور امارات در بین تولیدکنندگان دارو جایگاه خاصی ندارد اما ویژگی‌های خاصی که متعلق به این کشور است، واردات دارو از دبی را به گزینه‌ای مناسب برای بازرگانان تبدیل کرده است. مهم ترین ویژگی‌هایی که دبی را به کشور مناسبی برای واردات دارو تبدیل کرده است موارد زیر هستند:
نزدیک بودن و مسافت کم
وجود نمایندگی‌های شرکت‌های بزرگ داروسازی جهان در دبی
وجود پروازهای پرتعداد میان دو کشور
پرواز از شهر‌های گوناگون کشور به دبی و برعکس
پایین بودن هزینه‌های حمل و نقل
مهم ترین ویژگی دبی در صنعت دارو چیست؟
کشور دبی هر ساله به صورت مستمر مقصد اغلب شرکت‌های بزرگ تولید دارو در جهان است و نمایشگاه‌های بین المللی مهمی در این کشور در ارتباط با دارو برگزار می‌شوند. به عنوان یک وارد کننده دارو و تاجر حضور در این نمایشگاه‌ها و غرفه سازی می‌تواند فرصت‌های بسیاری را نصیب شما کند.
کدام محصولات در نمایشگاه‌های دارویی دبی عرضه می‌شوند؟
مهم ترین محصولات دارویی موجود در این گونه نمایشگاه‌ها عبارت‌اند از:
زیست دارو ها
محصولات طب سوزنی
کشفیات دارویی جدید
فرمولاسیون‌های دارویی
انواع داروهای عمومی
تجهیزات آزمایشگاهی
ویتامین‌ها و مکمل‌های خوراکی
مواد معدنی
ماشین آلات داروسازی
تجهیزات کنترل کیفیت مواد خام دارویی
انواع داروهای بدون نسخه
داروهای نیازمند نسخه
نرم افزارهای دارویی
محصولات عطر درمانی
داروهای سفارشی
مکمل‌های غذایی رژیمی
ممنوعیت واردات دارو
واردات برخی از داروها با محدودیت‌های خاصی در داخل کشور مواجه هستند و ترخیص آن‌ها از گمرک با مشکلات زیادی همراه است برخی از این داروها عبارت‌اند از:
آموکسی سیلین ها
اکسی کدون
سودوافدرین
گرانول نیتروگلیسیرین
اریترومایسین
بوپرنورفین
کدیین فسفات
ترامادول هیدروکلراید
پنی سیلین جی
متادون هیدروکلراید
امینوپنیسیلانیک اسید
ممنوعیت واردات دارو
سخن پایانی
در این مقاله واردات دارو به ایران و شرایط واردات دارو به ایران را بررسی کردیم و سپس مراحل واردات دارو را شرح دادیم. علاوه بر این مدارک و مجوزهای لازم برای واردات دارو را فهرست کرده و درباره ممنوعیت‌های واردات دارو هم نکاتی را بیان کردیم.
