در طول مسیر حمل و نقل کالا خطرات متعدد و زیادی هستند که می‌توانند سلامت کالا را تحت تاثیر قرار دهند. مهم نیست کالای شما به صورت زمینی، دریایی و حتی هوایی حمل می‌شود، در همه انواع حمل و نقل احتمال آسیب دیدن کالا وجود دارد به همین دلیل است که شرکت‌های بیمه تعهد‌های مختلفی را تحت عنوان کلوزهای بیمه باربری به بیمه‌گذاران برای کالاهای خود ارائه می‌کنند. کلوزهای بیمه باربری تعهداتی در سطح بین‌المللی هستند و توسط تمامی کشورها در جهان اجرا می‌شود به همین دلیل تمامی شرکت‌های بیمه در جهان آنها را قبول دارند و از آنها پیروی می‌کنند. در ایران شرکت‌های مختلف فعال در حوزه بیمه باربری، کلوزهای مختلف بیمه را با توجه به نوع کالا در اختیار بیمه‌گذار قرار می‌دهند و کالا را از مبدا تا مقصد بیمه می‌کنند.
حمل و نقل کالا و سالم رسیدن کالا به مقصد از مهمترین چالش‌هایی است که بازرگانان و تاجران برای انتقال کالای خود با آن روبرو هستند. سالم رسیدن کالا به مقصد دغدغه اصلی تاجران است به همین دلیل بیمه‌های باربری در سطح بین‌المللی در حوزه‌های مختلفی ایجاد شده‌اند تا از خسارت کالا در حین جابجایی جلوگیری کنند. در ادامه مقاله قصد داریم کلوزبندی بیمه باربری و موارد مربوط به این نوع از بیمه را بررسی کنیم. اگر قصد فعالیت در حوزه تجارت بین‌الملل و حتی داخلی را دارید پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
بیمه باربری چیست؟
براساس بیمه باربری یا بیمه حمل و نقل کالا، بیمه‌کننده در قبال بیمه‌گذار تعهد می‌دهد تا خسارت وارد شده را در صورت بروز حوادث جبران کند. براساس این تعهد بیمه‌کننده مبلغ مشخصی را به صورت نقد دریافت میکند و به بیمه‌گذار تعهد می‌دهد که در صورت بروز یک حادثه یا در جریان عملیات حمل و نقل کالا اگر کالاها دچار آسیب شدند براساس مفادی که در بیمه‌نامه ذکر شده است، خسارت تاجر را پرداخت و زیان را جبران نماید. در این مقاله همه موارد مربوط به کلوزبندی بیمه را بررسی خواهیم کرد.
کلوز بیمه باربری چیست؟
در طول حمل و نقل کالا خطرات متفاوتی ممکن است ایجاد شود. از این رو در بیمه باربری با هدف حمایت از بیمه‌گذار و با توجه به خطراتی که ممکن است کالاها را در طول مسیر حمل و نقل دچار آسیب و خسارت کنند، کلوزهای بیمه مختلف طراحی شده‌اند که در حال حاضر توسط شرکت‌های مختلف بیمه در اختیار تاجران و بازرگانان قرار می‌گیرند. توجه داشته باشید که کلوزهای بیمه‌ای در تمام بازارهای جهانی کاربرد دارند و مختص ایران نیستند و مقدار تعهد بیمه نیز به صورت بین‌المللی توسط شرکت بیمه تایید می‌شود. در واقع کلوزهای بیمه وعده‌های شرکت‌های مختلف بیمه‌ای را استانداردسازی میکند.
کلوزهای بیمه باربری چند نوع هستند؟
کلوزهای بیمه باربری در سه سطح مختلف ارائه می‌شوند که عبارتند از کلوز A، کلوز B و کلوز C. تفاوت این کلوز‌ها در این مورد است که هر کدام از آنها تنها تعدادی از خطرات را تحت پوشش خود قرار می‌دهند توجه داشته باشید که A بیشترین طیف خطر و کلوز C کمترین طیف خطر را تحت پوشش خود قرار می‌دهند.
هزینه کلوزهای بیمه باربری چقدر است؟
همانطور که اشاره کردیم هر کدام از کلوزهای بیمه باربری خطرات متفاوتی را تحت پوشش خود قرار می‌دهند، به همین دلیل هزینه‌های مربوط به کلوزهای بیمه باربری با یکدیگر متفاوت هستند و با توجه به کیفیت و کمیت و نیز عوارض تحت حمایت تعیین می‌شوند. توجه داشته باشید که کلوز A بیشترین تعداد خطر را پوشش می‌دهد و بر همین اساس نسبت به سایر کلوزهای بیمه گرانتر است. به صورت کلی تاجران و بازرگانان می‌توانند براساس نوع بار خود و خطراتی که ممکن است در حین حمل و نقل بار آنها را تهدید کند، کلوز یا کلوزهای مختلف را برای بار خود انتخاب کنند.
کلوزهای بیمه باربری چه شرایطی دارند؟
همانطور که می‌دانید خطرات مختلف و متعددی در طول مسیر حمل و نقل کالا وجود دارد به همین دلیل شرکت‌های بیمه تعهدات خود را تحت نام بیمه باربری به بیمه‌گذاران واگذار می‌کنند. براساس بیمه باربری افراد می‌توانند خطر احتمالی آسیب دیدن کالا را پیش‌بینی کرده و برای جلوگیری از وارد شدن خسارت‌های احتمالی از بیمه‌نامه مناسب کالای خود استفاده کنند. برخی از افراد فکر می‌کنند که آسیب دیدن و خسارت کالا تنها در حمل و نقل بین‌المللی وجود دارد و حمل و نقل داخلی کالا بدون آسیب انجام می‌شود، این باور کاملاً غلط است چرا که در طول مسیر حمل و نقل حتی در داخل کشور نیز ممکن است خودروی حامل کالاهای شما تصادف کند و در نتیجه کالای شما دچار خسارت هر چند کم شود. در این صورت اگر کالای شما بیمه داشته باشد می‌توانید خسارت وارد شده را از بیمه تهیه کنید در غیر این صورت ناچار هستید خسارت وارده را از سود خود کم نمایید.
کلوز A بیمه باربری
این نوع کلوز کامل‌ترین و جامع‌ترین بیمه در حوزه باربری در جهان است به همین دلیل هزینه آن نسبت به سایر بیمه‌ها گرانتر است. کلوز A کلیه خطرات و عواقب احتمالی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد و تمامی کالاها را با در نظر گرفتن برخی از استثنائات بیمه میکند. در ادامه مقاله برخی از مواردی که تحت پوشش این کلوز بیمه قرار دارند را بررسی خواهیم کرد:
زلزله، فوران آتشفشان و صاعقه
سرقت و دزدی
پرت شدن کالا از روی عرشه
ورود آب دريا, درياچه يا رودخانه به کشتی، کانتینر، قایق، شناور، یا انبار کالا
از بین رفتن کامل بسته در کشتی یا از بین رفتن بسته به علت بارگیری و تخلیه نامناسب
شکستگی کالاها
تلف‌شدن کلی هر بسته در به علت افتادن هنگام بارگيری و يا تخليه کشتی
خسارت‌های ناشی از باران و آفتاب
کرم زدگی، موش خوردگی و حشره‌زدگی
کلوز B بیمه باربری
این نوع از کلوز بیمه باربری در مقایسه با کلوزA خطرات کمتری را تحت پوشش خود قرار داده، اما در مقایسه با کلوز C خطرات بیشتری را تحت پوشش خود قرار می‌دهد.در ادامه به برخی از خطراتی که تحت پوشش کلوز B قرار دارند را بررسی خواهیم کرد:
مسئولیت مشترک در تصادف
تخلیه کالا در بندر اضطراری یا بندر پناه
فدا کردن کالا در جریان زیان همگانی
آسیب دیدن کالا به دلیل انداختن کالا در دریا برای سبک کردن کشتی
واژگون شدن کشتی یا از راه یا از خط خارج شدن وسیله حمل زمینی
کلوز C بیمه باربری
این دسته از کلوز بیمه باربری کمترین خطر و آسیب را تحت پوشش خود قرار می‌دهد، به همین دلیل یک پوشش بیمه‌ای کلی به شمار می‌رود که استفاده از آن برای برخی از کالاها به صورت عمومی اجباری است و بدون آن نمی‌توانید برای انتقال کالای خود اقدام کنید. در ادامه بعضی از مواردی که تحت پوشش کلوز C قرار دارند را بررسی خواهیم کرد.
آتش‌سوزی
انفجار
طوفان
به گل نشستن یا غرق شدن کشتی
برخورد کشتی با کف دریا یا واژگون شدن کشتی در اثر برخورد با کشتی‌های دیگر
برخورد کشتی با یک کشتی یا شناور دیگر یا هر وسیله حمل و نقل دیگر یا هر وسیله و جسم خارجی مانند سنگ و یا صخره‌های یخی و دریایی
بیمه باربری TOTAL LOSS
این نوع از بیمه باربری یکی از ارزان‌ترین بیمه‌های باربری در سطح جهان است و در عین حال ضعیف‌ترین نوع بیمه باربری نیز به شمار می‌رود که در حال حاضر کاربرد بسیار کمی دارد.در ارتباط با بیمه باربری TOTAL LOSS باید بدانید که تنها در صورتی می‌توانید خسارت را با داشتن این بیمه دریافت کنید که کل محموله شما از بین رفته باشد. در واقع این نوع از بیمه تنها حوادثی مانند غرق شدن کامل محموله، آتش سوزی کامل کالاها و یا سقوط کامل آنها را تحت پوشش خود قرار می‌دهد و برای جبران خسارت‌های جزئی که ممکن است به کالاها وارد شوند هیچ کاربردی ندارد.
علاوه بر این موارد باید بدانید که مدت زمان این نوع از بیمه‌نامه از لحظه بارگیری کالاها از مبدا آغاز و به محض اینکه بارها در مرز کشور مقصد تخلیه شدند، تمام می‌شود. این نوع بیمه به دلیل تعهدات کمی که دارد قیمت بسیار کمتری نسبت به سایر کلوزهای بیمه‌ای دارد به همین دلیل اغلب افراد تازه‌کار در حوزه تجارت از این نوع بیمه استفاده می‌کنند در حالی که اطلاعات کاملی در ارتباط با جبران خسارت توسط این بیمه ندارند.
تفاوت کلوزهای بیمه باربری در چیست؟
اصلی‌ترین تفاوت بین کلوزهای بیمه باربری، خطراتی است که هر کدام از آنها تحت پوشش خود قرار می‌دهند. علاوه بر این هر کدام از کلوزهای بیمه باربری براساس خطراتی که تحت پوشش قرار می‌دهند، قیمت متفاوتی نیز دارند برای نمونه در کلوز A شرکت بیمه وظیفه دارد تا هر خسارتی را جبران نماید مگر اینکه خلافش اثبات گردد و شرکت بیمه بتواند ثابت کند که خسارت بر اثر آسیبی ایجاد شده است که آن آسیب تحت پوشش بیمه قرار نداشته است یا آن خطر در زمره استثنائات بیمه باربری قرار دارد. در کلوزهای B و کلوز C اثبات بروز آسیب وظیفه‌ی خریدار بیمه است و باید ثابت کند که کالاها دچار خسارت شده‌اند و خسارت وارد شده تحت پوشش بیمه نامه قرار دارد.
کلوزهای خاص یا سفارشی چه هستند؟
تا به اینجای مقاله انواع کلوزهای عمومی در بیمه باربری را شناختیم و متوجه شدیم که به طور کلی سه کلوز اصلی برای بیمه کردن کالاها وجود دارد. با وجود این امر بیمه‌گذار می‌تواند کلوزهای دیگری را نیز برای کالاهای خود درخواست کند و در واقع کالاهای خود را به صورت سفارشی بیمه نماید که به این کلوز، کلوزهای سفارشی بیمه گفته می‌شود.
کلوز بیمه مخصوص حمل و نقل انواع روغن، بذر و مواد روغنی، کلوز بیمه مخصوص حمل و نقل کائوچو و لاستیک، کلوز بیمه مخصوص حمل و نقل نفت فله، کلوز بیمه مخصوص حمل و نقل چوب و الوار و کلوز بیمه مخصوص حمل و نقل کنف و چتایی عناوین بعضی از این کلوزهای سفارشی هستند که توسط انستیتو بیمه‌گران لندن تدوین شده‌اند و در ایران نیز به عنوان کلوز بیمه سفارشی گفته می‌شوند گفتنی است که افراد می‌توانند براساس نوع بار خود و هدفی که از انتقال بار دارند، کلوزهای متنوع دیگری را نیز برای کالای خود انتخاب کنند.
شما می‌توانید برای دریافت مشاوره رایگان در حوزه بیمه باربری و آشنایی با انواع کلوزهای عمومی و سفارشی بیمه باربری با شرکت‌های فعال در حوزه حمل و نقل تماس بگیرید و از خدمات مشاوره‌ای آنها برای انتخاب بیمه مناسب کالای خود استفاده نمایید.
انواع بیمه‌های باربری چه هستند؟
بیمه باربری وارداتی
مبدا این نوع از بیمه‌نامه کالاهایی در خارج از کشور و مقصد آن یکی از بنادر یا درگاه‌های ورودی در داخل مرزهای ایران هستند.
بیمه باربری صادراتی
مبدا این نوع از بیمه‌نامه کالاهای داخل کشور هستند که مقصد آنها خارج از مرزهای ایران قرار دارد.
بیمه باربری ترانزیت
اگر مبدا و مقصد یک محموله خارج از کشور باشند اما برای رسیدن به مقصد نیاز باشد تا محموله کالا برای یک مدت زمان معین از داخل مرزهای یک کشور ثالث عبور کند، باید برای کالاها بیمه باربری ترانزیت خریداری شود. توجه داشته باشید که این نوع از بیمه باربری در دو حالت عبوری و غیر عبوری به فروش می‌رسد.
بیمه باربری داخلی
همانطور که از نام این بیمه‌نامه مشخص است مبدا و مقصد کالاهای بیمه شده هر دو در داخل خاک ایران هستند به همین دلیل بیمه‌نامه از قوانین داخلی تبعیت میکند و خسارت‌های ناشی از آسیب را تحت پوشش قرار می‌دهد. آتش سوزی، سرقت، تصادف و تخلیه اضطراری کالا بخشی از خسارت‌هایی هستند که تحت پوشش بیمه باربری داخلی کالاها قرار می‌گیرند.
سخن پایانی
یکی از شاخص‌های مهم در صنعت بیمه، بیمه‌ی حمل کالا است گفتنی است که افراد در کشورهای مختلف برای رفع نیازهایی که در کشور خود قادر به تامین آن نیستند به تجارت نیاز دارند. با گسترش تمدن و ایجاد مرز بین کشورها حمل و نقل کالا نیز شکل جدیدی به خود گرفت. هرچند که تجارت کالاها شکل جدیدتری به خود گرفتند، اما عوارض ناشی از حمل و نقل کالاها هیچ کاهشی پیدا نکردند و ریسک ناشی از حمل کالاها و آسیب دیدن آنها در حین حمل و نقل افزایش پیدا کرد. به همین دلیل سلامت کالا در حین حمل و نقل به یکی از دغدغه‌های اصلی تاجران تبدیل شد. در نتیجه این امر در طول سالیان مختلف بیمه‌های باربری برای جبران خسارت و رونق کسب و کارها ایجاد شدند.
در نهایت کلوزهای بیمه باربری در سطح جهانی شکل گرفتند و تعهدات بیمه‌گران استانداردسازی شدند. بطور کلی 3 نوع کلوز بیمه باربری وجود دارد. کلوز A، کلوز B و کلوز C. هرکدام از این کلوز‌ها بخشی از خطرات احتمالی را تحت پوشش خود قرار می‌دهند و به همین دلیل قیمت متفاوتی نیز دارند.
